پنجشنبه, ۳۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 18 April, 2024
مجله ویستا

آنافیلاكسی‌ (شوك‌ آلرژیك‌) ـ anaphylaxis


آنافیلاكسی‌ (شوك‌ آلرژیك‌) عبارت‌ است‌ از یك‌ پاسخ‌ آلرژیك‌ شدید به‌ داروها و بسیاری‌ از مواد آلرژی‌زای‌ دیگر كه‌ زندگی‌ فرد را به‌ خطر می‌اندازد. آن‌ دسته‌ از واكنش‌های‌ آلرژیكی‌ كه‌ تقریباً بلافاصله‌ رخ‌ می‌دهند معمولاً شدیدترین‌ هستند.
ـ علایم‌ شایع‌:
۱. عطسه‌
۲. غش‌
۳. تپش‌ قلب‌
۴. اشك‌ ریزش‌
۵. سرفه‌ یا خس‌خس‌
۶. احساس‌ اضطراب‌
۷. تورم‌ صورت‌ و دست‌ها
۸. نبض‌ ضعیف‌ و سریع‌
۹. از دست‌ دادن‌ هوشیاری‌
۱۰. تورم‌ یا خارش‌ در دهان‌ یا گلو
۱۱. دل‌ پیچه‌ در ناحیه‌ معده‌، استفراغ‌، و اسهال‌
۱۲. خارش‌ در تمام‌ بدن‌ و اغلب‌ همراه‌ با كهیر
۱۳. حالت‌ سوزن‌ سوزن‌ شدن‌ یا كرختی‌ اطراف‌ دهان‌
۱۴. احساس‌ گرفتگی‌ در سینه‌؛ مشكل‌ در نفس‌ كشیدن‌
ـ علل‌ بیماری:
خوردن‌ یا تزریق‌ ماده‌ای‌ كه‌ به‌ آن‌ حساس‌ هستید. پاسخ‌ آلرژیكی‌ كه‌ برای‌ خنثی‌ كردن‌ یا خلاص‌ شدن‌ از شر این‌ ماده‌ از سوی‌ بدن‌ داده‌ می‌شود خود منجر به‌ بروز یك‌ نوع‌ واكنش‌ بسیار بیش‌ از حد عادی‌ شده‌ كه‌ گاهی‌ زندگی‌ را نیز در معرض‌ خطر قرار می‌دهد. آن‌ چیزهایی‌ كه‌ بیشتر باعث‌ بروز این‌ گونه‌ واكنش‌ می‌شوند عبارتند از:
۱. ورزش‌
۲. واكسن‌ها
۳. گرده‌ گیاهان‌
۴. موادی‌ كه‌ در بعضی‌ از انواع‌ عكس‌برداری‌ تزریق‌ می‌شوند.
۵. غذاها، به‌ خصوص‌ تخم‌مرغ‌، باقلا، لوبیا، غذاهای‌ دریایی‌، و میوه‌ها
۶. گزش‌ یا نیش‌ حشرات‌ مثل‌ انواع‌ زنبور، مورچه‌های‌ گزنده‌، و برخی‌ عنكبوت‌ها
۷. انواع‌ داروها، به‌ خصوص‌ پنی‌سیلین‌. تزریق‌ دارو با خطر بیشتری‌ همراه‌ است‌ تا قرص‌ و كپسول‌ یا قطره‌
ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:
۱. سابقه‌ اگزما، تب‌ یونجه‌، یا آسم‌
۲. سابقه‌ آلرژی‌ خفیف‌ به‌ چیزهایی‌ كه‌ در بالا ذكر شد.
ـ پیشگیری‌:
۱. اگر به‌ گزش‌ حشرات‌ آلرژی‌ دارید، به‌ هنگام‌ بیرون‌ رفتن‌ لباس‌های‌ محافظتی‌ بپوشید.
۲. همیشه‌ یك‌ دست‌بند یا گردن‌ آویز مخصوص‌ داشته‌ باشید كه‌ روی‌ آن‌ آلرژی‌ شما مشخص‌ باشد.
۳. همیشه‌ پس‌ از تزریق‌ هرگونه‌ دارو، تا 15 دقیقه‌ در مطب‌ پزشك‌ بمانید. هرگونه‌ علامت‌ آلرژی‌ را فوراً اطلاع‌ دهید.
۴. پیش‌ از پذیرفتن‌ هرگونه‌ دارو، مطلب‌ را به‌ پزشك‌ یا دندانپزشك‌ گوشزد كنید. پیش‌ از اینكه‌ تزریقی‌ برای‌ شما انجام‌ شود، از ماهیت‌ آن‌ مطلع‌ شوید.
