سه شنبه, ۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 23 April, 2024
مجله ویستا

استان بوشهر (۳)


  وضعيت اجتماعى و اقتصادى استان
براساس سرشمارى عمومى نفوس و مسکن سال ۱۳۷۵، جمعيت استان بوشهر ۶۷۵‚۷۴۳ نفر بود که از اين تعداد ۵۳/۰۵ درصد در نقاط شهرى و ۴۴/۷۶ درصد در نقاط روستايى سکونت داشتند و بقيه غيرساکن بودند.
از کل جمعيت استان در همين سال، ۳۹۰‚۳۷۷ نفر مرد و ۲۸۵‚۳۶۶ نفر زن بودند نسبت جنسى جمعيت برابر ۱۰۳ به دست مى‌آيد. به عبارت ديگر، در اين استان در مقابل هر ۱۰۰ نفر زن، ۱۰۳ نفر مرد وجود داشت.
از جمعيت استان بوشهر ۴۲/۵۲ درصد در گروه سنى کمتر از ۱۵ ساله، ۵۳/۷۲ درصد در گروه سنى ۶۴-۱۵ ساله و ۳/۷۴ درصد در گروه سنى ۶۵ ساله و بالاتر قرار داشتند و سن بقيهٔ‌ افراد نامشخص بود.
در آبان‌ماه سال ۱۳۷۵، از جمعيت استان ۹۹/۹۱ درصد را مسلمانان تشکيل مى‌دادند. اين نسبت در نقاط شهرى ۹۹/۸۸ و در نقاط روستايى ۹۹/۹۴ درصد بود.
در فاصلهٔ سال‌هاى ۱۳۶۵ تا ۱۳۷۵، حدود ۴۲۹‚۱۰۲ نفر به استان وارد و يا در داخل آن جابه‌جا شده‌اند. محل اقامت قبلى ۴۱/۰۹ درصد مهاجران ساير استان‌ها، ۲۲/۳۳ درصد شهرستان‌هاى ديگر همين استان و ۳۵/۱۰ درصد شهرستان محل سرشمارى بود. محل اقامت قبلى بقيهٔ افراد، خارج از کشور يا اظهار نشده بود. مقايسهٔ محل اقامت قبلى مهاجران با محلى که در آن سرشمارى شده‌اند نشان مى‌دهد ۲۰/۴۸ درصد از روستا به شهر، ۵۰/۰۷ درصد از شهر به شهر، ۱۲/۹۷ درصد از روستا به روستا و ۱۵ درصد از شهر به روستا طى ۱۰ سال قبل از سرشمارى آبان ۱۳۷۵ مهاجرت کرده‌اند.
در آبان ۱۳۷۵، از ۶۶۹‚۶۳۸ نفر جمعيت ۶ ساله و بالاتر، ۸۰/۵۶ درصد باسواد بودند. نسبت باسوادى در گروه سنى ۱۴-۶ ساله ۸۸/۹۶ درصد و در گروه سنى ۱۵ ساله و بالاتر ۷۲/۴۹ درصد بود. در بين افراد لازم‌التعليم (۱۴-۶ ساله) نسبت باسوادى در نقاط شهرى ۹۷/۹۷ درصد و در نقاط روستايى ۹۶/۴۲ درصد بود. در اين استان نسبت باسوادى در بين مردان ۸۵/۷۴ درصد و در بين زنان ۷۵/۲۲ درصد بود. اين نسبت در نقاط شهرى براى مردان و زنان به ترتيب ۹۰/۳۶ درصد و ۸۲/۳۱ درصد و در نقاط روستايى ۸۱/۱۲ درصد و ۶۸/۸۰ درصد بود.
براساس همين سرشمارى، از جمعيت ۲۴-۶ سالهٔ استان، ۶۸/۲۹ درصد در حال تحصيل بودند. اين نسبت در نقاط شهرى ۷۲/۳۹ درصد و در نقاط روستايى ۶۵/۰۶ درصد بود. در اين استان ۹۵/۲۵ درصد از کودکان، ۸۸/۹۰ درصد از نوجوانان و ۳۵/۶۹ درصد از جوانان به تحصيل اشتغال داشتند.
در آبان‌ماه ۱۳۷۵، در استان بوشهر، افراد شاغل و افراد بيکار (جوياى کار) در مجموع ۳۰/۹۷ درصد از جمعيت ده ساله و بالاتر را تشکيل مى‌دادند. اين نسبت در نقاط شهرى ۳۲/۳۵ درصد و در نقاط روستايى ۲۸/۷۳ درصد بود. از جمعيت فعال اين استان ۹۲/۷۱ درصد را مردان و ۲۹/۷ درصد را زنان تشکيل مى‌دادند. بيشترين فعاليت مربوط به گروه سنى ۳۹-۳۵ ساله با ۵۳/۱۴ درصد و کمترين ميزان مربوط به گروه سنى ۱۴-۱۰ ساله با ۱/۵۶ درصد بود. بالاترين ميزان فعاليت براى مردان مربوط به گروه سنى ۳۹-۳۵ ساله با ۹۵/۸۰ درصد و براى زنان مربوط به گروه سنى ۲۹-۲۵ ساله با ۹/۷۳ درصد بود. براساس همين سرشمارى، از شاغلان ۱۰ ساله و بيشتر استان ۱۹/۴۲ درصد در گروه عمدهٔ کشاورزى، ۲۰/۳۶ درصد در گروه عمدهٔ صنعت، ۵۸/۸۶ درصد در گروه عمدهٔ خدمات فعاليت داشتند و ۱/۳۶ درصد نامشخص بود. اين نسبت در نقاط شهرى به ترتيب ۶/۲۹ درصد، ۱۸/۱۶ درصد، ۷۴/۳۵ درصد و ۱/۲۰ درصد و در نقاط روستايى به ترتيب ۳۲/۴۷ درصد، ۲۴/۹۴ درصد، ۴۱ درصد و ۱/۵۹ درصد بود. بدين‌ترتيب ملاحظه مى‌شود که بيشترين ميزان فعاليت هم در نقاط شهرى و هم در نقاط روستايى اختصاص به گروه عمدهٔ فعاليت‌‌هاى خدماتى دارد.
