|
|
چگونگى طبخ مواد غذائى براى شيرخواران
|
|
| در تهيه و طبخ غذا براى کودکان علاوه بر رعايت سادگى و تازه بودن مواد اوليه، بايد نسبت به سلامت مواد غذائى اعتماد کامل داشت.
|
|
| ظروف تهيهٔ عذاى کودکان و لوازم و تجهيزات آن بايد کاملاً تميز باشد. ظروف غذاخورى کودک بهتر است از نوع نشکن باشد. اصولاً نکاتى که در پخت غذاها و موادغذائى بايد به‌کار رود براى کودکان و بزرگسالان تفاوتى ندارد، و بايد اين اصول رعايت شود.
|
|
| سبزيجات از آن دسته مواد غذائى هستند که بيشتر از موادغذائى ديگر در معرض طبخ غلط واقع مى‌شوند و چون آنها حاوى مقاديرى از ويتامين‌ها و مواد معدنى هستند بايد سعى شود که با از دست دادن حداقل مواد غذائى حداکثر استفاده از آنها بشود.
|
|
|
|
| در مورد برنج حتى‌المقدور سعى شود به‌صورت دمى (کته مغز پخت) تهيه شود. در غير اين صورت هرگز آب برنج را دور نريخته بلکه براى پختن سبزيجات و آش و سوپ از آن استفاده شود. برنج هرگز از ساعت‌ها قبل خيس نشود. شستن بيش از حد برنج قبل از طبخ يکى از عادات غلط است زيرا با اين کار مقدارى از مواد نشاسته‌اى و ويتامين‌ها و ساير مواد مفيد موجود در آن از بين مى‌رود. بايد توجه داشت که برنج پخته از لحاظ وزن حدود دو برابر برنج خام مى‌شود.
|
|
|
|
| در ابتدا مصرف گوشت‌هاى کم‌چربى توصيه مى‌شود. همچنين گوشت هرقدر به قطعات کوچک‌تر تقسيم شود زودتر پخته مى‌شود و قابليت هضم آن بيشتر است. آب گوشت را همراه سوپ و آش مصرف نمائيد (هرگز آن را دور نريزيد زيرا مقدار زيادى از پروتئين و چربى گوشت با آن از دست مى‌رود). گوشت پخته معمولاً حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد از وزن خود را از دست مى‌دهد.
|
|
|
|
| ميوه‌جاتى مانند سيب درختى و به را معمولاً در خورشت‌ها مصرف مى‌کنند، بايد سعى شود پوست نکنده باشد. همچنين آلو، گوجه برقانى و قيسى خشک شده را بايد خوب شست زيرا اغلب براى خشک کردن آنها از هواى آزاد استفاه مى‌شود در نتيجه ممکن است در لابه‌لاى چين‌هاى گوشتى آن خاک و شن وجود داشته باشد.
|
|
|
|
| يک صدگرم مغز بادام را مدتى در آب نيم گرم قرار دهيد تا پوست آن کاملاً کنده شود. پس از تميز کردن آن را چرخ کرده، در پارچه تميزى بريزيد و داخل ظرفى قرار داده، دو ليوان آب روى آن بريزيد و پارچه را داخل آب آنقدر فشار دهيد تا شيره بادام تماماً گرفته شود و آب حالت شيرى رنگ پيدا کند و بعداً آرد برنج را در آن حل کرده شکر را نيز اضافه نمائيد و در ظرف طبخ حرارت دهيد و مرتباً به هم بزنيد تا جوش آمده کمى غليظ شود. بعد از اتمام پخت آن را سرد نموده به کودک بدهيد. معمولاً به ازاء هر صد گرم بادام دو قاشق سوپخورى آرد برنج و يک قاشق شکر کافى است.
|
|
|
|
| آرد برنج را در شير حل کرده، شکر بدان اضافه کنيد. براى طعم و عطر آن از گلاب يا کمى وانيل استفاده شود. آن را در ظرف طبخ ريخته حرارت دهيد و مرتباً به هم بزنيد تا جوش آيد پس از اينکه از پختن آن مطمئن شديد آن را سرد کرده به کودک بدهيد. معمولاً در ازاء يک شيشه شير کوچک (۲۵۰ گرم) دو قاشق غذاخورى آرد برنج و ۲ تا ۳ قاشق غذاخورى شکر کافى است. کمى گلاب يا دو عدد هل کوبيده براى يک وعده غذاى کودک کفايت مى‌کند.
|
|
|
|
| از برنجى که براى غذاى خانواده خيس شده مقدارى (حدود ۵۰ گرم) را با يک ليوان آب روى اجاق گذاشته بعداً شير را اضافه کنيد (يک شيشه کوچک) و به هم بزنيد تا خوب پخته شود سپس آن را سرد کنيد و کمى گلاب بر آن بيفزائيد و پس از سرد شدن کمى شکر روى آن بريزيد يا با مرباى ميوه به کودک بخورانيد.
|
|
|
|
| سبزيجاتى که به‌منظور پوره در نظر گرفته مى‌شوند هر کدام را بايد به طريقه خاصى تهيه نمود.
|
|
| برگ‌ها را پس از اينکه خوب شسته شد در کمى آب مى‌پزيد (يک ليوان آب براى ۵۰۰ گرم سبزى کافى است). پس از اينکه پخته شد از صافى رد کرده و دوباره حرارت دهيد اين بار به‌جاى يک ليوان آب يک ليوان شير در آن ريخته، به هم بزنيد تا خوب جذب آن شود. بعد کمى کره (۱۰ تا ۱۵ گرم) با کمى نمک طعام بر آن بيفزائيد.
