چهارشنبه, ۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 24 April, 2024
مجله ویستا

سرطان‌ پوست‌، سرطان‌ سلول‌ پایه‌ای‌ ـ skin cancer basal cell


سرطان‌ پوست‌، سرطان‌ سلول‌ پایه‌ای‌ نوعی‌ سرطان‌ پوست‌ درگیركننده‌ غشای‌ پایه‌ پوست‌. سرطان‌ سلول‌ پایه‌ای‌ پوست‌ به‌ بافت‌های‌ زیرین‌ دست‌اندازی‌ می‌كند ولی‌ به‌ندرت‌ به‌ نواحی‌ دوردست‌ گسترش‌ می‌یابد.
این‌ سرطان‌ معمولاً پوست‌ صورت‌، گوش‌ها، پشت‌ دست‌ها، شانه‌ها و بازوها را درگیر ساخته‌ و بیشتر در بزرگسالان‌ بالای‌ 40 سال‌ بروز می‌كند.
ـ علایم‌ شایع‌:
این‌ ضایعه‌ مسطح‌ و مرواریدمانند است‌. كناره‌های‌ آن‌ نیمه‌شفاف‌ و مدور یا پیچیده‌ است‌. در كناره‌های‌ ضایعه‌ ممكن‌ است‌ عروق‌ خونی‌ جدید كوچك‌ منحنی‌ شكل‌ وجود داشته‌ باشد. مركز زخم‌ مذكور فرو رفته‌ است‌. اندازه‌ ضایعه‌ بین‌ 6-4 میلی‌متر متغیر است‌، ولی‌ در صورت‌ عدم‌ درمان‌ ممكن‌ است‌ بزرگتر شود. ضایعه‌ مذكور در پوست‌ نواحی‌ در معرض‌ آفتاب‌ كه‌ دارای‌ شواهدی‌ از آسیب‌ ناشی‌ از آفتاب‌ هستند، رخ‌ می‌دهد. رشد این‌ ضایعه‌ آهسته‌ است‌. سوزش‌ یا خارش‌ ندارد. ممكن‌ است‌ ضایعه‌ به‌طور متناوب‌ دلمه‌ بسته‌ و التیام‌ یابد.
ـ علل‌ بیماری:
آسیب‌ پوستی‌ ناشی‌ از آفتاب‌ كه‌ سال‌ها قبل‌ از بروز این‌ سرطان‌ رخ‌ داده‌ است‌.
ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:
۱. سن‌ بالای‌ شصت‌ سال‌
۲. تماس‌ زیاد با آفتاب‌
۳. پوست‌ رنگ‌ روشن‌
۴. پیشگیری‌
۵. معاینه‌ ماهیانه‌ پوست‌ توسط‌ خود فرد
۶. محدود كردن‌ تماس‌ با آفتاب‌. محافظت‌ پوست‌ در برابر آفتاب‌ با استفاده‌ از كلاه‌، لباس‌های‌ محافظ‌ و تركیبات‌ ضدآفتاب‌ با قدرت‌ (SPF) 15 یا بالاتر
ـ پیشگیری:
در صورت امكان از تماس اجتناب نمائید.
ـ عواقب‌ موردانتظار:
با درمان‌ مناسب‌ قابل‌ علاج‌ است‌. بیش‌ از 13 بیماران‌ در عرض‌ 5 سال‌ دچار یك‌ ضایعه‌ جدید می‌گردند.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
بدون‌ درمان‌، سرطان‌ ممكن‌ است‌ بزرگتر شده‌، زخمی‌ گردد و بافت‌های‌ اطراف‌ را تخریب‌ نماید. در كمتر از 1% موارد گسترش‌ سرطان‌ به‌ سایر نواحی‌ بدن‌ رخ‌ می‌دهد، ولی‌ این‌ ضایعات‌ به‌هرحال‌ برای‌ جلوگیری‌ از تخریب‌ موضعی‌ باید برداشته‌ شوند.
ـ درمان‌:
