جمعه, ۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 26 April, 2024
مجله ویستا


4. مسجد گوهرشاد ، مشهد


این مسجد در جنوب حرم مطهر قرار گرفته است، و در سال 821 هـ.ق توسط گوهرشاد - زوجه شاهرخ تیموری - و به استادی قوام‌الدین شیرازی ساخته شده است. این مسجد با صحن بزرگی در میان، به شیوه مساجد چهارایوانی ایران ساخته شده و به سبب دارا بودن تزئینات غنی كاشی و كتیبه‌ای، از موقعیت ممتازی در مجموعه برخوردار است.
خطوط ثلث زیبای این مسجد، به دست بایسنقر میرزا، فرزند شاهرخ تیموری نگاشته شده است. مهم‌ترین قسمت این مسجد، ایوان جنوبی آن است كه با مقرنس‌كاری و كتیبه‌های نفیس آذین شده است. دهانه این ایوان 12/48 متر، ارتفاع آن 26 متر، عمق آن 35/36 متر و ارتفاع كلی آن 42/64 متر است. در طرفین این ایوان، مناره‌های توپری به ضخامت 6 متر و ارتفاع مساوی ایوان قرار گرفته‌‌اند كه از رانِشِ تاق ایوان جلوگیری می‌كنند. در كتیبه این ایوان، نام گوهرشاد و شاهرخ تیموری به همراه فرزندشان بایسنقر ثبت شده است. گنبد اصلی مسجد كه به دهانه 15 متر و دوپوسته بوده، در گلوله‌باران ارتش روسیه در سال 1330 هـ.ق آسیب دیده و در سال 1339 هـ.ش برچیده شده است. گنبد فعلی، از بتون مسلح و با همان اندازه اصلی، جایگزین آن شده است. این مسجد، یك بار در دوره صفوی، سال 1052 هـ.ق، و یك بار دیگر در دوره‌ قاجاریه، سال 1276 هـ.ق، تعمیر و تزئین شده است. در دوره‌های اخیر نیز تعمیراتی در این مسجد به عمل آمده است.


همچنین مشاهده کنید