موانع رشد و شکوفائی خلاقیت در کودکان

پژوهشگران معتقد هستند همهٔ انسان‌ها در کودکی از استعداد و خلاقیت بالائی برخوردار هستند، مهمترین عامل‌هائی که باعث کاهش خلاقیت در کودکان می‌شوند، عبارت هستند از:
▪ داشتن خودانگاری منفی
اصلی‌ترین عاملی که مانع بروز رفتارهای خلاقانه می‌شود، این است که تصور کنیم آدم خلاقی نیستیم. اگر شما به خودتان بگوئید: ”من آدم خلاقی هستم“، در این صورت، خود را مجبور می‌کنید باورهائی در مورد خودتان داشته باشید که این، هویت شما را تأیید می‌کند. اما اگر به خودتان بگوئید: ”من آدم خلاقی نیستم“ در این صورت مجموعه باورهای متفاوتی خواهید داشت و سعی خواهید کرد مهارت‌های لازم را برای بیان هویت و باورهای خود کسب کنید. اگر باور شما این باشد که فردی ”غیرخلاق“ هستید، در آن صورت نیازی نیست که یاد بگیرید چگونه خلاق باشید.
▪ عدم اعتمادبه‌نفس
کودکی که اعتمادبه‌نفس ندارد، نمی‌توانید در برابر دیگران توانائی‌هائی‌های خود را بروز دهد.
▪ فشار روانی
فشار روانی (استرس)، نیرو و توان فرد را که در شرایط عادی می‌تواند از آن خلاقانه بهره بگیرد، از بین برده و سلامت جسمانی او را نیز به خاطر می‌اندازد.
▪ ترس
ترس از بیان افکار و عقیده‌های خود و دغدغه‌های مورد انتقاد دیگران قرار گرفتن نیز یکی از عامل‌های بازدارندهٔ بروز رفتارهای خلاقانه است.
▪ روزمرگی
غرق شدن در امور روزمرهٔ زندگی و انجام امور طبق روال عادی و همیشگی، سبب می‌شود که فکرهای خشک و رسمی در ذهن فرد جای گیر و این از عامل‌های مهم بازدارندهٔ شکوفائی خلاقیت است.
▪ داشتن هدف‌های معدد و متناقض
درگیر شدن با امور گوناگون با هدف‌های متناقض، انگیزهٔ تفکر خلاقانه را از بین برده و آرامش جسمانی و روحی را از فرد سلب می‌کند و این خود مانع بزرگی در بروز رفتار خلاقانه است.
▪ نقش بزرگسالان و شکوفائی خلاقیت کودکان
محدودیت عمده در برابر آنچه کودکان می‌توانند انجام دهند، آن است که فکر کنند از عهدهٔ ”انجام دادن آن“ برنمی‌‌آیند. کودکان همگی قابلیت و توان آن را دارند که خلاق باشند و از لذت آفریدن چیز جدیدی بهره‌مند شوند. پس باید پایه‌ای محکم برای خلاقیت در آنها نهاد. گاه معلمان و پدر و مادران با پیام‌های منفی، در برابر آنچه دانش‌آموزان قادر هستند انجام دهند، مانعی به‌وجود می‌آورند که این مانع، دشمن ابتکار و خلاقیت است.

منبع: ”ماهنامهٔ رشد و تکنولوژی آموزشی - پژوهشی“.
سکینه کوکه‌آبادی
کارشناس آموزش ابتدائی

منبع : مجله شادکامی و موفقیت