۴ اردیبهشت ـ ۲۴ آوریل ـ روزی که تروا سقوط کرد - همه چیز در بار شهر «تروا» که قرنها متعلق به ایران بود

كرونیكلرهای اروپایی (روزنگاران تاریخ) ۲۴ آوریل سال ۱۱۸۴ پیش از میلاد را روزی به دست داده اند كه یونانیان پس از چند محاصره متناوب كه رویهم هفت سال طول كشید، با تعبیه اسب چوبی و قراردادن چند مرد مسلح در درون آن، شهر «تروا» را مسخر و ویران ساختند (تلفظ یونایی نام این شهر «ترویا» و تلفظ انگلیسی آن «تروی» است و لاتین ها آن را لیوم = لیون می خوانند). «همر = هومر» حماسه سرای یونانی عهد باستان وضعیت این شهر و شرح جنگ و تصرف آن را در كتاب ایلیاد به شعر بیان داشته و «ویرجیل» شاعر و نویسنده روم باستان هم با مضمونی مشابه، آن تعریف كرده است. تروا در مجاور تنگه داردانل در آناتولی غربی (تركیه آسیایی) واقع شده است.
هنریك شیلمان باستانشناس آلمانی بسال ۱۸۶۰ دیوار های آن را از دل خاك و زیر تپه ها كوه ایدا بیرون كشید (عكس بالا) و اعلام داشت كه پس از تخریب تروا به دست یونانیان، شش بار این شهر مرمت شده بود. در سال ۵۴۶ بیش از میلاد كه امپراتوری ایرانیان شهر سارد (ساردیس = ساردس) را تصرف كرد كه ایرانیان باستان آن را «سپاردا» نوشته اند، سومین تعمیر تروا به تصمیم شاه هخامنشی انجام گرفت. ایرانیان در آن سال به حكومت لیدی (لیدیا) بر آناتولی غربی و مجاور مدیترانه پایان دادند كه شهر تروا هم در قلمرو آن قرار داشت.
تروای دوران باستان كه طبق افسانه ها، توسط داردانوس ساخته شده است به علت مشرف بودن برتنگه داردانل (گرفته شده از نام داردانوس) اهمیت استراتژیك فراوان داشت و هیچ دولت قدرت طلب، بدون تسلط بر آن نمی توانست كنترل دریاهای اژه و مدیترانه و مدخل (دروازه) دریای سیاه را به دست داشته باشد. آخرین تعمیر اساسی (نوسازی) تروا به دست اگوستوس امپراتور روم انجام شد. پس از تكمیل بنای شهر قسطنطنیه (استانبول) در شمال دریای مرمره (تركیه اروپایی) و مشرف برتنگه بسفور، به تدریج از اهمیت تروا كاسته شد. تروا اینك وابسته به منطقه حصارلیك ایالت چانخاله (چیانخاله) تركیه است. شهر سارد كه امروزه «سارت» تلفظ می شود نیز در ایالت مانیسای تركیه قرار دارد. این مناطق در تمامی دوران هخامنشیان از متعلقات امپراتوری ایرانیان (پارسیان) بودند.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز