پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

اندازه گرفتن نبض


  امراض مسری
هر بار که به اتاق بیمار می‌روید دست‌هایتان را با آب و صابون بشوئید. از تماس بیمار با کودکان دیگر و در مواردی اب خانم‌های باردار جلوگیری کنید.
  اندازه‌گیری درجه حرارت بدن طفل
اطمینان حاصل کنید که حرارت‌سنج تمیز است؛ به این معنی که پس از آخرین باری که مورد استفاده قرار گرفت، تمیز شده است. حرارت‌سنج را تکان دهید تا زیر ۳۶ درجه را نشان بدهد. سر آن را با وازلین چرب کنید، و چنانچه می‌خواهید درجه حرارت نوزادی را اندازه بگیرید، او را به پشت بخوابانید و با یک دست پاهایش را بلند کنید و با دست دیگر قسمت نقره‌ای حرارت‌سنج را در مقعد او فرو کنید.
وقتی‌که حرارت‌سنج در جای خود قرار گرفت، طفل را رها نکنید و همچنان حرارت‌سنج را نگه دارید.
اگر با طفل بزرگ‌تری سروکار دارید برای گذاشتن حرارت‌سنج می‌توانید او را به شکم بخوابانید - مراقب باشید طفل هنگام اندازه گرفتن درجه حرارت بدنش سرما نخورد - قسمت نقره‌ای حرارت‌سنج باید کاملاً وارد مقعد شود و دست‌کم برای مدت دو دقیقه در آنجا باقی بماند. اگر می‌خواهید درجه حرارت بدن طفلی را اندازه بگیرید که در حال بازی بوده است، ابتدا او را برای مدت ۱۵ دقیقه به استراحت وا دارید و سپس از حرارت‌سنج استفاده کنید.
برای اندازه‌گیری درجه حرارت بدن خیلی با دقت رفتار کنید. سر حرارت‌سنج را چرب کرده و به آرامی آن را در مقعد فرو کنید. خونریزی بر اثر بی‌دقتی نادر نیست.
اگر برای اندازه‌گیری حرارت بدن، درجه را زیر بغل بیمار می‌گذارید، باید ۵ دقیقه صبر کنید، و بدانید که درجه حرارت زیر بغل نیم درجه کمتر از درجه حرارت مقعد است.
در پاره‌ای از کشورها، حرارت بدن را از راه دهان اندازه می‌گیرند، اما در فرانسه این طریقه خیلی رایج نیست.
امروزه در داروخانه‌ها نوارهای مخصوصی می‌فروشند که با گذاشتن آنها بر روی پیشانی طفل، با تغییر رنگ یا با عدد، تب نشان داده می‌شود. استفاده از این نوارها برای مواردی‌که مرتباً باید درجه حرارت بدن را اندازه بگیرید، خوب است، ولی این روش خیلی دقیق نیست.
  اندازه گرفتن نبض
با انگشت سبابه به دنبال ضربان نبض بگردید و ضربان آن را برای مدت یک دقیقه بشمارید. هر چه کودک خردسال‌تر باشد نبضش تندتر می‌زند. نبض نوزاد بین ۱۲۰ تا ۱۴۰ بار، تبض کودک ۲ ساله ۱۱۰ بار و نبض کودک ۶ ساله در حدود ۱۰۰ بار می‌زند. در انتهاء دوران بلوغ ضربان نبض به حد بزرگسالان یعنی بین ۶۰ تا ۸۰ ضربه در دقیقه می‌رسد. هنگام فریاد زدن یا گریه کردن نبض کودک تندتر می‌زند.
با توجه به آنچه آمد، گرفتن نبض طفل مشکل و تفسیر آن نیز در مقایسه با بزرگسالان دشوار است.
  معاینه گلوی کودک
اگر کودک کوچک‌تر از آن است که با شما همکاری کند، از شخص سومی کمک بخواهید. باید کودک را در مقابل نور بنشانید؛ سر، دست‌ها و پاهایش را بگیرید. به این منظور یک نفر باید کودک را روی زانوهایش بنشاند و با یک دست، دست‌ها و با دست دیگر سر کودک را نگه دارد، پاهای کودک را نیز باید بین پاهای خودش بگذارد. شخص دیگر که در مقابل طفل قرار گرفته است، بدون جلوگیری از نور، در حالی‌که با یک دست دهان کودک را باز می‌کند و با دست دیگر با دسته قاشق کوچکی روی زبان او فشار وارد می‌آورد، گلوی او را نگاه کند.
کودک بزرگ‌تر را باید در مقابل نور بنشانید، و بدون اینکه جلو نور را بگیرید، در مقابل او بایستید و از او بخواهید دهانش را باز کند و بگوید 'آ' در این هنگام لوزه‌هایش کاملاً نمایان می‌شوند.
   پائين آوردن تب
طفل بايد لباس خوابى نازک بپوشد، روى او پتو نيندازيد، و ملحفه‌اى کافى است. درجهٔ حرارت اتاق نبايد بيش از ۲۰ درجه باشد. اگر لازم است درجهٔ حرارت شوفاژ اتاق او را کم کنيد.
  دارو
دارو پس از ۱۵ تا ۲۰ دقيقه اثر مى‌کند، و اثر آن بين ۴ تا ۶ ساعت باقى است. آسپرين و استامينوفن دو داروئى هستند که براى پائين آوردن تب به‌کار مى‌روند. مقدار دارو را پزشک تعيين مى‌کند، ولى قاعدهٔ کلى به شرح زير است:
- مقدار کلى دارو در شبانه‌روز را برحسب وزن و سن طفل محاسبه مى‌کنند، و نبايد دارو را بيش از حداکثر مقدار تجويز شده، مصرف کنيد.
- اين مقدار کلى دارو را با توجه به مدت تأثير دارو بين ۲۴ ساعت تقسيم مى‌کنند.
هرگز نبايد مقدار زيادى از دارو را يک‌باره به کودک بدهيد، يا در مصرف نوبت بعدى تأخير کنيد: به‌محض از بين رفتن تأثير دارو امکان دارد تب به‌شدت بالا برود، در همين هنگام است که امکان دارد نوزاد به تشنجى دچار شود که براى او بسيار مضر تشخيص داده‌اند.
- با توجه به اينکه شرکت‌هاى داروسازى، داروها را به‌شکل‌هاى مختلفى (پودر، قرص، شربت، شياف) عرضه مى‌کنند، بايد هميشه روى بسته‌بندى دارو را نگاه کنيم و مطمئن شويم که مقدارى که در دستور مصرف دارو آمده و مقدارى که پزشک تجويز کرده است تفاوت اساسى نداشته باشد. همچنين به داروهائى توجه کنيد که نام‌هاى مختلف دارند، اما در اصل يکى هستند، برخى داروهاى متفاوت هم بخشى از ترکيبات آنها مشابه است (مثلاً حاوى آسپرين هستند)، در اين مورد استفادهٔ همزمان از اين داروها، امکان مصرف بيش از اندازهٔ يکى از اين ترکيبات را افزايش مى‌دهد.
- مقدار مصرف رايج آسپرين تا ۳ ماهگى، ۵۰ ميلى‌گرم به ازاء هر کيلو وزن بدن است که بين ۴ تا ۶ وعده در روز تقسيم مى‌شود.
براى مثال کودکى ۱۲ کيلوئى مى‌تواند در هر ۲۴ ساعت ۶۰۰ = ۱۳ × ۵۰ ميلى‌گرم آسپرين مصرف کند. اين مقدار به شش بار تقسيم مى‌شود، يعنى هر ۴ ساعت يک‌بار کودک بايد ۱۰۰ ميلى‌گرم (۱۰۰= ۶÷۶۰۰) آسپرين بخورد.
- در مورد استامينوفن، مقدارى که فعلاً تجويز مى‌شود برابر است با ۶۰ ميلى‌گرم به ازاء هر کيلو از وزن بدن در هر ۲۴ ساعت که اين مقدار به ۴ بار تقسيم مى‌شود يعنى ۱۵ ميلى‌گرم به ازاء هر کيلو از وزن بدن در هر ۲۴ ساعت. اکنون استامينوفن را بيش از آسپرين تجويز مى‌کنند زيرا به مجارى گوارشى آسيبى نمى‌رساند.
- پزشک نحوهٔ تقسيم دارو در ۲۴ ساعت را تعيين مى‌کند: ۴ ساعت يک‌بار يا ۶ ساعت يک‌بار. امروز صرف‌نظر از سن طفل، استفادهٔ همزمان آسپرين و استامينوفن را (جز در مورد تبى که ادامه مى‌يابد) توصيه نمى‌کنند.
  حمام
پس از آنکه آسپرين يا استامينوفن را به‌ بچهٔ تبدار داديد، فورى او را حمام کنيد. در واقع اين مؤثرترين راه براى پائين آوردن تب او است. ولى تأثير آن کوتاه است، در حالى‌که دارو تب را براى مدت طولانى‌ترى پائين مى‌آورد.
- شيوهٔ کار:
مدت ده دقيقه طفل را در وان محتوى آب ولرم بنشانيد، پس از تماس بدن طفل با اين آب ولرم، تب پائين مى‌آيد ( در صورت لرزيدن يا رنگ‌پريدگى کودک او را از وان خارج يا حولهٔ نمدار را از دور او باز کنيد). در صورت لزرم مى‌توانيد از اين روش نيز چند بار در روز استفاده کنيد.
  کيسهٔ يخ
قطعه‌هاى يخ را در کيسه‌اى پلاستيکى يا در حوله‌اى بريزيد و کيسه را پشت گردن يا زير بغل‌ها يا روى کشاله‌هاى ران کودک قرار دهيد. دقت کنيد روى کيسه يا دستمال مرطوب نباشد و پوست کودک مستقيماً با آب يخ تماس نگيرد. تا وقتى يخ در کيسه هست، آن را پست سر کودک بگذاريد، تنها در صورت لرزيدن بچه، آن را برداريد. اگر کيسهٔ يخ نداريد، مى‌توانيد حولهٔ خيس شده با آب يخ را روى پيشانى طفل قرار دهيد. اين کار را چند بار تکرار کنيد.


همچنین مشاهده کنید