۵. همیشه‌ و در همه‌ جا یك‌ كیت‌ آنافیلاكسی‌ به‌ همراه‌ داشته‌ باشید. مطمئن‌ شوید كه‌ خانواده‌تان‌ طریقه‌ استفاده‌ از كیت‌ را بلدند تا وقتی‌ واكنش‌ در شما بروز كرد بتوانند از آن‌ استفاده‌ كنند.
۶. یكی‌ از روش‌هایی‌ را كه‌ می‌توانید مدنظر قرار دهید عبارت‌ است‌ از تزریق‌ ماده‌ای‌ كه‌ به‌ آن‌ حساسیت‌ دارید به‌ روشی‌ مخصوص‌ و تدریجی‌ به‌ طوری‌ كه‌ حساسیت‌ شما به‌ تدریج‌ برطرف‌ شود (نام‌ دیگر این‌ روش‌ حساسیت‌زدایی‌ است‌).
ـ عواقب‌ مورد انتظار:
با درمان‌ فوری‌ و به‌ موقع‌، كاملاً بهبود می‌یابید.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
در صورت‌ عدم‌ درمان‌ فوری‌ و به‌ موقع‌، امكان‌ دارد آنافیلاكسی‌ منجر به‌ شوك‌، ایست‌ قلبی‌، و مرگ‌ شود.
ـ درمان‌:
اگر علایم‌ آنافیلاكسی‌ را در فردی‌ مشاهده‌ كردید و دیدید كه‌ تنفس‌ وی‌ متوقف‌ شد: ـ اورژانس‌ را خبر كنید یا به‌ فرد دیگری‌ بگویید این كار را انجام‌ دهد. (اگر این‌ اتفاق‌ برای‌ یك‌ كودك‌ افتاده‌ است‌، قبل‌ از خبر كردن‌ اورژانس‌، اقدامات‌ احیا را به‌ مدت‌ یك‌ دقیقه‌ انجام‌ دهید.) ـ فوراً تنفس‌ دهان‌ به‌ دهان‌ را آغاز كنید. ـ اگر قلب‌ ضربان‌ ندارد، ماساژ قلبی‌ بدهید. ـ تا زمانی‌ كه‌ كمك‌ نرسیده‌ است‌، عملیات‌ احیا را ادامه‌ دهید.
هر گاه‌ دارویی‌ را مصرف‌ می‌كنید، نسبت‌ به‌ امكان‌ بروز واكنش‌ آلرژیك‌ هوشیار باشید و آمادگی‌ این‌ را داشته‌ باشید كه‌ به‌ محض‌ بروز علایم‌ اقدامات‌ لازم‌ را انجام‌ دهید. اگر قبلاً دچار واكنش‌ آلرژیك‌ شدید شده‌اید، همیشه‌ كیت‌ آنافیلاكسی‌ همراه‌ داشته‌ باشید. درمان‌ طولانی‌ مدت‌ مستلزم‌ حساسیت‌زدایی‌ است‌.
ـ داروها:
۱. تزریق‌ اپی‌نفرین‌ (آدرنالین‌) تنها درمان‌ فوری‌ مؤثر است‌.
۲. داروهایی‌ مثل‌ آمینوفیلین‌، كورتیزون‌، یا آنتی‌هیستامین‌ها، كه‌ پس‌ از آدرنالین‌ تزریق‌ می‌شوند، جلوی‌ بازگشت‌ علایم‌ حاد را می‌گیرند.
ـ فعالیت‌:
به‌ محض‌ بهبود علایم‌ حمله‌، فعالیت‌های‌ عادی‌ خود را از سر بگیرید. اما اگر علایم‌ دوباره‌ برگشتند، باید 24 ساعت‌ تحت‌نظر باشید.
ـ رژیم‌ غذائی‌:
از خوردن‌ غذاهایی‌ كه‌ به‌ آنها آلرژی‌ دارید خودداری‌ كنید.
ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:
۱. اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان علایم‌ آنافیلاكسی‌ را بروز داده‌اید. این‌ یك‌ اورژانس‌ است‌! فوراً درخواست‌ كمك‌ اورژانس‌ نمایید.
۲. اگر دچارعلایم‌ جدید و نامنتظره‌ بروز كرده‌اند. داروهای‌ مورد استفاده‌ در درمان‌ ممكن‌ است‌ عوارض‌ جانبی‌ به‌ همراه‌ داشته‌ باشند.


همچنین مشاهده کنید