پنجشنبه, ۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 25 April, 2024
مجله ویستا

روان‌پویشی


  سبب‌شناسی
معمولاً علت ناشناخته است. برخی اختلالات (مثلاً اختلال انفجاری ادواری) ممکن است با EEG غیرطبیعی، برتری مختلط مغزی و یا علایم عصبی نرم (neurological soft sign) مرتبط باشد. الکل توانائی شخص را در کنترل تکانه‌ها کاهش می‌دهد.
  روان‌پویشی
به مرحله عمل درآوردن تکانه‌ها در ارتباط با نیاز به بیان تمایلات جنسی با پرخاشگری، قمار معمولاً با افسردگی زمینه‌ای مرتبط است و بیانگر نیاز ناخودآگاه به یاختن و تجربه مجازات است.
  تشخیص افتراقی
- صرع لوب‌گیجگاهی:
کانون‌های مشخصه نابه‌هنجار در لوب گیجگاهی در EEG، طغیان‌های پرخاشگری، کلپتومانیا یا جنون آتش‌افروزی را توجیه می‌کند.
- ضربه‌ به سر:
روش‌های تصویربرداری علایم باقی‌مانده ضربه را نشان می‌دهد.
- اختلال دوقطبی نوع I:
قماربازی ممکن است یکی از علایم اپیزودهای مانیک باشد.
- اختلالات وابسته به مواد:
سابقه استفاده از مواد یا الکل یا غربالگری مثبت در مورد یک دارو ممکن است نشان‌دهنده این باشد که رفتار با مصرف مواد یا الکل مرتبط است.
- بیماری طبی:
اختلالات عضوی، تومور مغزی، بیماری‌های تحلیل‌برنده و اختلالات غدد درون‌ریز را براساس یافته‌های تشخیصی برای هریک رد کنید.
- اسکیزوفرنی:
برای توجیه عملی کردن تکانه ، هذیان یا توهم بارز می شود.
  جدول تشخیص افتراقی، سیر و پیش‌آگهی اختلال کنترل تکانه
اختلال تشخیص افتراقی سیر و پیش‌آگهی
اختلال انفجاری ادواری دلیریوم، دمانس، تغییرات شخصیت به‌علت یک بیماری طبی عمومی، نوع پرخاشگرانه مسمومیت با مواد یا قطع مصرف مواد، اختلال نافرمانی مقابله‌جویانه، اختلال سلوک، اختلال شخصیت ضداجتماعی، اپیزود مانیک، اسکیزوفرنی، رفتار عامدانه، تمارض، صرع لوب گیجگاهی. ممکن است با گذشت زمان شدت آن افزایش یابد.
کلپتومانیا دزد معمولی، تمارض، اختلال شخصیت ضداجتماعی، اختلال سلوک، اپیزود مانیک، توهم، هذیان (مثلاً اسکیزوفرنی) دمانس، صرع لوب گیجگاهی. بیمار مکرراً به‌علت دزدی از مغازه‌ها بازداشت می‌شود.
جنون آتش‌افروزی ایجاد حریق، سود بردن، خرابکاری تعمدی، انتقام، اقدامی سیاسی، تجارب کودکی، اختلال سلوک، اپیزود مانیک، اختلال شخصیت ضداجتماعی، توهم، هذیان (مثلاً اسکیزوفرنی)، دمانس، مسمومیت داروئی، عقب‌ماندگی ذهنی، صرع لوب گیجگاهی. بیمار با گذشت زمان معمولاً آتش‌های بزرگی روشن می‌کند.
قماربازی بیمارگون قمار اجتماعی یا شغلی، اپیزود مانیک، اختلال شخصیت ضداجتماعی. پیش‌رونده، با افزایش باخت‌های مالی، کشیدن چک‌های بی‌محل، زوال کامل
تریکوتیلومانیا طاسی منطقه‌ای، طاسی مردانه، لوپوس اریتماتوی دیسکوئید مزمن، لیکن پلان یا سایر علل ریزش مو، توهم، اختلال ساختگی، اختلال وسواس فکری و عملی، اختلال حرکتی استریوتایپی. همراه با دوره‌های تخفیف و تشدید.
  سیر و پیش‌آگهی
معمولاً در همه موارد اختلال کنترل تکانه، بیماری سری مزمن دارد.
  درمان
- اختلال انفجاری ادواری:
ترکیبی از دارودرمانی و روان‌درمانی. ممکن است لازم باشد از داروهای متنوعی استفاده کنیم (مثلاً آنتاگونیست‌های بتاآدرنرژیک، داروهای ضدصرع [کاربامازپین]، و لیتیوم) داروهای سروتونرژیک مثل بوسپیرون، ترازودون و مهارکننده‌های اختصاصی بازجذب سروتونین (مثلاً فلوئوکستین) ممکن است مؤثر باشند.
بنزودیازپین‌ها ممکن است از طریق ایجاد مهارگسیختگی شرایط را باز کنند. سایر درمان‌ها عبارتند از: روان‌درمانی حمایتی، محدودیت‌گذاری و خانواده‌درمانی در مواردی‌که بیمار کودک یا نوجوان باشد. اگر امکان دارد بیمار به همگروه‌هایش حمله کند گروه‌درمانی باید محتاطانه انجام شود.
- کلپتومانیا:
روان‌درمانی بینش‌گرا برای درک انگیزش (مثلاً گناه نیاز به تنبیه) و کنترل تکانه. رفتاردرمانی برای آموزش دادن الگوهای جدید رفتاری، مهارکننده‌های اختصاصی بازجذب سروتونین، سه‌حلقه‌ای‌ها، ترازودون، لیتیوم، و والپروات ممکن است در برخی بیماران مفید باشند.
- قماربازی بیمارگون:
روان‌درمانی بینش‌گرا همراه با گروه‌های حمایتی به‌ویگه گروه 'قماربازان گمنام ـ gamblers anonymous' ، هدف ترک قماربازی به‌طور کامل است. افسردگی، مانیا، سوءمصرف مواد یا اختلال عملکرد جنسی همراه هم باید درمان شود. خانواده‌درمانی ممکن است مفید باشد.
- جنون‌ آتش‌افروزی:
درمان بینش‌گرا، رفتاردرمانی، بیمار به‌علت تکرار آتش‌افروزی و خطرهای ناشی از آن برای دیگران نیاز به کنترل دقیق دارد. ممکن است نیاز به بستری کردن بیمار، بیمارستان شبانه با سایر محیط‌های ساختاریافته باشد.
- تریکوتیلومانیا:
روان‌درمانی حمایتی و بینش‌گرا ارزشمند هستند، اما ممکن است به دارو هم نیاز باشد. بنزودیازپین برای بیماران دچار اضطراب زیاد، داروهای ضدافسردگی به‌ویژه سروتونرژیک‌ها (مثلاً مهارکننده‌های اختصاصی بازجذب سروتونین کلومیپرامین) برای بیماران با یا بدون خلق افسرده به‌کار می‌روند. از هیپنوتیسم و بیوفیدبک هم در برخی موارد استفاده می‌شود.


همچنین مشاهده کنید