بررسی‌های‌ تشخیصی‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ بررسی‌ آسیب‌شناسی‌ بافت‌ پس‌ از برداشت‌ ضایعه‌ برای‌ تأیید تشخیص‌ باشد. انتخاب‌ درمان‌ بسته‌ به‌ ظاهر ضایعه‌، وسعت‌ و محل‌ آن‌ متفاوت‌ است‌. برداشت‌ ضایعه‌ سرطانی‌ با یكی‌ از روش‌های‌ زیر انجام‌ می‌گیرد. روش‌ درمانی‌ با توافق‌ پزشك‌ و بیمار انتخاب‌ می‌شود:
۱. كورتاژ و خشكاندن‌ محل‌ ضایعه‌ با الكتریسیته. پس‌ از بی‌حسی‌ موضعی‌، ضایعه‌ بریده‌ یا تراشیده‌ شده‌ و سپس‌ با حرارت‌ حاصل‌ از جریان‌ برق‌ با فركانس‌ بالا بافت‌ محل‌ ضایعه‌ تخریب‌ می‌گردد.
۲. برداشت‌ ضایعه‌ با جراحی. پس‌ از بیحسی‌ موضعی‌، ضایعه‌ با استفاده‌ از چاقی‌ جراحی‌ برداشته‌ می‌شود.
۳. روش‌ جراحی‌ موه‌ (Moh 's sugery). نوع‌ تخصصی‌ برداشت‌ ضایعه‌ با جراحی‌ كه‌ برای‌ برداشت‌ سرطان‌های‌ پرخطر به‌كار می‌رود.
۴. جراحی‌ با سرما ـ استفاده‌ از نیتروژن‌ مایع‌ جهت‌ منجمد كردن‌ و از بین‌ بردن‌ سلول‌ها. گاهی‌ از بیحسی‌ موضعی‌ استفاده‌ می‌شود.
۵. لیزردرمانی. در برخی‌ مراكز درمانی‌ برای‌ تخریب‌ ضایعه‌ از لیزر استفاده‌ می‌شود.
۶. اشعه‌درمانی. در مواردی‌ كه‌ موقعیت‌ تومور ایجاد می‌كند استفاده‌ می‌شود مثلاً در مورد تومورهای‌ نزدیك‌ لب‌ و پلك‌.
روزی‌ دوبار محل‌ جراحی‌ را با آب‌ اكسیژنه‌ رقیق‌ یا محلول‌ سالین‌ استریل‌ شستشو دهید. در طی‌ روز بر روی‌ زخم‌ جراحی‌ از پانسمان‌ چسبی‌ استفاده‌ كنید. هنگام‌ شب‌ روی‌ زخم‌ را باز بگذارید. شستشوی‌ پوست‌ را طبق‌ روال‌ عادی‌ انجام‌ دهید. پس‌ از حمام‌ كردن‌ یا شنا پوست‌ را به‌آرامی‌ و به‌طور كامل‌ خشك‌ نمایید.
ـ داروها:
برای‌ درد خفیف‌، استفاده‌ از داروهای‌ بدون‌ نسخه‌ نظیر استامینوفن‌ یا آسپیرین‌ ممكن‌ است‌ كافی‌ باشد. پماد آنتی‌بیوتیك‌ برای‌ جلوگیری‌ از عفونت‌ زخم‌ ممكن‌ است‌ تجویز گردد.
ـ فعالیت‌:
محدودیتی‌ وجود ندارد.
ـ رژیم‌ غذائی‌:
رژیم‌ خاصی‌ نیاز نیست‌.
ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:
اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده تان دارای‌ علایم‌ سرطان‌ سلول‌ پایه‌ای‌ پوست‌ باشید. خونریزی‌ زخم‌ پس‌ از جراحی‌ كه‌ با اعمال‌ فشار موضعی‌ به‌مدت‌ 10 دقیقه‌ متوقف‌ نمی‌شود. بروز علایم‌ عفونت‌ در زخم‌ نظیر درد، قرمزی‌، تورم‌ یا افزایش‌ دردناكی‌ هنگام‌ لمس‌ سرطان‌ پوست‌، سرطان‌ سلول‌ سنگفرشی‌.


همچنین مشاهده کنید