شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024
مجله ویستا

وقفه‌ تنفسی‌ هنگام‌ خواب‌ ـ sleep apnea


وقفه‌ تنفسی‌ هنگام‌ خواب‌ دوره‌های‌ توقف‌ تنفس‌ در طی‌ خواب‌ كه‌ 10 ثانیه‌ یا بیشتر طول‌ می‌كشد. این‌ اختلال‌ در همه‌ سنین‌ دیده‌ می‌شود ولی‌ در بزرگسالان‌ بالای‌ 60 سال‌ شایعتر است‌.
ـ علایم‌ شایع‌:
دوره‌های‌ طولانی‌ قطع‌ تنفس‌ در طی‌ خواب‌. وقفه‌ تنفسی‌ هنگام‌ خواب‌ توسط‌ اطرافیان‌ فرد قابل‌ مشاهده‌ است‌. مستندترین‌ راه‌ اثبات‌ این‌ عارضه‌ بررسی‌ آن‌ در یك‌ آزمایشگاه‌ خواب‌ است‌. انسداد راه‌ تنفسی‌ هنگام‌ خواب‌ در اثر انسداد پشت‌ حلق‌ به‌وسیله‌ زبان‌ كوچك‌ و سایر بافت‌های‌ نرم‌ مجاور. این‌ حالت‌ باعث‌ ایجاد چرخه‌ تكرارشونده‌ خواب‌، حالت‌ خفگی‌، از خواب‌ پریدن‌، خواب‌آلودگی‌ و خواب‌ دوباره‌ می‌شود. این‌ چرخه‌ اغلب‌ در سراسر روز ادامه‌ می‌یابد زیرا خواب‌ نامناسب‌ شبانه‌ باعث‌ خواب‌آلودگی‌ مزمن‌ می‌گردد. خستگی‌ شدید مزمن‌.
ـ علل‌ بیماری:
۱. ناشناخته‌ (اغلب‌)
۲. انسداد راه‌ هوایی‌ به‌خصوص‌ در افراد چاق‌
۳. بیماری‌های‌ مزمن‌ دستگاه‌ تنفس‌
۴. اختلالات‌ دستگاه‌ عصبی‌ مركزی‌، نظیر تومور مغزی‌، عفونت‌های‌ ویروسی‌ مغز یا سكته‌ مغزی‌
ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:
۱. استرس‌، از قبیل‌ اضطراب‌ یا افسردگی‌
۲. وجود فشار خون‌ بالا، بیماری‌های‌ قلبی‌ ـ عروقی‌ یا بیماری‌های‌ شریانی‌
۳. سن‌ بالا
۴. چاقی‌
۵. استعمال‌ دخانیات‌
۶. سوء مصرف‌ الكل‌
۷. مصرف‌ داروهای‌ روان‌گردان‌
۸. كم‌كاری‌ تیرویید
ـ پیشگیری‌:
در صورت‌ وجود بیماری‌های‌ زمینه‌ای‌ فهرست‌ شده‌ در قسمت‌ «علل‌»، به‌منظور كاهش‌ احتمال‌ شعله‌ور شدن‌ این‌ اختلال‌ تا حد امكان‌ از عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر اجتناب‌ كنید.
ـ عواقب‌ موردانتظار:
اقدامات‌ درمانی‌ موجود در این‌ زمینه‌، غیر از جراحی‌ و كاهش‌ وزن‌ در افراد چاق‌، با هدف‌ كنترل‌ وقفه‌ تنفسی‌ هنگام‌ خواب‌ و نه‌ علاج‌ آن‌ انجام‌ می‌گیرند. معمولاً پایبندی‌ مادام‌العمر به‌ درمان‌ لازم‌ است‌.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
خواب‌آلودگی‌ بیش‌ از حد روزانه‌ ناشی‌ از بی‌خوابی‌ شبانه‌ ممكن‌ است‌ منجر به‌ تصادفات‌، فقدان‌ تمركز و توجه‌ و كاهش‌ بازده‌ كاری‌ گردد. آسیب‌ دایمی‌ مغزی‌ ناشی‌ از دوره‌های‌ مكرر كاهش‌ اكسیژن‌ مغزی‌، نامنظمی‌ ضربان‌ قلب‌ و نارسایی‌ احتقانی‌ قلب‌.
ـ درمان‌:
۱. مشاهده‌ علایم‌ توسط‌ اطرافیان‌ بیمار معمولاً اولین‌ نشانه‌ است‌. بررسی‌های‌ تشخیصی‌ طبی‌ ممكن‌ است‌ شامل‌ آزمایش‌هایی‌ برای‌ اندازه‌گیری‌ میزان‌ اكسیژن‌ خون‌، حركات‌ قفسه‌ سینه‌ و جریان‌ هوا از راه‌ بینی‌؛ نوار مغزی‌ (الكتروانسفالوگرافی‌ ـ بررسی‌ مغز به‌وسیله‌ اندازه‌گیری‌ فعالیت‌ الكتریكی‌ آن‌ [ امواج‌ مغزی‌ ] )؛ و بررسی‌ در یك‌ آزمایشگاه‌ خواب‌ باشد.
۲. انتخاب‌ نوع‌ درمان‌ به‌شدت‌ اختلال‌، هرگونه‌ اختلال‌ طبی‌ دیگر، و سطح‌ عملكرد روزانه‌ فرد بستگی‌ دارد.
۳. اگر وقفه‌ تنفسی‌ تنها هنگام‌ خوابیدن‌ به‌ پشت‌ ایجاد می‌شود، یك‌ توپ‌ پینگ‌پونگ‌ یا توپ‌ تنیس‌ را به‌ قسمت‌ پشت‌ لباس‌ خواب‌ بدوزید. این‌ كار شما را مجبور می‌كند كه‌ در طی‌ خواب‌ در حالت‌ به‌ پهلو بمانید.
۴. در جهت‌ درمان‌ مشكلات‌ طبی‌ زمینه‌ای‌، نظیر اختلالات‌ قلبی‌ یا تنفسی‌ باید اقدام‌ شود.
۵. از مصرف‌ داروهایی‌ نظیر آرامبخش‌ها، خواب‌آورها، باربیتورات‌ها، داروهای‌ مخدر و الكل‌ باید اجتناب‌ شود. در مورد قطع‌ مصرف‌ داروهایی‌ كه‌ ممكن‌ است‌ باعث‌ وقفه‌ تنفسی‌ هنگام‌ خواب‌ گردد با پزشك‌ مشورت‌ نمایید.
۶. برنامه‌ كاهش‌ وزن‌ برای‌ افراد دارای‌ اضافه‌ وزن‌ توصیه‌ می‌شود.
۷. یك‌ وسیله‌ دندانی‌ مخصوص‌ ممكن‌ است‌ تجویز شود.
۸. برقراری‌ فشار مثبت‌ مداوم‌ راه‌ هوایی‌ (CPAP) ـ بیمار در طی‌ خواب‌ یك‌ دستگاه‌ را بر روی‌ بینی‌ و دهان‌ می‌گذارد و از این‌ طریق‌، پمپ‌ دستگاه‌ هوا را با فشار به‌ داخل‌ مجاری‌ بینی‌ می‌فرستد تا راه‌ هوایی‌ را باز نگه‌ دارد. این‌ روش‌ درمان‌ مؤثری‌ در بسیاری‌ از بیماران‌ است‌.
۹. درمان‌ جراحی‌ به‌ندرت‌ ممكن‌ است‌ توصیه‌ گردد (برداشت‌ لوزه‌ها؛ ترمیم‌ ناحیه‌ زبان‌ كوچك‌، كام‌ و حلق‌ یا برقراری‌ راه‌ تنفسی‌ بر روی‌ نای‌ [ تراكئوستومی‌ ] ).
ـ داروها:
برای‌ این‌ اختلال‌ معمولاً دارویی‌ نیاز نیست‌، با این‌ حال‌، پروتریپتیلین‌ ممكن‌ است‌ در تعداد اندكی‌ از بیماران‌ برای‌ كمك‌ به‌ كنترل‌ خواب‌آلودگی‌ روزانه‌ سودمند باشد. مدروكسی‌ پروژسترون‌ ممكن‌ است‌ در مورد نشانگان‌ كمبود تهویه‌ ناشی‌ از چاقی‌ استفاده‌ شود.
ـ فعالیت‌:
محدودیتی‌ وجود ندارد. شركت‌ در تمرین‌های‌ ورزشی‌ منظم‌ برای‌ ایجاد تناسب‌ فیزیكی‌ سودمند است‌ ولی‌ ورزش‌ سنگین‌ قبل‌ از خواب‌ توصیه‌ نمی‌گردد.
ـ رژیم‌ غذائی‌:
رژیم‌ لاغری‌ در صورت‌ چاق‌ بودن‌.
ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:
اگر شما احتمال‌ می‌دهید كه‌ دچار وقفه‌ تنفسی‌ هنگام‌ خواب‌ باشید. اگر شما علایم‌ وقفه‌ تنفسی‌ را در یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان مشاهده‌ می‌كنید. تداوم‌ یا تشدید وقفه‌ تنفسی‌ هنگام‌ خواب‌ پس‌ از شروع‌ درمان‌.


همچنین مشاهده کنید