اقتصادى استان بوشهر به بخش‌هاى کشاورزى، دامدارى، شيلات و تا حدودى به صنعت متکى است. کشاورزى استان از نظر نوع محصولات توليدى و روش‌هاى توليد به دو قسمت محصولات زراعى و محصولات درختى تقسيم مى‌شود. مهم‌ترين محصولات زراعى را گندم و جو آبى و ديم، تنباکو، پياز، کنجد، سبزى، صيفى و نباتات علوفه‌اى تشکيل مى‌دهد. به علت شورى زياد خاک، اراضى قابل کشت به صورت محدوده‌‌هاى مجزا و دور از هم در سطح استان پراکنده‌‌اند.
در زمينهٔ‌ باغدارى استان بوشهر امکانات زيادى ندارد. بيشترين باغ‌هاى منطقه را نخلستان‌ها تشکيل مى‌دهند. همچنين باغ‌هاى محدود و کوچک مرکبات نيز به طور پراکنده به چشم مى‌خورند. شهرستان دشتستان و تنگستان از لحاظ توليد سالانهٔ خرما و مرکبات مقام اول و دوم را در استان کسب کرده‌اند. ميزان توليد خرما در حدود هشتاد هزار تن و ميزان توليد مرکبات حدود ده هزار تن است.
امکانات دامدارى استان بوشهر از نظر تأمين خوراک و علوفهٔ دام اندک است. مساحت مناطق تحت پوشش مراتع در حدود ۲/۵ ميليون هکتار برآورد شده است که ظرفيت مراتع موجود عليرغم وسعت زياد به علت فقر پوشش گياهى جوابگوى يک پنجم دام‌هاى فعلى نيز نيست. از سوى ديگر دام‌هاى عشاير قشقايى و بويراحمدى براى زمستان‌گذرانى به مناطق مختلف اين استان کوچ مى‌کنند. اين امر فشار چراى دام‌ها را بر مراتع افزوده و سبب تخريب بيش از حد آنها شده است. دامدارى به شيوه سنتى انجام مى‌گيرد، در نتيجه توليد گوشت و شير آنها قابل توجه نيست. بيشترين دام‌هاى استان را بز، گوسفند، گاو و شتر تشکيل مى‌دهد. پرورش زنبور عسل نيز در اين استان از اهميت نسبى برخوردار است. در حدود ۱۵۰۰ کندوى جديد و ۱۰۰۰ کندوى سنتى در استان وجود دارد.
يکى از مهم‌ترين فعاليت‌هاى اقتصادى استان بوشهر صيد ماهى است، ولى به واسطهٔ استفاده از وسايل قديمى و روش‌هاى سنتى صيادى امر صيد ماهى، که يک منبع مهم اقتصادى به شمار مى‌رود، نقش واقعى خود را بازنيافته است، به طورى که در بعضى نواحى، نيازهاى غذايى مردم سواحل را نيز تأمين نمى‌کند. با اين حال در تمام بنادر و سواحل استان بوشهر عدهٔ زيادى به صيد ماهى و ميگو اشتغال دارند.
صنايع استان بوشهر به دو بخش صنايع دستى و صنايع ماشينى تقسيم مى‌شود. صنايع دستى از گذشته‌هاى دور نقش مهمى در زندگى و معيشت روستائيان داشته است. صنايع دستى استان بوشهر در حال حاضر جنبهٔ تجارتى و ارزش صادراتى ندارد و بيشتر تأمين‌کنندهٔ‌ نيازهاى بومى منطقه است. مهم‌ترين صنايع دستى منطقه عبارت‌اند از کشتى و لنج‌سازى، توربافى، قاليبافى، گبه‌بافى، گليم، نمد، کوزه و سفال. صنايع جديد نيز در حال حاضر نسبت به ساير استان‌ها رشد و توسعهٔ محدودى دارد. صنايع جديد استان غالباً متوسط کوچک و عموماً تبديلى هستند. در صنايع متوسط بوشهر و برازجان و در صنايع کوچک ابتدا شهرستان دشتستان و سپس بوشهر و شهرستان‌هاى دشتى و گناوه به ترتيب داراى اهميت هستند. به غير از شرکت ملى صنايع دريايى و نيروگاه اتمى، مالکيت صنايع استان عمدتاً به بخش خصوصى تعلق دارد. اين واحدهاى صنعتى شامل صنايع غذايى و دارويى، شيميايى، کانى غيرفلزى، برق و الکترونيک، فلزى و ريخته‌گرى، ماشين‌سازى، تجهيزات خودرو، نيروى محرکه و لوازم و ابزار صيادى است که عمده‌ترين آنها را صنايع غذايى و دارويى و ماشين‌سازى تجهيزات تشکيل مى‌‌دهند.


همچنین مشاهده کنید