شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
مجله ویستا
مجمعالنوادر یا چهارمقاله
چهارمقاله رسالهاى است مختصر مشتمل بر چهار مقاله در بيان شرايطى که در چهار طبقه از مردم که پادشاهان به زعم مصنف بديشان محتاج هستند يعنى دبير و شاعر و منجم وطبيب بايد مجتمع باشد، و بعد از شرايط مخصوص به هر يک، در ضمن هر مقاله قريب ده حکايت تاريخى مناسب مقام ايراد نموده است، از اينرو اهميت اين کتاب گذشته از مقام ادبي، دارا بودن تراجم مشاهير شعرا و اطبا و منجمان و امرا و بسيارى از مطالب تاريخى است که در کتب ديگر يافت نمىشود. |
- کنايه و استعاره: |
کنايات و استعارات نيز در نثر فنى بهکار برده است از آن جمله در حکايت محمود و اياز صفحهٔ ۳۴ گويد: |
'شبى در مجلس عشرت ... به زلف اياز نگريست، عنبرى ديد بر روى ماه غلطان، سنبلى ديد بر چهرهٔ آفتاب پيچان، حلقه حلقه چون زره، بندبند چون زنجير، در هر حلقه هزار دل، و در هر بندى هزار جان، عشق عنان خويشتندارى از دست صبر او ربود، و عاشقوار در خود کشيد، محتسب آمَنّا و صَدَّنا سر از گريبان شرع برآورد و در برابر سلطان يمينالدوله بايستاد و گفت: هان محمود عشق را با فسق مياميز، و حق را با باطل ممزوج مکن که بدين زَلّت ولايت عشق بر تو بشورد و چون پدر خويش از بهشت عشق بيوفتى و به عناء دنياى فسق درماني! سمع اقبالش در غايت شنوائى بود اين قضيه مسموع افتاد ترسيد که سپاه صبر او با لشگر زلفين اياز برنيايد، کارد برکشيد و بهدست اياز داد که بگير و زلفين خويش را ببر! اياز خدمت کرد و کارد از دست او بستد و گفت از کجا ببرم؟ گفت از نيمه. اياز زلف دو تو کرد و تقدير بگرفت و فرمان بهجاى آورد و هر دو زلف خويش را پيش محمود نهاد ... الخ' ص ۳۵. |
همهٔ چهارمقاله قابل نقل است، ولى چون کسى نيست از آشنايان و دوستان سخن فارسى که اين کتاب مستطاب را نخوانده باشد، يا نخواند، از اطناب دربارهٔ آن مخزن لطف و ادب صرفنظر شد. و در خاتمه همينقدر مىگوئيم که چهارمقاله ممزوجى است از سبک قرن پنجم و سبک قرن ششم يا از شيوهٔ نثر مرسل قديم و نثر فنى جديد و از اين راه که جامع هر دو شيوه و نمايندهٔ هر دو قرن است نيز قابل تقدير و شايان توجه است، چه هم لطايف زبان محاوره و آداب و اخلاق و طرز معيشت عصر را در او مىتوان ديد و هم صنايع و بدايع نوظهور ادبى را - يعنى هم تاريخ بيهقى است و هم کليله و دمنهٔ ابوالمعالى و در همين حال از تعقيدات اوّلى و اطنابهاى دومين برکنار است. |
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
دولت حسین امیرعبداللهیان مجلس شورای اسلامی سیستان و بلوچستان افغانستان انتخابات امیرعبداللهیان عراق جنگ دولت سیزدهم حجاب مجلس
سیل ایران تهران هواشناسی سیلاب شهرداری تهران سازمان هواشناسی باران فضای مجازی آتش سوزی یسنا هلال احمر
خودرو قیمت دلار قیمت خودرو مسکن دلار بانک مرکزی قیمت طلا تورم ارز بازار خودرو حقوق بازنشستگان ایران خودرو
صدا و سیما مسعود اسکویی صداوسیما دفاع مقدس بی بی سی موسیقی مهران غفوریان تلویزیون ساواک سریال سینمای ایران تبلیغات
رژیم صهیونیستی جنگ غزه فلسطین اسرائیل حماس روسیه آمریکا ترکیه انگلیس اوکراین نوار غزه ایالات متحده آمریکا
فوتبال پرسپولیس استقلال سپاهان لیگ برتر رئال مادرید باشگاه استقلال جواد نکونام بازی علی خطیر باشگاه پرسپولیس بایرن مونیخ
هوش مصنوعی اینستاگرام آیفون دیابت اپل عکاسی ناسا موبایل گوگل تلفن همراه
سلامت استرس طب سنتی کبد چرب فشار خون گرما