|
|
|
|
| به اندازهٔ کافى سيب‌زمينى برداشته، در ظرف مخصوص بريزيد. بايد توجه داشت که آب مصرفى براى سيب‌زمينى بايد کاملاً جوش باشد. پس از اينکه سيب‌زمينى پخته شد آن را سرد کرده، از پوست جدا کنيد آنگاه با قاشق يا گوشت کوب آن را به خوبى نرم کنيد. سپس آن را دوبار حرارت دهيد اين بار شير به اندازهٔ کافى بريزيد. کمى هم نمک و مقدارى کره، خوب مخلوط کرده پس از اينکه سرد شد به کودک بدهيد. معمولاً بعضى از کودکان پوره سيب‌زمينى را با طعم شيرين يا ترش مزه دوست دارند در صورت اول کمى شکر به آن اضافه کنيد و اگر طفل مزه ترشى را دوست دارد کمى آب ليموترش به آن بيفزائيد.
|
|
|
|
| هر نوع ميوه‌اى که تصميم داريد به‌صورت پوره درآوريد ابتدا آن را به‌خوبى شسته، قاچ کنيد و به‌صورت تکه‌ها کوچک داخل يک ظرف لعابى بريزيد کمى شکر و يک ليوان آب به آن اضافه نموده حرارت دهيد تا خوب پخته شود. سپس آن را از صافى رد کرده، به آرامى يک ليوان يا کمتر شير به آن اضافه کنيد.
|
|
|
|
| ابتدا يک ماهيچه همراه با استخوان و يک قلم اضافى با پياز را به خوبى بپزيد. پس از اينکه گوشت به‌خوبى له شد آن را از استخوان جدا کنيد به آبگوشت تهيه شده مقدارى سبزى تازه و هويج و کمى سيب‌زمينى اضافه نمائيد. اگر مقدار کمى بلغور گندم يا جو يا برنج به آن اضافه شود بهتر است. سپس آن را از صافى رد کرده بعد از سرد شدن به کودک بدهيد.
|
|
|
|
| مقدارى عدس را خوب تميز کرده پس از شستشو با آب گرم و يک عدد پياز حرارت بدهيد پس از اينکه عدس به خوبى پخته وله شد پوست آن را گرفته، از صافى عبور دهيد. اگر مقدارى جعفرى تازه به آن بيفزائيد سوپ بسيار خوب و مقوى به‌دست خواهد آمد.
|
|
|
|
| استفاده از لعاب برنج، در بسيارى از خانواده‌ها متداول است بدين صورت که برنج را حرارت داده، در آخرين دقايق که برنج کم آب مى‌شود لعاب آن را با قاشق مى‌گيرند کمى کره هم اضافه کرده به کودک مى‌دهند. البته بايد متذکر شد لعاب برنج ارزش غذائى مناسبى ندارد.
|
|
|
|
| بعضى از ويتامين‌ها و مواد معدنى در آب محلول هستند بنابراين براى پختن سبزى‌ها بايد دستورات زير رعايت شود:
|
|
| - قبل از پختن سبزى را به مدت زياد در آب نگذاريد.
|
|
| - براى پختن سبزى حتى‌المقدور از آب کم استفاده کنيد.
|
|
| - ابتدا آب را جوش آورده، بعد سبزى در آن بريزيد. به‌خصوص در مور سيب‌زمينى.
|
|
| - برخى سبزى‌ها از جمله سيب‌زمينى، هويج و چقندر لبو بايد با پوست پخته شود.
|
|
| - سبزى‌ها را خيلى خرد نکنيد آنها را به‌صورت قطعات بزرگ و يکنواخت درآوريد و هر قسمت سبزى را جداگانه بپزيد، مثل: برگ و ساقه اسفناج.
|
|
| - آب سبزى‌ها نبايد دور ريخته شود بلکه بايد به همراه خورشت‌ها يا آبگوشت و سوپ استفاده شود.
|
|
| - درب ظروف را هميشه بسته و در موقع پختن سعى شود غذا کمتر به هم زده شود.
|
|
| - غذا را تا حدى بپزيد که لازم است نه آنقدر که به‌‌کلى له شود. بهتر است از حرارت ملايم براى پختن استفاده شود.
|
|
| - غذا را پس از پختن بايد مصرف نمود تا از خطر مسموميت محفوظ بماند.
|
|
|
|
| آش سبزيجات مانند سوپ سبزى و مادران مى‌توانند با توجه به دسترسى به انواع سبزى‌ها و استفاده از استخوان قلم و بلغور گندم آشى رقيق براى کودک درست کنند.
|
|
|
|
| گوشت را از ۷ ماهگى مى‌توان به کودک داد البته بايد سعى کرد از يک تکه کوچک بدون چربى پخته شده شروع نمود. در همين زمان است که کودک شروع به در آوردن دندان مى‌نمايد و لثه‌ها خارش دارد البته بايستى خيلى مواظبت نمود که تکهٔ گوشت را فرو ندهد. خود او اين کار را نخواهد کرد زيرا لازم دارد براى خارش لثه‌ها از آن استفاده کند. هرقدر کودک بزرگ‌تر مى‌شود مقدار بيشترى گوشت چرخ شده بايد به غذاى او اضافه نمود. کودکان در يکى دو سالگى از خوردن گوشت‌هاى چرب و قطعه‌قطعه، خوددارى مى‌نمايند. دليل اين امر آن است که گوشت لاى دندان رفته، آنها را ناراحت مى‌کند، بنابراين گوشت را بايد به‌خوبى بپزيد پخته و له کنيد يا به‌صورت چرخ شده مصرف نمائيد.
|
