سه شنبه, ۲۹ اسفند, ۱۴۰۲ / 19 March, 2024
مجله ویستا

مسمم، مسم (شیرازی)


  چند نمونه از ترانه‌هائى که بر آهنگ‌هاى محلى اجراء شده است
  کَتولى
نما شُونِه سَر و ميچکا بَز و پَر
بر و مِهْ وَرْ هنيشْ مِهْ جانُ دِلْبَرْ، ليلى ليلى جانِمْ
اٌتّهْ حَرفْ تِرْ ذَمبهْ تِرْهْ نه ايره قهْر
يار تِهْ نو مِزهِ بميره مَن بى‌يَمْ تِهْ وَرْ تى بِلارِهْ، ليلى ليلى جانِمْ
يار تِه سَرِ چاپتِ جاد سلِ آبدو، آى ربابه‌ جان تى بلاره
کِنارِ پَنْبهْ جارْ کِندى دوُ بِدو، آى ربابه جان...
اَگِرْ دونْدى تِهْ ليمو هَسّه عَدو، آى ربابه جان...
هادِهْ مَنْ دارمو تو بو رو بِرو، آى ربابه جان...
ترجمه:
هنگام غروب است و گنجشک پر زد
بيا کنار من بنشين دلبر جان من، ليلى ليلى جانم
يک حرف به تو مى‌زنم قهر نکن
نامزد تو بميرد و من بيايم به کنار تو، فداى تو ليلى ليلى جانم
ظرف غذائى را که به سر دارى بگذار و بدو
کنار پنبه‌زار مى‌دوى،
آى ربابه جان، فداى تو
اگر مى‌دانى که [سبد] ليموى تو مزاحم توست، آى ربابه‌ جان فداى تو
بده من نگه دارم! و تو برو و برگرد، آى ربابه‌ جان فداى تو
  مسمم، مسم (شيرازى)
بِىْ ‌گُلى گُوشهٔ چَمَنْ، تازه شِکُفْتِه، تازِه شِکُفْته
نَ دَسُمّ بِشْ ميرسِه نَ خُوشْ مى‌اُفْتِه
مَسُّمْ، مَسَّمْ، مَسّمْ، بِر نُوْ کُو تا تُو دَسّمْ (تيغِتْ بُريده شَسْتُمْ)
يک گلى گوشهٔ چمن، تازه شکفته، تازه شکفته
نه دستم بهش مى‌رسد نه خودش مى‌افتد
مسم، مسم، مسم، بر نو کوتاه تو دستم (تيغت بريده شستم)
(بيت ترانهٔ محلى فارس)
  واسونک شيرازى
يِى هَمُومى سيتْ بِسازَمْ چلْ‌ستوُنْ، چِلْ پَنْجرِ
شازْد دوُمادْ تُوشْ نِشين با يَراقُ و سلْسل
اُىْ هَمُومى، اُىْ هَمُومى، آب هَمُومْ تاز کُنْ
شازْدِ دوُمادْ مى‌يادْ هَمُومْ شرْبَتَشْ آمادِ کُنْ
هَرْ کى شادِ شادْ بٰاشِ هَرْ کى نَهْ شادِ کُورْ بِشِ
يک حمامى برايت بسازم، چهل‌ستون، چهل‌پنجره
شاهزاده دامات تويش نشينه با يراق و سلسله
آى حمامى، آى حمامى، آب حمام تازه‌کن
شاهزاده دامات مى‌آيد حمام شربتش آماده کن
هر کى نه شاده کور بشه
(بيت ترانهٔ محلى فارس)
  بلال بلالم (شيرازى)
آسِمُونْ بِ اى گَپى،
گُوشَشْ نِوِشْتِه، گُوشَشْ نِوِشْتِه
هَرْ کى يارِشْ خُوشْگِلِ، جَاشْ تُو بِهِشْتِ
َبلالْ بَلالُمْ، سى خُودِتْ لِيلى
کِردىْ کَبابُمْ سى خُودِتْ لِيلى
آسمان به اين گپى،
گوشه‌اش نوشته، گوشه‌اش نوشته
هر کسى يارش خوشگله، جايش تو بهشته
بلال بلالم، سى خودت ليلى
کردى کبابم، سى خودت ليلى
(بيت ترانهٔ محلى فارس)
  آهنگ محلى دشت باوى
هى شيرين، هى شيرين، هى شيرينُم: اى شيرين، اى شيرين، اى شيرينم
نومدى، نومدى، خودت ديدم: نيامدى، نيامدى، خوابت را ديدم
خوم بابوم ساقى چاى بريزم: خودم ساقى بشوم، چاى بريزيم
فنجون اوليش سى عريزم: فنجان اول را براى عزيزم
بارلا، بارون شو گرفته: خدايا بارون شبانه گرفته
يار جونى من تو گرفته: يار جانى مرا تب گرفته است.
(بيت ترانهٔ محلى فارس)
  شير عبدالله جان
بيا بريم با مزار، سيل گل لاله‌زار
گريه کنيم زار و زار، شير عبدالله جان (۲بار)
از قعر باغ پيش کردى،
زلفا رو پس گوش کردى
از ما فراموش کردى،
شير عبدالله جان (۲بار)
پيرهن قرمزت يار، لباى کشر ريزت يار
گل‌کرده جاليزت يار، ملا محمدجان (۲بار)
از قعر باغ پيش کردى،
زلفارو پس گوش کردى
از ما فراموش‌ کردى،
ملا محمدجان
سر سر جر [؟] مى‌روى،
از ما به قهر مى‌روى هى (۲بار)
بم جاى هاجر مى‌روى،
ملا محمدجان (۲بار)
دختر خداى تور گردم، قد و بالاى تور گردم
دختر خداى تور گردم، چشماى سياى تور گردم
دختر خداى تور گردم، دستاى حناى تور گردم
دختر خداى تور گردم، قد و بالاى تو گردم
دختر خداى تور گردم، کوشاى پاى تور گردم
دختر خداى تور گردم، نازو اداى تور گردم
دختر خداى تور گردم، چشماى سياى تور گردم
دختر خداى تور گردم، قد رساى تور گردم
نازک نازک را مى‌روى واى،
ناز غمزکاى تور گردم
دختر خداى تور گردم، قد و بالاى تو گردم
دختر خداى تور گردم، کوشاى پاى تور گردم
دختر خداى تور گردم، خال پشت پاى تور گردم
نارک نازک را مى‌روى ناز غمزکاى تور گردم
واى گل به گلزارت قسم، بوسه خريدارت قسم
تور به چارپارت قسم، هرجا ميرى زودتر بيا
گل مگه گل از منه (۲بار)، بلبل مگه گل از منه
گل به گلزارت قسم، بوسه خريدارت قسم
تور به چاريارت قسم، هرجا ميرى زودتر بيا
يار من مين تالار، مى‌خورد باد شمال (۲بار)
مى‌کشد حُسمه و خال، اى گل به‌دست جانانه
گل به‌دست جانانه، غنچه به‌دست جانانه
من به قربان دو چشماى کَلَه مست جانانه‌اى
واى که ديشب خواب ديدم مرغ مرده (۲بار)
که مرغش مى‌کُنه تخم دوزرده
سه چهار تا دختر دارم پنج شش تا پسر (۲بار)
هر يکى ماشاءِاله از يکى ديگر قشنگ‌تر
پسر کولونم چنون گروفته (۲بار)
کتش داده و کيسه توتون گروفته هي
لا لا لاى لاى لاى لاى لا لاي
لارى لالى لارى لاى لاى لاى لالالاي
مامان سبزه اين تنت ميره
مکن تو غمزه اين تنت ميره، مکن تو غمزه.
(موسيقى تربت جام)
امشب شب مهتابه حبيبم نيومد
حبيبم اگر خوابه طبيبم نيومد
خواب است و بيدارش کنيد مست است و هوشيارش کنيد
بگوئيد: فلونى اومده اون يار جونى اومده
حالتو، احوالتو بپرسده و بره
(نوشته‌هاى پراکنده)
  رشيدخان (قوچانى)
مى‌خوانم برم يز خدا مخمل کنم گز واى
يارم بپوهش خدا خودم کنم حظ واى
واى واى رشيدخان سردار کل قوچان (۲بار)
امروز دوروزه خدا فردا سه‌روزه واى
يارم نديدم خدا دلم مى‌سوزه واى
واى‌ واى رشيدخان سردار کل قوچان (۲بار)
(نقل از: فولکلور، ص.۴۴)


همچنین مشاهده کنید