تهیه منابع

تعداد منابع لازم براى کسب اطلاع بستگى به سطح ارائه، سطح ارائه‌کننده و امکانات موجود دارد. معمولاً براى گزارش‌هاى تحصيلى تا سطح کارشناسى بين سه تا هفت منبع لازم است. تعداد منابع رساله فارغ‌التحصيلى در سطوح بالاتر تحصيلات دانشگاهى حد مشخصى ندارد. اين تعداد در انواع ارائه غيردانشگاهى نيز حد مشخصى ندارد.

شناسايى منبع

براى شناسايى منبع، از امکانات زير مى‌توان استفاده کرد:

- کتابخانه (کتاب در اينجا به هر دو معناى عينى و ذهنى آن موردنظر است) (عمومى يا شخصي)

- فهرست‌هاى دوره‌اى ناشران

- فهرست منابع انتهاى منابع

- کتابنامه (کتابشناسي)

- فرد متخصص در موضوع

- کتابدار

- کتاب‌شناس

- رسانه‌هاى عمومي

- مراکز اسناد ملي، موزه‌ها و ...

- سيستم‌هاى اطلاع‌رساني

قابل ذکر است پس از شناسايى منبع، در صوتر تصميم به استفادهٔ از آن بايد آن را با صرف کمترين زمان و به آسان‌ترين وجه ممکن، در اختيار داشت.

جستجوى منبع و دست‌يابى به آن

براى اين کار، از شاخص‌هاى زير مى‌توان استفاده کرد:

- شماره منبع در کتابخانه، که براساس يکى از سيستم‌هاى طبقه‌بندى رايج در کتابدارى تعيين مى‌شود (سيستم رده‌بندى ديويي، سيستم رده‌بندى کنگره آمريکا، ...) اين شماره، شناسه منبع در کتابخانه است.

- مشخصات مؤلف يا مترجم

- عنوان منبع

- موضوع (از طريق جستجوى موضوعي)

ضبط مشخصات منبع

روش رايج براى ضبط مشخصات منبع، استفاده از کارت يا فيش منبع است. ابعاد اين کارت ۵/۱۲٭۵/۷ سانتى‌متر است و بهتر است از جنس مقاوم باشد. اطلاعاتى که در اين کارت درج مى‌شود. در اساس عبارت است از: نام مؤلف، عنوان منبع و مشخصات ناشر و نشر. ما در اينجا يک طرح براى اين کارت پيشنهاد مى‌کنيم.

امروزه مى‌توان اين کارت را به کمک کامپيوتر ايجاد و مشخصات منابع را ذخيره و در صورت نياز بازيابى کرد.

ارزيابى منبع

منبع را، قبل از استفاده به منظور کسب اطلاع بايد به دقت و در عين حال با سرعت ارزيابى کرد. براى اين کار، جنبه‌هاى زير را بايد در نظر گرفت:

- نوع منبع از نظر صورت (فرم): مقاله، کتاب، جزوه، سند خطى و ...

- اعتبار علمى - فنى مؤلف (و مترجم)

- سال اولين و آخرين ويراست

- اعتبار ناشر

- مکان ناشر (کشور، شهر)

- ميزان ارتباط منبع با موضوع ارائه

براى اين ارزيابى بهتر است به طرز زير عمل شود:

- دقت در عنوان منبع و نام مؤلف (و مترجم)

- مطالعه مقدمه مؤلف (و مترجم)

- بررسى فهرست مطالب

- بررسى فهرست نمايه‌ها (ايندکس‌ها)

- مطالعه خلاصه فصل يا فصل‌هايى که به نظر مى‌رسد مرتبط با موضوع باشد.

در مورد مقاله، چکيده و خلاصه آن بايد مطالعه شود. (ر. ک. به ساختار مقاله ...)