۲۵ فروردین ـ ۱۴ آوریل ـ ثبت تاسیس شرکت نفت انگلستان و ایران ونگاهی به کارهای« دارسی»

در این روز در سال ۱۹۰۹ تاسیس شركت نفت انگلستان و ایران در لندن به ثبت داده شد. نخستین چاه ۲۶ ماه مه ۱۹۰۸ در عمق كمتر از ۴۰۰ متر در مسجد سلیمان به نفت رسیده بود و متعاقب آن دو چاه دیگر.
ویلیام ناكس دارسی William Knox D’Arcy از اشراف زادگان انگلیسی كه از ۱۷ سالگی با خانواده اش برای مدتی دراسترالیا زندگی می كرد و به استخراج طلا از كوه « مورگن » سرگرم بود پس از بازگشت و ادامه زندگی در لندن متوجه وجود نفت در ایران شد. پیش از او ژولیوس رویتر ( موسس خبرگزاری رویتر ) با مطالعه یادداشتهای یك زمین شناس فرانسوی كه قبلا از ایران دیدن كرده بود به فكر گرفتن امتیاز اكتشاف و استخراج آن از دولت تهران افتاده بود ولی موفق نشده بود .
دارسی از طریق همكارانش برمفاد یادداشتهای زمین شناس فرانسوی و نیز تلاشهای رویتر وقوف یافت و با یافتن یك دوست رئیس الوزراء وقت ایران و واسطه قرار دادن او از سال ۱۹۰۰ با دولت تهران تماس گرفت كه سفارت روسیه در تهران متوجه فعالیت های او شد و اعتراض كرد . با وجود این ، قرارداد در سال ۱۹۰۱ برای مدت ۶۰ سال امضاء شد و پنج استان ایرانی مجاور مرز روسیه از شمول آن مستثنی گردید. دارسی برای دریافت امتیاز نفت ایران مبلغ ناچیزی با وعده تعدادی سهم به ایران داده بود.
دارسی برای اكتشاف و استخراج نفت ایران مهندس جورج رینولدز را به ایران فرستاد و در سال ۱۹۰۵ نیز با شركت انگلیسی نفت برمه شریك شد.
پس از تاسیس شركت در سال ۱۹۰۹ ، سهام آن به معرض فروش گذارده شد و ۲ لرد انگلیسی متعاقب هم مدیر عامل آن شدند ، ولی دارسی تا زمان مرگ در سال ۱۹۱۷ عضو هیات مدیره بود .
در سال ۱۹۱۴ در آستانه جنگ جهانی اول نیروی دریایی انگلستان ۵۱ درصد سهام این شركت را دراختیار گرفت كه بعدا تا ۹۷ درصد آن متعلق به دولت انگلستان شد ( درباره تمدید قرارداد با ایران و نیز ملی شدن نفت و رویدادهای دیگر ، مطالب مفصل در زمان خود در این سایت آمده است و لزومی به تكرار ندارد).

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز