۳۱ خرداد ـ ۲۱ ژوئن ـ حمله نظامی ارتش هیتلر به شوروی

هیتلر برغم داشتن پیمان عدم تجاوز با مسكو، و مخالفت برخی از ژنرال هایش، ۲۱ژوئن سال ۱۹۴۱ دستور داد كه عملیات «بارباروسا» و حمله نظامی به شوروی در جبهه ای به طول دو هزار و نهصد كیلومتر از بالتیك تا دریای سیاه آغاز شود و چند ساعت بعد، ساعت ۳ بامداد ۲۲ ژوئن (به وقت برلین)، ۱۵۰ لشكر آلمانی مركب ازسه میلیون و پانصد هزار سرباز، ۳ هزار و ۵۸۰ تانك، هفت هزار و ۱۸۹ توپ و حمایت ۱۸۳۰ هواپیما در سه ستون (شمالی، مركزی و جنوبی) وارد قلمرو شوروی شدند. فرماندهی ستون شمالی را «فون لیب»، ستون مركزی را فون بك، و ستون جنوبی را فون روندشتد برعهده داشتند و این ستون ها ۵ر۳ میلیون نفر نیروی ذخیره نیز پشت سر داشتتند. ژنرالهای هیتلر نگران وسعت زیاد خاک شوروی بودند و به علاوه، عقیده داشتند که پیش از یکسره کردن کار انگلستان که می تواند آمریکا را به کمک خود آورد نباید سراغ حمله نظامی به کشوری دیگر رفت. غرب با حمله آلمان به شوروی نفس راحتی كشید. هدف فوری هیتلر از حمله به شوروی دستیابی به نفت قفقاز و نیز قطع دست انگلستان از خاورمیانه به ویژه نفت آن با كمك گرفتن احتمالی از ایران بود كه رضا شاه به طور محرمانه چنین قولی را به هیتلر داده بود.
در آغاز حمله ، پیشروی آلمانی ها چشمگیر بود به گونه ای در ۱۷ روز اول، سیصد هزار نظامی شوروی را اسیر کرده بودند ولی بعدا در حومه مسكو، داخل شهر استالینگراد (ولگوگراد امروز) و اطراف شهر لنینگراد (سن پترزبورگ فعلی) نیروهای خسته و فرسوده آلمان مخصوصا از برف و سرما، مورد حمله متقابل هشت میلیون سرباز شوروی قرار گرفتند و تا شهر برلن عقب زده شدند. همزمان با آغاز عملیات «بارباروسا»، ایتالیا و رومانی نیز به شوروی اعلان جنگ داده بودند.
حمله نظامی هیتلر به شوروی در حالی که هنوز انگلستان در برابر او مقاومت می کرد پایان كار او را نزدیك كرد. مورخان تعرض ارتشهای هیتلر به شوروی را بزرگترین اشتباه نظامی یك رئیس دولت در طول تاریخ خوانده اند. هیتلر معلومات و تجربه نظامی كافی نداشت و به علاوه حاضر نبود كه به اندرز آگاهان و اهل تجربه گوش دهد. چرچیل همان روز آغاز حمله، به روزولت پیام فرستاد كه هیتلر با دست خود گورش را حفر كرد. آمریكا كه به موقع و با محاسبه دقیق گام به جنگ نهاده بود از میان خرابه های جنگ دوم به صورت یك ابر قدرت قد علم كرد. روسها تا لحظه پیروز شدن بر آلمان (خودكشی هیتلر) و تصرف برلن حدود ۲۷ میلیون تن كشته، تلفات داده بودند. حال آن تلفات آمریکا از پانصد هزار کشته هم تجاوز نکرد.
حمله هیتلر به شوروی اشتباهی بود كه به خودكشی اش انجامید، آلمان به ویرانه ای تبدیل شد و ... .

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز