آیا مصرف سویا مفید است؟

بر كسی پوشیده نیست كه در سالهای اخیر تقریبا در تمامی محافل علمی تغذیه ای صحبت از جانشینی سویا بجای گوشت است و عده ای از كارشناسان تغذیه و پزشكان به علت عدم وجود كلسترول در سویا و همچنین بالا بودن میزان پروتئین موجود در این ماده غذایی و همچنین بعضی دیگر از خواص سویا, آنرا به عنوان جانشینی مناسب برای گوشت بالاخص در بیماران قلبی و عروقی و دارای فشار خون و كلسترول بالا پیشنهاد می نمایند.
نكته ای كه در این زمینه نباید از نظرتان دور بماند این است كه سویایی كه اكنون در بازار و بصورت بسته بندی ارائه میشود در حقیقت تفاله سویاست كه بعد از عمل روغن كشی در كارخانه های تهیه روغن نباتی از سویا به دست می آید. این ماده غذایی به سبب از دست دادن روغن خود, هنگام پخت مقادیر زیادی روغن به خود جذب میكند كه با توجه به وجود رادیكالهای آزاد و چربی های ترانس در روغن های موجود در بازار میتواند برای سلامتی شما مضر باشد. همچنین فراموش نكنید كه یكی از جنبه های تاثیر گذار سویا مربوط به اسیدهای چرب ضروری موجود در ساختمانش است كه تقریبا بطور تمام و كمال حین عمل روغن كشی از بین میرود. لذا اگر میخواهید برای حفظ سلامتی تان سویا مصرف نمایید سعی نمایید از دانه های روغنی آن استفاده نمایید نه از دانه های روغن كشی شده.

بستنی یکی از جذابترین میان وعده هایی است که خوشبختانه متخصصان تغذیه هم میانه خوبی با آن دارند و خوردن آن را به ویژه به کودکان و نوجوانانی که در سنین رشد هستند، توصیه میکنند. اما این میانوعده از چه جهاتی مفید است و در چه صورتی ممکن است مشکلاتی برای مصرف کنندگانش ایجاد کند؟
این روزها با گرمتر شدن هوا، بازار بستنی هر روز داغتر میشود و از این رو بهتر است هنگام خرید این میان وعده ارزشمند اطلاعات بیشتری داشته باشید. مصرف سرانه بستنی در اروپا ۵/۸ لیتر است و این میزان در کشور ایتالیا که یکی از پرمصرفترین کشورهای اروپایی به حساب میآید، به ۲/۹ لیتر میرسد. این میانوعده ارزشمند، به عنوان یک منبع غذایی مناسب برای دریافت پروتئین، کلسیم و فسفر به حساب می آید و البته نوع مواد مغذی آن، بر حسب اضافه و کم شدن انواع میوهها یا مغزها، متغیر است. در یک نصف فنجان بستنی، ۱۰۰ میلی گرم کلسیم وجود دارد که میتواند ۱۰ تا ۱۹ درصد از نیاز بزرگسالان را به این ماده مغذی تأمین کند. اما فراموش نکنید که خامه های به کار رفته در بستنی، موجب صابونی شدن کلسیم میشود و به همین دلیل، بستنیهای سنتی که خامه فراوانی دارند، به عنوان منبع این ماده مغذی به حساب نمیآیند. این میانوعده، منبعی از پروتئین هم به شمار میرود که این پروتئین خوشبختانه از نوع پروتئین موجود در آب پنیر است و به این دلیل به راحتی در سیستم گوارش، هضم و جذب میشود. از آنجا که بچه هایی که در سنین رشد هستند، علاقه ویژهای به بستنی دارند؛ غنیسازی این میان وعده با استفاده از انواع ویتامینها و مواد معدنی بسیار اهمیت دارد و صنایع تولیدکننده این محصول باید به این مهم توجه ویژه ای داشته باشند.
نوع چربی موجود در بستنی نیز به گونه ای است که کمتر از ۱۳ درصدش از چربی های اشباع تشکیل شده و بیشتر از ۴ گرم کلسترول ندارد. جالب است بدانید دامهایی که از علوفه خشک استفاده میکنند در چربی شیرشان اسیدهای چرب ترانس بیشتری دیده میشود و این میتواند زمینه ساز بروز بیماریهای قلبی و انواع سرطانها باشد.
اما توصیه ما به شما این است که در فصل گرما، یا از بستنی های تولیدشده در کارخانه های معتبر استفاده کنید، یا اساساً بستنی را به شکل خانگی تهیه کنید. به طور کلی، بستنی های سنتی از چند جنبه ممکن است مشکلساز باشند. اول اینکه از منابع آلوده تهیه شده باشند؛ زیرا ممکن است شیری که در بستنی استفاده میشود، مانده باشد و در هنگام جوش ببرد؛ اما تولیدکننده بستنی به کمک جوش شیرین از بریدن آن جلوگیری کند و آن را به مصرف برساند؛ یا اینکه مثلاً از یخهای آلوده استفاده شود، یا حتی ممکن است خود تهیه کننده بستنی، ناقل بیماری باشد و به همین دلیل توصیه میشود تا جایی که میتوانید، از بستنیهای سنتی استفاده نکنید؛ زیرا این گروه از میانوعدهها به راحتی میتوانند زمینه بروز انواع مسمومیتهای گوارشی (به خصوص تب مالت) را فراهم آورند.
و اما آخرین نکته این است که بعد از مصرف غذا به هیچ عنوان از بستنی به عنوان دسر استفاده نکنید؛ زیرا این کار در فرایند هضم مواد غذایی اختلال ایجاد میکند و دردسرساز میشود؛ چراکه آنزیمهای موجود در معده در دمای طبیعی بدن، بیشترین سطح فعالیت را دارند و با توجه به اینکه بستنی، دمای محیط معده را برای مدتی کاهش میدهد، فعالیت این آنزیمها مختل شده و هضم معدی با مشکل روبه رو میشود.
● ۶ نکته تازه برای سالم سازی یک میان وعده قدیمی
بستنی، یکی از پرطرفدارترین میانوعدهها در تمام دنیا است، خاصه در فصل گرم. بعضیها بستنی های میوهای را ترجیح میدهند و بعضی دیگر، بستنی های سنتی را. اما بعضی خانوادهها هم هستند که ترجیح میدهند به جای خرید بستنی از بیرون، خودشان برای تهیه آن در منزل اقدام کنند. برای این گروه سوم، توصیههای ویژهای وجود دارد که میتواند به هرچه سالمتر شدن این بستنیهای خانگی کمک کند و ضمناً ارزش غذایی آن را نیز بالاتر ببرد.
۱) خیلی از آنهایی که نمیتوانند شیر بخورند یا طعم شیر را دوست ندارند، از بستنی به عنوان جایگزین شیر استفاده میکنند. اما با وجودی که بستنی از شیر تشکیل شده، از نظر ارزش غذایی نمیتوان یک لیوان از آن را به جای یک لیوان شیر در نظر گرفت. اما میتوانید بستنیتان را با یک لیوان شیر مخلوط کنید و با تغییر طعم شیرتان، این نوشیدنی مغذی را میل کنید تا با یک تیر، دو نشان زده باشید.
۲) هنگام تهیه بستنی های خانگی سعی کنید از شیرهای کم چرب استفاده کنید، مخصوصاً اگر اضافه وزن دارید. اما اگر فرزند کم غذایی دارید که از طریق برنامه غذایی روزانه اش کالری کافی دریافت نمیکند، میتوانید با افزودن ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری خامه پاستوریزه، کالری بستنی را بالاتر ببرید.
۳) بعضی ها عادت دارند که بستنیشان را با مربا میل کنند، در حالی که متخصصان تغذیه توصیه میکنند به جای مربا یا حتی کمپوت، از میوه های تازه خرد شده به همراه کمی ژله استفاده کنید تا از این طریق، میوه مورد نیاز روزانه تان نیز دریافت شود.
۴) میتوانید برای غنی تر کردن بستنی، انواع مغزها مانند پسته، بادام و فندق را به آن اضافه کنید تا به این ترتیب، ارزش غذایی آن را بالا ببرید. افزودن مغزها در مقایسه با افزودن خامه، ارزش تغذیهای بیشتری نیز دارد و به غیر از تأمین چربیهای گیاهی مورد نیازتان، میتواند انواع مواد معدنی را نیز به بدنتان برساند.
۵) توصیه می شود در تهیه بستنیهای خانگی، کمتر از شکر استفاده کنید و به جای آن، از مخلوط شیر و میوههای شیرین رندهشده استفاده نمایید تا به این ترتیب، کالری زیاده از حد دریافت نکنید.
۶ ) اگر اضافه وزن دارید، بهتر است از بستنی های شکلاتی استفاده نکنید؛ زیرا در این بستنی ها مجبورند برای کاهش تلخی کاکائو از شکر بیشتری استفاده کنند و به این ترتیب، کالری این نوع بستنی ها بیشتر از حد استاندارد است.