۲۱ خرداد ـ ۱۱ ژوئن ـ روزی که شهر تروا به دست یونانیان ویران شد

طبق برآورد «اراتوستنس» ریاضیدان، جغرافیدان و فضاشناس یونانی تبار و محاسبات تقویمی قرون معاصر، شهر تروا یازدهم ژوئن سال ۱۱۸۴پیش از میلاد به دست یونانیان ویران شد. یونانیان اواخر آوریل (۴۸ روز پیش از تکمیل ویرانی) وارد این شهر شده بودند. «هومر» شاعر نابینای یونان باستان در «ایلیاد» به توصیف جنگ افسانه مانند تروا (ربوده شدن هلن دختر اسپارتی به این شهر، در اسارت «پاریس» تروایی قرار گرفتن او و ...) پرداخته است.
شهری كه تخریب آن در این روز تکمیل شد هفمتین شهری بود كه هریك پس از دیگری در همان محل و بر روی ویرانه های یكدیگر در شمال غربی آناتولی (تركیه آسیایی) ــ نه چندان دور از رود گرانیكوس (محل نخستین جنگ اسكندر با ایران) و تنگه داردانل ــ ساخته شده بودند كه اینك به «حصار لیك» معروفند.
طبق مطلبی كه بر یك سنگ مرمر باقی مانده از آن زمان حك شده است، ویران شدن تروا در سال ۱۲۰۸ پیش از میلاد و به روایت هرودوت ۱۲۵۰ سال پیش از میلاد مسیح و با تاكتیك خاص و خدعه (داستان برجای گذاردن اسب چوبی كه چند نظامی در شكم آن پنهان شده بودند و ...) اتفاق افتاده بود. با وجود این، مورخان و باستانشناسان سال ۱۱۸۴ پیش از میلاد را دقیق تر می دانند. تروا از سال ۵۴۶ پیش از میلاد كه كوروش بزرگ بر دولت لیدی غلبه كرد در قلمرو ایران قرار گرفته بود و این منطقه حدود دو قرن توسط یك ساتراپ (استاندار) ایرانی اداره می شد.
در اكتشافات یك باستانشناس آلمانی در سال ۱۸۷۰ دیوارهای سنگی آخرین شهر تروا از زیر خاك خارج شد.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز