دوقلو

بر هر خانم باردارى لازم است که در اواخر آبستنى با ماما يا طبيب خود دربارهٔ ناراحتى‌هاى احتمالى صحبت کند و چنانچه لازم بود مورد معاينه قرار گيرد. در اين موقع تاريخ تقريبى وضع حمل را هم بايد محاسبه نمود. پستان‌ها از نظر طبيعى بودن و استعداد شير دادن به نوزاد بايد مورد بررسى پزشک و آزمايشاتى ـ اگر لازم باشد ـ واقع شود. گاهى اتفاق مى‌افتد که پستان خانمى داراى نوک تو رفته است. بنابراين بايد زودتر براى معالجهٔ آن دست به‌کار شود.

خانم حامله با کمال اشتياق مى‌خواهد از طبيعى بودن جنين مطمئن شود. اين مسئله از ماه هفتم به بعد قابل تشخيص است. معمولاً با يک معاينهٔ خارجي، پزشک مى‌تواند نظر خود را اعلام نمايد، در بعضى مواقع معاينات داخلى نيز ممکن است لازم گردد.

وضع قطعى جنين در رحم را لحظه‌اى قبل از زايمان مى‌توان تعيين کرد.

طبيعت بخش گرد و سفت بدن کودک را که سر او مى‌باشد و بزرگ‌ترين قسمت جسم نوزاد نيز هست و در جلو قرار داده، آن راه را براى خروج ساير اعضاء بدن باز مى‌کند. ۹۷% نوزادان از جهت سر، و در حقيقت تعداد ۵/۹۵ درصد آنان از قفا متولد مى‌شوند. حالت‌هاى ديگر نادر است. اگر پشت سر نيز در جلو قرار نداشته باشد، در اين وضعيت نيز بيشتر نوزادان بدون کمک خارجى متولد مى‌شوند. چنانچه وقتى لازم شود که کمک خارجى نيز دخالت نمايد، اين از وظائف قابله است که فورى طبيب را در جريان امر قرار دهد. از ترسيم و نقاشى نمودار حالات مختلف لحظه به لحظه و موقعيت جنين مخصوصاً در اين مبحث صرف‌نظر مى‌‌گردد، چون اينگونه توضيحات ممکن است موجب سوءتفاهم و توليد ترس و وحشت بى مورد براى خانم‌هاى باردار نمايد. بهتر است اين اطلاعات به موقع خود از قابله و طبيب کسب گردد.

دوقلو

در مواردى که محيط شکم فوق‌العاده زياد مى‌باشد، و حرکت‌هاى جنين متوالى و پى در پى است، خانم حامله به دوقلو بودن فکر مى‌کند. وقتى در شکم زن حامله دوقلو باشد گاهى ناراحتى‌هاى آبستنى شديد‌تر از يک حاملگى ساده و معمولى ايجاد مى‌گردد، با اين حال زن نيرومند و سالم اين مرحله را بدون ناراحتى تحمل مى‌نمايد. اگر خانمى قبل از زايمان تحت معاينه قرار نگرفته باشد، چنانچه نوزاد در شکم او به‌جاى يکى دو تا باشد هم اطلاعاتى نخواهد داشت. اين عدم اطلاع از اين جهت مفيد است که کمتر به خانم وحشت و اضطراب بيهوده دست مى‌دهد. در بعضى خانواده‌ها دوقلو زائيدن موروثى است.

دوقلو دو نوع است: در يک نوع، دو جنين از يک تخم منشاء مى‌گيرند که به آن دوقلوى 'يک تخمي' مى‌گويند، در اين حالت نوزادان فوق‌العاده به يکديگر شبيه مى‌باشند و هميشه از يک جنس هستند (يا هر دو پسر يا هر دو دختر). در حالت دوم، دو تخم با هم بارور مى‌شوند، در اين صورت، هر کدام جداگانه تکامل مى‌يابند، و بچه‌ها ممکن است هر دو از يک جنس يا از جنس مخالف يکديگر باشند. در اين نوع دوقلو، علاوه بر اينکه ميان دو نوزاد در ظاهر مشابهتى ندارد، از لحاظ ژن‌ها نيز با يکديگر تفاوت کلى دارند.

تعيين قطعى بودن وجود يک آبستنى دوقلو، براى پدر و مادر غالباً ايجاد رعب و وحشت مى‌کند، البته وجود دو طفل بيش از يک طفل براى مادر زحمت خواهد داشت. زيرا کليهٔ تجهيزات بايد دو برابر فراهم گردد، و هزينهٔ زايمان نيز تقريباً دو چندان خواهد بود. اما وقتى بچه‌ها سالم و نيرومند به دنيا آمدند، والدين فوراً احساس مى‌کنند که آنها در حقيقت، تنها هزينه و زحمت را دو برابر متحمل نشده، بلکه شادى و مسرت دو چندان نيز نصيب آنها گرديده ست.

بسيار جالب و هيجان‌انگيز است است پرورش دادن فرزندان دوقلو و در تکامل ساختمان بدن آنها تشابه يا مغايرت‌ها را جستجو کردن. در هشتاد فقره زايمان يک فقره زايمان دوقلو پيش مى‌آيد. سه‌قلو و چهارقلو نسبتاً به‌ندرت اتفاق مى‌افتد.