پنجشنبه, ۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 25 April, 2024
مجله ویستا

شوك‌ ـ shock


شوك‌ افت‌ فشار خون‌ به‌ پایین‌تر از حد لازم‌ برای‌ حفظ‌ عملكردهای‌ حیاتی‌. این‌ شوك‌ شامل‌ واكنش‌ فرد نسبت‌ به‌ استرس‌های‌ روانی‌ كه‌ كلاً اختلال‌ متفاوتی‌ است‌ نمی‌باشد.
ـ علایم‌ شایع‌:
۱. سردی‌ دست‌ و پا
۲. نبض‌ ضعیف‌ و سریع‌
۳. عدم‌ آگاهی‌ به‌ موقعیت‌ و گیجی‌
۴. اضطراب‌ به‌صورت‌ احساس‌ مرگ‌ قریب‌الوقوع‌
۵. رنگ‌پریدگی‌، خیسی‌ و تعریق‌ پوست‌
۶. كوتاهی‌ نفس‌ و تندی‌ تنفس‌
۷. فقدان‌ ادرار
۸. فشار خون‌ پایین‌. فشار خون‌ ممكن‌ است‌ به‌ حدی‌ پایین‌ باشد كه‌ با وسایل‌ معمول‌ قابل‌ اندازه‌گیری‌ نباشد.
ـ علل‌ بیماری:
۱. از دست‌ دادن‌ ناگهانی‌ خون‌ در اثر جراحت‌ یا اختلالاتی‌ نظیر زخم‌ گوارشی‌ خونریزی‌دهنده‌، پارگی‌ آنوریسم‌ یا پارگی‌ محصولات‌
۲. بارداری‌ نابجا (شوك‌ هیپوولمیك‌)
۳. از دست‌ دادن‌ مایعات‌ در اثر سوختگی‌ شدید، اختلال‌ آب‌ و الكترولیت‌، یا پریتونیت‌
۴. اختلال‌ عمل‌ پمپاژ قلب‌ در اثر حمله‌ قلبی‌، نامنظمی‌ ریتم‌ قلب‌، پریكاردیت‌ یا آمبولی‌ ریه‌ (شوك‌ كاردیوژنیك‌)
۵. مسمومیت‌ خون‌ كه‌ باعث‌ اتساع‌ بیش‌ از حد عروق‌ خونی‌ می‌شود، مانند آنچه‌ كه‌ در نشانگان‌ شوك‌ سمی‌ یا عفونت‌های‌ وخیم‌ (شوك‌ سپتیك‌) رخ‌ می‌دهد.
۶. برخی‌ بیماری‌های‌ غددی‌، نظیر بیماری‌ آدیسون‌ یا دیابت‌ شیرین‌
ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:
۱. جراحت‌ عمده‌ اخیر؛ جراحی‌ اخیر
۲. زایمان‌
۳. كم‌خونی‌، عفونت‌، سرطان‌
۴. مسمومیت‌ با داروهای‌ روان‌گردان‌
۵. مصرف‌ بیش‌ از حد الكل‌
۶. استفاده‌ از داروهایی‌ كه‌ با شوك‌ آنافیلاكسی‌ (آلرژیك‌) همراهند، نظیر پنی‌سیلین‌، داروهای‌ بی‌حس‌كننده‌ موضعی‌ و برخی‌ داروهای‌ دیگر
ـ پیشگیری‌:
تا حد امكان‌ از علل‌ و عوامل‌ خطرزای‌ این‌ اختلال‌ اجتناب‌ كنید.
ـ عواقب‌ موردانتظار:
این‌ بیماری‌ معمولاً با تشخیص‌ و درمان‌ زودرس‌ قابل‌ معالجه‌ است‌. شوك‌ بدون‌ درمان‌، می‌تواند كشنده‌ باشد.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
ایست‌ قلبی‌، ایست‌ تنفسی‌، آسیب‌ مغزی‌ دایمی‌
ـ درمان‌:
۱. بستری‌ در بیمارستان‌ جهت‌ تجویز مایعات‌ وریدی‌، حمایت‌ تنفسی‌ با دستگاه‌ مكانیكی‌ و تجویز داروهایی‌ برای‌ بالا بردن‌ فشار خون‌ و درمان‌ علت‌ زمینه‌ای‌ شوك‌ ضروری‌ است‌.
۲. جراحی‌ برای‌ متوقف‌ كردن‌ خونریزی‌ ممكن‌ است‌ لازم‌ باشد.
۳. خونریزی‌ خارجی‌ را با اعمال‌ فشار به‌ موضع‌ خونریزی‌ متوقف‌ كنید.
۴. بیمار را طوری‌ بخوابانید كه‌ پاهای‌ وی‌ بالاتر از بدن‌ قرار گیرد. بیمار را بپوشانید تا گرم‌ شود.
۵. از این‌ كه‌ راه‌ هوایی‌ بیمار باز بوده‌ و تنفس‌ طبیعی‌ برقرار است‌ اطمینان‌ حاصل‌ كنید. اگر تنفس‌ متوقف‌ شده‌ است‌، تنفس‌ مصنوعی‌ دهان‌ به‌ دهان‌ را شروع‌ كنید. اگر هم‌ تنفس‌ و هم‌ نبض‌ قطع‌ شده‌ است‌ احیای‌ قلبی‌ ـ تنفسی‌ را شروع‌ كنید.
ـ داروها:
۱. نوع‌ داروهای‌ تجویزی‌ به‌ اختلال‌ زمینه‌ای‌ بیمار بستگی‌ دارد.
۲. در صورت‌ وجود عفونت‌، آنتی‌بیوتیك‌ تجویز می‌شود.
۳. اگر فشار خون‌ در حد خطرناكی‌ پایین‌ است‌. داروهای‌ بالابرنده‌ فشار خون‌ ممكن‌ است‌ تجویز شوند.
۴. اگر شوك‌ در اثر از دست‌ دادن‌ خون‌ یا مایعات‌ ایجادشده‌ باشد، درمان‌ شامل‌ تزریق‌ خون‌ یا مایعات‌ وریدی‌ است‌.
ـ فعالیت‌:
تا بهبود كامل‌ در بستر استراحت‌ نمایید. برای‌ كاهش‌ احتمال‌ لخته‌ شدن‌ خون‌ در وریدهای‌ پا، در همان‌ حال‌ كه‌ در بستر خوابیده‌اید پاها را به‌طور فعال‌ حركت‌ دهید.
ـ رژیم‌ غذائی‌:
رژیم‌ خاصی‌ نیاز نیست‌.
ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:
اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان دارای‌ علایم‌ شوك‌ باشید یا این‌ علایم‌ را در فرد دیگری‌ مشاهده‌ كنید. فوراً درخواست‌ كمك‌ كنید زیرا این‌ حالت‌ یك‌ اورژانس‌ است‌. اگر دچارعلایم جدید و غیرقابل توجیه شده اید. داروهای‌ تجویزی‌ ممكن‌ است‌ با عوارض‌ جانبی‌ همراه‌ باشند.


همچنین مشاهده کنید