دکولمان کششی شبکیه (Traction retinal detachment)

دکولمان شبکيه (Retinal detachment)

به جدا شدن شبکيهٔ حسى (شامل لايهٔ گيرنده‌هاى نورى و لايه‌هاى داخلى آن) از اپى‌تليوم پيگمانته شبکيه 'دکولمان شبکيه' گفته مى‌شود.

دکولمان رگماتوژن شبکيه (Rhegmatogenous retinal detachment)

شايع‌ترين نوع دکولمان شبکيه مى‌باشد. مشخصات آن عبارتند از:

الف. پارگى Rhegma) full - thickness) در لايهٔ حسى شبکيه؛ ب. کشش زجاجيه؛ ج. عبور زجاجيه از طريق پارگى لايهٔ حسى به فضاى زير شبکيه. اين نوع دکولمان معمولاً همراه با دکولمان قسمت خلفى زجاجيه رخ مى‌دهد. نزديک بيني، آفاکي، دژنرسانس Latt‌ice و تروماى چشم با اين نوع دکولمان در ارتباط مى‌باشند. محل پارگى‌هاى شبکيه برحسب نوع پارگى متفاوت است؛ به‌طور مثال پارگى نعلى شکل بيشتر در ربع تمپورال فوقاني، دياليز شبکيه (anterior circumferentail tear) اغلب در ربع تمپورال تحتانى و سوراخ آتروفيه بيشتر در ربع‌هاى تمپورال ديده مى‌شوند.

تکنيک‌هاى جراحى براى ترميم دکولمان رگماتوژن شبکيه عبارتند از: باکل کردن (Bucking) صلبيه و رتينوپکسى پنوماتيک. در روش اول، صلبيه را به طرف داخل دندانه‌دار در روش اول، صلبيه را به طرف داخل دندانه‌دار کرده، پارگى شبکيه را به آن متصل مى‌کنند. در روش دوم با تزريق گاز به داخل چشم، پارگى شبکيه را تامپوناد مى‌کنند. با عمل جراحى در ۹۰% موارد اتصال مجدد صورت مى‌گيرد؛ اما نتيجهٔ بينائى بستگى به وضعيت بازگشت کامل بينائى ضعيف است.

دکولمان کششى شبکيه (Traction retinal detachment)

دکولمان کششى شبکيه دومين نوع شايع دکولمان مى‌باشد. چهار علت شايع آن عبارتند از: رتينوپاتى پروليفراتيو ديابتي، ويتروئورتينوپاتى پروليفراتيو، رتينوپاتى ناشى از نارسى نوزاد و تروماى چشم. اين نوع دکولمان برخلاف نوع رگماتوژن سطح مقعرى دارد، موضعى‌تر است و معمولاً به خط دندانه‌دار گسترش نمى‌يابد. نيروى کششى که موجب دکولمان مى‌شود، از طريق غشاهائى اعمال مى‌گردد که در زجاجيه، روى شبکيه (Epiretinal) و يا زير شبکيه (Subretinal) قرار دارند. اين غشاها از لحاظ بالينى واضح مى‌باشند.

در دکولمان کششى ناشى از ديابت، انقباض زجاجيه موجب کشيده شدن بافت فيبرو واسکولار و شبکيهٔ زير آن به طرف جلو مى‌گردد. ويترئورتينوپاتى پروليفراتيو، عارضهٔ دکولمان رگماتوژن شبکيه و شايع‌ترين علت عدم موفقيت جراحى در اين چشم‌ها مى‌باشد. روند پاتولوژيک در ويترئورتينوپاتى پروليفراتيو شامل رشد و انقباض غشاهاى سلولى بر روى هر دو طرف شبکيه و سطح خلفى زجاجيه مى‌باشد. گاه کشش موضعى حاصل از غشاهاى سلولى موجب پارگى در شبکيه مى‌شود و در نتيجه ترکيبى از دکولمان کششى و رگماتوژن ايجاد مى‌گردد.

درمان اصلى اين نوع دکولمان، جراحى ويترئورتينال است که ممکن است شامل ويترکتومي، برداشتن غشاها، باکل‌کردن اسکلرا و تزريق گاز يا روغن سيليکون به داخل چشم باشد.

دکولمان سروز و هموراژيک شبکيه (Serous and hemorrhagic retinal detachment)

دکولمان سروز و هموراژيک شبکيه در نتيجهٔ تجمع مايع در زير لايهٔ حسى شبکيه است و معمولاً به‌دنبال بيمارى اپى‌تليوم پيگمانته و مشيميه رخ مى‌دهد. بيمارى‌هاى دژنراتيو، بيمارى‌هاى التهابي، عفونت‌هاى محدود به ماکولا، علل متعدد نئوواسکولاريزاسيون زير شبکيه و بيمارى‌هاى عروقى و التهابى سيستميک مى‌توانند همراه با اين نوع دکولمان باشند.