۲۴ ژانویه ۱۹۵۳ ـ خلع ید از روسها در شیلات - تاریخچه کوتاه امتیاز شیلات ایران

دکتر محمد مصدق نخست وزیر وقت ۲۴ ژانویه ۱۹۵۳ (بهمن ۱۳۳۱) به ملت اطلاع داد که روسها از پنج روز دیگر در شیلات ایران و منابع دریای مازندران سمتی ندارند و خلع ید از آنان تا آن روز تکمیل خواهد شد. امتیاز شیلات ایران در دریای مازندران ۷۷ سال پیش از آن (سال ۱۸۷۶ میلادی) به روسها داده شده بود. میرزا حسین خان سپهسالار درآن سال بهره داری از منابع دریای مازندران را به یک روس به نام استپان لیانازوف داده بود. عین الدوله این امتیاز را در سال ۱۹۰۶ به ازاء درآمدی برابر ۴۶۰ هزار فرانک طلا تمدید کرده بود. اوایل سال ۱۹۲۷ دولت رضا شاه درصدد لغو آن برآمده بود که وراث لیانازوف به دادگستری ایران دادخواست دادند و قضات وطن حکم به سود لیانازوفها دادند!. در این اثناء دولت شوروی که املاک و کمپانی های روسیه را ملی کرده بود عملا جانشین کمپانی لیانازوفها شد و پارلمان ایران اواخر همان سال( ۱۹۲۷) شوروی را به عنوان جانشین لیانازوفها و طرف قرارداد با ایران برسمیت شناخت که ۲۵ سال بعد دولت مصدق شیلات را ملی و دست شوروی را از ماهیگیری در آبهای ایران کوتاه کرد.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز