اولین های مطبوعات ایران

اولین های مطبوعات ایران تالیف سید فرید قاسمی است که توسط نشر آبی در ۶۲۲ صفحه منتشر شده است. این کتاب بسیار مفید به تشریح دقیق اولین مطبوعاتی که در کشور به عرصه فرهنگ این مرز و بوم قدم گذاشته اند می پردازد. به استناد این کتاب اولین مطبوعه در ایران در زمان قاجار توسط میزا محمد صالح شیرازی آنهم بدون نام منتشر شده است که شرح کامل آن در بخش اول کتاب آمده است.
از دیگر انواع مطبوعاتی که در کشور آغاز بکار کرده اند و این کتاب به تشریح آنها پرداخته می توان به اولین نشریه غیر فارسی، اولین هفته نامه، اولین نشریه فارسی شهرستانی، ... اولین سالنامه، اولین نشریه نظامی، ... اولین نظامی، اولین نشریه زنان و ... اشاره کرد.
کتاب به زبان بسیار شیوایی نگارش شده است، به قسمتهایی که راجع به اولین سالنامه بحث می شود توجه کنید : "میرزا صالح شیرازی نخستین روزنامه نگار ایرانی است که با سالنامه نگاری آشنا شد و در سفرنامه خود نوشت که در انگلستان خلاصه کاغذ اخبار را هر ساله چاپ می کنند... " و در ادامه می خوانیم "اما نخستین سالنامه چاپی در ایران در سال ۱۲۹۰ هجری قمری به دستور مشیرالدوله صدر اعظم وقت و به مدیریت محمد حسن صنیع الدوله (که بعدها اعتمادالسلطنه لقب گرفت) رئیس اداره روزنامه جات .... منتشر شد.".
همچنین راجع به دلایل کشش به سمت تهیه سالنامه می خوانیم "چون در دول عظیمه اروپ همه ساله محض اطلاع و آگاهی عموم اهالی مملکت و اشاعه مختصری از فن جغرافیا و .... [نشریه ای] منتشر می سازند ... بر حسب اراده علیه همایونی جناب مستطاب اجل ارفع اکرم صدر اعظم به این بنده روزنامه نگار مقرر فرمودند که سالنامه ای بدین تفصیل به طبع در آورده منتشر سازد."
همچنین در قسمت اولین نشریه غیر فارسی می خوانیم " دکتر حمید مولانا در باره میسیونهای مسیحی که از اروپا و آمریکا برای پخش عقاید مذهبی به ایران آمده بودند می نویسد که ایشان نقش مهمی بازی میکردند ... و در نقاط مختلف ایران برای تبلبغ نظریات خود چاپخانه های متعدد دایر کردند"

منبع : بهترین های ایران