اختلالات متابولیک

ديابت شيرين

اين بيمارى با درگيرى ميکروواسکولار، آسيب گسترده بافتى از جمله در چشم مى‌شود. امروزه افزايش طول عمر آنها باعث افزايش شيوع عوارض چشمى آن شده است. پيش‌آگهى بنيائى در ديابت بزرگسالان بهتر از نوجوانان است. در هر بيمار مبتلا به رتينوپاتي، کاتاراکت، فلج عضلات خارجى چشم، نوروپاتى اپتيک يا تغيير ناگهانى عيب انکسارى بايد به فکر ديابت بود و دانست که سطح طبيعى قند خون و فقدان گليکوزورى تشخيص ديابت را رد نمى‌کند.

نوروپاتى اپتيک

در اين حالت به‌علت انفارکتوس ديسک يا عصب اپتيک فرد ناگهان دچار کاهش ديد مى‌شود. گاه در بيماران جوان مى‌توان بر روى ديسک تلانژکتازى‌هائى مشاهده کرد.

رتينوپاتى ديابتى

رتينوپاتى ديابتي، از علل شايع کورى (يک‌چهارم موارد کورى در کشورهاى غربي) مى‌باشد. ظهور رتينوپاتى بيشتر با مدت ابتلاء به ديابت رابطه دارد تا شدت بيمارى و کنترل قند خون. رتينوپاتى ديابت جوانان که معمولاً پروليفراتيو است در ۷۵-۶۰% بيماران پس از ۲۰ سال ظاهر مى‌شود (عليرغم کنترل خوب ديابت). رتينوپاتى ديابت بزرگسالان اغلب غير پروليفراتيو است و خطر کاهش ديد ديد مرکزى (به‌علت ماکولوپاتي) را دارد.

تغييرات عدسى

۱. کاتاراکت ديابتى حقيقى (نادر): جوانان ديابتيک گاه طى چند هفته دچار کاتاراکت دوطرفه مى‌شوند.

۲. کاتاراکت سنايل در ديابتى‌ها (شايع): کاتاراکت پيرى در ديابتى‌ها زودتر و شايعتر است.

۳. تغييرات ناگهانى قدرت انکسارى عدسي: در مواقعى که قند خون تحت کنترل نيست، تغييرات قند خون قدرت انکسارى عدسى را به ميزان ۴-۳ ديوپتر (نزديک‌بينى يا دوربيني) تغيير مى‌دهد (به‌علت تغيير آب عدسي). اين‌حالت در حضور کنترل خوب قند خون رخ نمى‌دهد.

تغييرات عنبيه

۱. کاهش پاسخ مردمک ناشى از ارتشاح گليکوژن در اپى‌تليوم و عضلات عنبيه.

۲. کاهش پاسخ مردمک به‌علت نوروپاتى اتونوم ديابتي.

۳. Rubeosis Iridis: به‌علت ايسکمي، عروق جديد در سطح قدامى عنبيه ظاهر مى‌شود که مى‌تواند باعث هايفماى خودبه‌خودي، سينشى قدامى محيطي، انسداد خروج زلاليه و گلوکوم ثانويه شود.

فلج عضلات خارجى چشم

اين حالت که از انفارکتوس اعصاب کرانيال مربوط به حرکت چشم ناشى مى‌شود با دوبينى ناگهانى و در فلج زوج III با دوبيني، پتوز و احتمالاً درد ناگهانى تظاهر مى‌کند. برخلاف فلج زوج III ناشى از کومپرشن عصب (آنوريسم شريان رابط خلفي)، رفلکس مردمک معمولاً سالم مى‌ماند. بهبود حرکت چشم معمولاً طى ۳ ماه آغاز مى‌شود و معمولاً کامل است.