جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

۱۹ مرداد ۱۳۸۶ ــ ۱۰ اوت ــ دمکراسی کنفوسیوسی


۱۹ مرداد ۱۳۸۶ ــ ۱۰ اوت ــ دمکراسی کنفوسیوسی
طبق محاسبات تقویمی تازه، كنك كویی Kong Qui ـ كه در چین به Kong Fu Tzu (به معنای آموزگار بزرگ) معروف است و در كشورهای خارج از آسیای شرقی، كنفوسیوس ConFucius نامیده می شود كه انگلیسی زبانها این اسم را كانفوشی اس تلفظ می كنند ـ‌ دهم اوت سال ۴۷۹ پیش از میلاد (همزمان باحكومت خشایارشا بر ایران) در هفتاد سالگی درگذشت، اما اندیشه های او همچنان زنده و مورد توجه است. افكار او بر پایه اخلاقیات، مسئولیت و هماهنگی در جامعه مخصوصا میان كاركنان دولت است. افكار او ـ كه در سال ۵۵۱ پیش از میلاد در «شاندونگ» چین به دنیا آمد ـ سه قرن پس از وفاتش مورد توجه رهبران چین قرارگرفت و ضابطه روابط دولت و مردم شد. در سال ۱۲۴ پیش از میلاد دانشگاهی در چین برای تدریس این افكار آغاز بكار كرد و از سال ۷۰۰ میلادی تا قرن ۱۹، در چین كسانی كه متقاضی اشتغال به امور عمومی و كارمندی دولت بودند باید امتحان كتبی اندیشه های كنفوسیوس را با نمره خوب می گذراندند كه در پنج كتاب گردآوری شده بودند. از قرن ۱۹ تا سال ۱۹۷۷، عقاید كنفوسیوس تحت تاثیر فرضیه های فلاسفه و متفكران غرب قرار گرفت و كمرنگ شد، ولی از سال ۱۹۷۷ بار دیگر جایگاه خود را از جمله در چین بازگرفت و اینك مخصوصا آن قسمت كه به «دمكراسی كنفوسیوسی» معروف است یك نیروی فكری پیشرو بشمار می رود. باید دانست كه قرنها است كه افكار كنفوسیوس با آیین زرتشت كه از دو قرن پیش از كنفوسیوس در آسیای غربی رواج یافته است مقایسه می شود و موارد مشابه در آنها استخراج شده اند و در این زمینه در اوایل قرن ۲۰ كتاب جامعی در هند انتشار یافت كه گویا در كانادا تجدید چاپ شده است.
با توجه به این كه «دمكراسی كنفوسیوسی» در دو دهه اخیر مورد توجه جهانی قرار گرفته است به آن می پردازیم:
كنفوسیوس معتقد به «جامعه مشترك المنافع بزرگ» بود كه هر جامعه از او توسط نخبگان آن جامعه كه در اداره امور مهارت كامل داشته و صدیق و پرهیزكار و مردم دوست باشند مدیریت شود و این نخبگان باید توسط نیم نخبگان و نیم نخبگان بوسیله مردم (عوام الناس واجد شرایط) برگزیده شوند. به این ترتیب دمكراسی كنفوسیوسی بر پایه انتخاب بهترین نخبگان هر جامعه برای اداره آن در یك انتخابات دو مرحله ای است و در این دمكراسی نخبگان هرجامعه نمی توانند وارد مدیریت جامعه خود شوند مگر اینكه مورد تایید آن دسته از كارشناسان و آگاهان جامعه باشند كه نیم نخبگان خوانده می شوند. به تفسیر كانگ یووی Kang yu wei دولتمرد قرن ۱۹ چین، هدف كنفوسیوس از بكار بردن عبارت «جامعه مشترك المنافع بزرگ» وحدت جوامع بشر با حفظ خود مختاری كامل، حاكمیت ملی و تمامیت ارضی خود در یك سازمان جهانی بوده است؛ زیرا كه مردم صرفنظر از نژاد، زبان و مرزهای جغرافیایی خاص خود؛ احساس، عواطف، خواست و ناخواست مشابه دارند و همه آنان دارای وجدان و شعور هستند و مدیریت (شورای مدیریت) سازمان واحد جهانی باید به تامین نیازهای مشترك و مشابه آنان كمك كند. ولی چین شناسان غرب (Sinologists) می گویند كه احتمالا هدف كنفوسیوس از جامعه مشترك بزرگ، تنها كشورهای آسیای جنوب شرقی (زردها) بوده است؛ زیرا كنفوسیوس در زمان حیات خود شاید آگاهی زیادی از ملل دور دست نداشت.
هواداران افكار كنفوسیوس درباره دمكراسی كه اینك در سنگاپور و سایر نقاط چینی نشین خارج از خاك اصلی چین و كره جنوبی فعال هستند حكومت نخبگان انتخابی را بهترین دمكراسی می دانند و ضمن تفسیر اظهارات كنفوسیوس اضافه می كنند كه بی سوادها و بی اعتنایان به دمكراسی و ناآگاهان نباید در انتخابات شركت جویند زیرا كه آراء آنان دقیق نیست و به دمكراسی صدمه می زند و آن را از اصالت خارج می سازد.
هواداران افكار كنفوسیوس به ویژه تاكید او به وجود عدالت و انصاف و پرهیزگاری در مدیران جامعه را مورد ستایش قرار می دهند و آن را حلال مسائل جهان امروز می دانند كه روزی نیست كه رسانه ها خبر از فساد اداری و اخلاقی یك مقام دولتی در یك گوشه از جهان ندهند و می گویند تاكید كنفوسیوس كه میان اعضای جامعه، هماهنگی و همكاری و صمیمیت باشد و هر عضو جامعه از رفاه نسبی برخوردار و حقوق او بدون تعرض و محترم باشد و شخصیت و شئون او رعایت شود بطرف كننده مسائل امروز بشر است كه اخلاقیات، انصاف و صداقت میان آنها هر روز بیش از پیش رنگ می بازد.
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز


همچنین مشاهده کنید