|
|
ارزيابى تأثير بر محيط‌زيست
|
|
| اين طرح تأثير جهانگردى را بر محيط ساختهٔ انسان و محيط طبيعي، هر دو، بررسى مى‌کند. براساس اهداف بازار و توزيع پيش‌بينى‌شدهٔ جهانگردان، شمار متوسط بازديدکنندگان از بناهاى تاريخى در روز محاسبه شده است. اين طرح نتيجه‌گيرى مى‌کند که اين تعداد بازديدکنندگان از ظرفيت پذيرش اين بناها تجاوز نخواهد کرد. مثالى از قصر پوتالا در لهاسا آورده شده است که بالاترين شمار بازديدکننده را خواهد داشت - حدود ۶۰۰ نفر در روز در دوره‌هاى ازدحام. اين اندازهٔ استفاده سبب ازدحام در قصر نخواهد شد، با اين حال وسيلهٔ بهترى براى رسيدن به آنها بايد تدبير شود. عمده صدمه بزند:
|
|
| - ناحيه‌هائى که از نظر بوم‌شناختى حساس هستند ممکن است با گشوده شدن بر بازديدها و فعاليت‌هاى جهانگردى در معرض فشار بيشترى قرار بگيرند.
|
|
| - در ناحيه‌هائى که حساسيت کمترى دارند، ورود شمار نسبتاً بزرگى از مردم در مسيرهاى تعيين‌شده و جاهاى خاص (انجام فعاليت‌هائى نظير پياده‌روى يا کوهنورذي) ممکن است سبب تخريب کلى محيط پيراموني، و توليد تعداد زيادى زباله و مشکلات بهداشتى شود.
|
|
| - ايجاد جاده در ناحيه‌هاى جنگلى که قبلاً غيرقابل دسترسى بوده‌اند. ممکن است سبب تشويق اسکان مردم براساس قطع و سوزاندن درختان - (از ميان بردن پوشش گياهى براى استفاده به‌عنوان زمين کشاورزي) يا قطع درختان به‌منظور مقاصد تجارى شود.
|
|
| - فرسايش خاک مى‌تواند در نتيجه عمليات ساختمانى و احداث جاده در نواحى کوهستانى که باران سنگين دارند رُخ دهد.
|
|
| اين طرح خاطرنشان مى‌سازد که نکته آخر عمدتاً موضوع اطمينان از طراحى خوب است که ويژگى‌هاى محيط را مدّنظر قرار مى‌دهد. نکات ديگر با توجه به مناطق جهانگردى مشخص شده در طرح بررسى شده‌اند - در منطقهٔ جالب محيطى و چهار ناحيهٔ پياده‌پيمائي.
|
|
| محاسبهٔ استفاده از اين مناطق در اوقات پرازدحام روز نشان مى‌دهد که شمار جهانگردانى که از اين مناطق استفاده مى‌کنند در هر وقتى نسبتاً اندک خواهد بود - ۶۰۰ تا ۸۵۰ نفر به ترتيب در هريک از اين مناطق. بنابراين، مشکلات فورى در ارتباط با استفادهٔ بيش از حد وجود نخواهد داشت. با اين حال، در منطقه کوچک‌تر، ظرفيت ممکن است تا ۲۰۰۵ تکميل شود، و تأثير بر محيط بايد به دقت نظارت و کنترل شود. بهبود وضعيت راه‌ها و کوره‌راه‌ها، اگر به درستى طراحى شوند، هيچ اثرى مفنى توليد نخواهند کرد. با وجود اين، اين طرح توصيه مى‌کند که قطع درختان، به استثناء مصرف خانگى به‌عنوان سوخت يا براى خانه‌سازي، بايد در اين مناطق ممنوع باشد. براى انجام اين‌کار، اين مناطق بايد طبق قوانين حفظ و نگهدارى محيط‌زيست به‌عنوان مناطق طبيعى حفاظت‌شده اعلام شوند.
|
|
| دو مشکل محيطى بالقوهٔ پياده‌پيمائى و کوهنوردى (صدمهٔ اِکولوژيکى در نتيجه استفاده بيش از حد و دفع ناقص زباله) بررسى شده‌اند. به‌علت راهبرد توسعه طرح مبنى بر گسترش پياده‌پيمائى در مناطق بزرگ مختلف، استفاده از هر کوره‌راه محدود خواهد بود و صدمه کلى چوب براى سوخت و چراندن حيوانات در نواحى مرتفع با پوشش گياهى اندک مى‌تواند صدماتى ايجاد کند. دو مورد اخير مى‌تواند موجب فرسايش خاک و خشم مردم چادرنشين و ساکنان محلى شود.
|
|
| طرح جهانگردى تبت جمع‌آورى گياهان توسط جهانگردان را ممنوع اعلام مى‌کند تا اطمينان حاصل شود که گياهان نادر از ميان نمى‌روند. بريدن چوب براى سوزاندن توسط پياده‌پيمايان نيز بايد ممنوع و استفاده از سوخت قابل حمل نظير نفت سفيد بايد اجبارى باشد. اين مقررات را مى‌توان در ناحيه‌هاى جنگل‌هاى انبوه آسان کرد. گروه‌هاى جهانگرد ملزم خواهند بود در جاهائى که خطر تمام شدن ذخيرهٔ محلى يا ايجاد شرايط فرسايش خاک وجود دارد. خوراک مورد نياز حيوانات خود را به اندازهٔ کافى همراه داشته باشند.
|
|
| اين طرح خاطرنشان مى‌سازد که دفع زباله در نواحى دورافتاده مسئله به‌ويژه دشوارى است. در حال حاضر چندين جا در نتيجهٔ زبالهٔ پياده‌پيمايان و کوهنوردان به شدت آلوده شده است. طرح مزبور پيشنهاد مى‌کند که يکى از اين دو روش به‌کار گرفته شود: يکى اين که سطل‌هاى زباله در مسيرها و مناطق اردوگاه‌ها قرار داده شود، و زباله‌ها به‌طور منظم به طريق قابل قبول جمع‌آورى و دفع گردد؛ ديگر اينکه از پياده‌پيمايان خواسته شود که زباله خود را حمل يا در عمق کافى و زير خاک دفن کنند. روش کنونى پوشاندن زباله با سنگ نبايد مجاز باشد. به‌علاوه، به‌عنوان يک اقدام مهم، هم به پياده‌پيمايان و هم به کارگران نيتى آنان بايد آموزش داد شود که در مسيرها و اردوگاه‌ها آشغال نريزند. اين طرح مى‌گويد که ريختن زباله در اردوگاه‌ها و مسيرهاى کوهنوردى نيز بايد کنترل شود.
|
|
| دربارهٔ بهداشت و نظافت، اين طرح توصيه مى‌کند که تمام گروه‌هاى پياده‌پيما بايد ملزم به استفاده از چادرها با چاله‌هاى مستراح باشند. در جاهائى که تراکم استفاده وجود دارد بايد تسهيلات بهداشتى دائمى احداث شود. طرح‌هاى مشروح اين تسهيلات در طرح جهانگردى نشان داده شده‌اند.
|
|
| در اين طرح توصيه شده است که استانداردهاى طراحى براى تسهيلات جهانگردى سبک‌هاى تبتى را منعکس کنند و از مصالح ساختمانى محلى استفاده شود. اين امر به در هم آميخته شدن بهتر تسهيلات جهانگردى با محيط فرهنگى و طبيعى کمک خواهد کرد، و بدين نحو تأثيرات منفى محيطى آنان را خواهد کاست.
|
|
| طرح جهانگردى تبت خاطرنشان مى‌سازد که فعاليت‌هاى جهانگردان بايد طبق مقرراتى تنظيم شود و پياده‌پيمايان، کوهنوردان و تمام بازديدکنندگان از تبت که به بيرون شهرها براى مقاصدى خاص از جمله پيک نيک سفر مى‌کنند از آنها پيروى کنند. مقررات پينشهادشده به‌طور خلاصه عبارتند از:
|
|
| - جهانگردان حق کشتن حيوانات را بدون مجوز ندارند و نبايد هيچ‌گونه گياهى رستنى را براى سوخت يا هر منظور ديگرى قطع يا از خاک بيرون آورند، مگر در نواحى مجاز.
|
|
| - نبايد به محصولات کشاورزى در حال رشد صدمه بزنند يا حيوانات اهالى را اذيت کنند.
|
|
| - نبايد رودخانه‌ها، جويبارها، چشمه‌ها يا هر منبع ديگر آب را آلوده سازند.
|
|
| - نبايد زباله بريزند مگر در ظروف زباله يا در چاله‌هائى که طبق مقررات حفر مى‌شوند.
|
|
| - بايد فضولات انسانى را طبق رويه‌هاى بهداشتى تعيين‌شده دفع کنند.
|
|
| - اجازهٔ چراندن گلهٔ حيوانات را ندارند، مگر در نواحى مجاز.
|
|
| اين مقررات بين تمام جهانگردان، به‌خصوص آنهائى‌که براى پياده‌پيمائى و کوهنوردى مى‌روند، توزيع شود. مسئوليت نظارت بر رعايت اين مقررات بايد به عهده تبتى‌هائى گذاشته شود که به‌عنوان راهنما، سازمان‌دهنده يا مأمور رابط، جهانگردان را همراهى مى‌کنند. به‌عنوان بخشى از آموزش، اين افراد بايد ياد بگيرند که چگونه اين مقررات را به‌طور اثربخش ولى با ظرافت اعمال کنند. مقامات دولت محلى مسئول تهيه ظروف زباله خواهند بود.
|
|
| اين طرح توصيه مى‌کند که تمام پياده‌پيمايان بايد ملزم به دريافت مجوز پياده‌پيمائى باشند. بهاء مجوز بايد به ميزانى تعيين شود که براى پرداخت هزينه نگهدارى مسيرها، جمع‌آورى و دفع زباله و سرويس‌دهى تسهيلات بهداشتى کافى باشد. پولى که از طريق صدور اين مجوزها جمع مى‌شود بايد به‌خصوص براى اين مقاصد اختصاص يابد.
|
