جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

بیوفیدبک


  رفتاردرمانی دیالکتیک (dialectical behavior therapy)
این شکل از درمان به‌طور موفقیت‌آمیزی در بیماران مبتلا به اختلال شخصیتی مرزی و رفتار Parasuicidal به‌کار رفته است. این روش گلچینی از روش‌های مربوط به درمان‌های حمایتی، شناختی و رفتاری است. برخی عناصر از روش درمانی فرانتس الکساندر به‌عنوان یک تجربه هیجانی اصلاح‌کننده مشتق می‌شوند، و همچنین از برخی مکاتب فلسفی شرقی (مثل ذن ـ zen) بیماران به‌طور هفتگی دیده می‌شوند، با هدف بهبود مهارت‌های بین‌فردی و کاهش رفتار خودتخریبی به‌وسیله روش‌هائی از جمله نصیحت استفاده از استعاره (metaphor)، داستان‌گوئی، و مقابله و بسیاری روش‌های دیگر. با این روش به‌خصوص به بیماران مرزی در غلبه بر احساسات دوگانه‌ای که مشخصه این اختلال می‌باشد کمک می‌شود.
  هیپنوتیسم
هیپتونیسم وضعیت ذهنی پیچیده‌ای است که در آن هوشیاری به‌گونه‌ای تغییر داده می‌شود که فرد، آماده برای القاء شدن و پذیرفتن دستور درمانگر می‌شود. هنگام هیپنوتیسم، بیمار در یک حالت خلسه می‌باشد که در طی آن می‌تواند خاطره‌ها را به یاد آورد و حوادث را تجربه کند. با استفاده از این روش می‌توان به ساختار شخصیت بینش پیدا کرد. از هیپنوتیسم برای درمان بسیاری از اختلالات از جمله چاقی، اختلالات مربوط به مواد (به‌خصوص وابستگی به نیکوتین)، اختلالات جنسی، و حالات تجربه‌ای استفاده می‌شود.
  تصور هدایت‌شده (guided imagery)
به تنهائی یا با هیپنوتیسم به‌کار می‌رود. به بیمار آموخته می‌شود که صحنه‌هائی را با رنگ، صدا، بو، و احساسات مربوطه تصور کند. این صحنه ممکن است خوشایند باشد، که برای کاهش اضطراب به‌کار می‌رود، یا ناخوشایند، که برای غلبه بر اضطراب به‌کار می‌رود. تصور، برای درمان بیماران مبتلا به اختلالات اضطراب فراگیر، اختلال استرس پس از تروما، و فوبی‌ها و به‌عنوان درمان کمکی برای بیماری‌های طبی یا جراحی به‌کار رفته است.
   بیوفیدبک
بوفیدبک اطلاعات مربوط به اعمال فیزیولوژیک فرد، معمولاً مربوط به سیستم عصبی خودکار (مثل فشار خون)، را با هدف تولید یک وضعیت ذهنی آرام و خلق طبیعی در اختیار وی قرار می‌دهد. بیوفیدبک براساس این عقیده استوار است که سیستم عصبی خودکار را می‌توان با شرطی کردن کنشگر، تحت کنترل اراده درآورد. از آن در درمان حالات تنش مربوط به بیماری‌های طبی استفاده می‌شود (برای مثال برای افزایش دمای دست در بیار مبتلا به سندرم رینو و برای درمان سردرد و هیپرتانسیون) (جدول کاربردهای بیوفیدبک).
  جدول کاربردهای بیوفیدبک
موقعیت تأثیرات
آسم گزارش شده است که هم EMG (الکترومیوگرام) پیشانی و هم بیوفیدبک مقاومت مجرای هوائی باعث برطرف شدن حملات پانیک همراه با آسم و همچنین بهبود میزان جریان هوا می‌شوند.
آریتمی‌های قلبی بیوفیدبک اختصاصی ECG به بیماران اجازه داده است که میزان انقباضات زودرس بطنی خود را کاهش دهند.
بی‌اختیاری مدفوع و شب‌ادراری توالی زمانی اسفنکترهای داخلی و خارجی مقعد توسط کاتتر مقعدی سه‌لومنی اندازه‌گیری شده است تا بازخوردی به بیماران مبتلا به بی‌اختیاری بدهد تا بتوانند در تعداد نسبتاً کمی از جلسات بیوفیدبک، کنترل طبیعی مدفوع خود را به‌دست آورند. یک پیش‌درآمد واقعی بیوفیدبک مربوط به ۱۹۲۸ و به صدا درآمدن زندگی بود که با اولین نشانه خیس شدن کودک خوابیده مبتلا به شب‌ادراری را بیدار می‌کرد (تشکچه و زنگ)
صرع گراندمال در بیمارانی که به داروهای ضدتشنج پاسخ نمی‌دهند، برای سرکوب کردن پروفیلاکتیک فعالیت تشنجی به‌طور آزمایشی از تعدادی از روش‌های بیوفیدبک ECG استفاده شده است. این روش‌ها به بیمار اجازه می‌دهند ریتم موج حسی - حرکتی مغز را همان‌‌طور که در نمایش همزمان طیف توان (real-time power spectrum displays) محاسبه می‌شود افزایش دهد یا فعالیت مغز را طبیعی کند.
بیش‌فعالی روش‌های بیوفیدبک EEG بر روی کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه / بیش‌فعالی به‌کار رفته است تا به آنها آموزش دهد بی‌قراری حرکتی خود را کاهش دهند.
هیپرتانسیون ایدیوپاتیک و کاهش ارتواستاتیک فشار خون روش‌های بیوفیدبک اختصاصی (مستقیم) و غیراختصاصی مختلفی - از جمله بازخورد فشار خون، پاسخ گالوانیک پوستی، وب ازخورد حرارتی 'پا و دست' همراه با روش‌های تن‌آرمیدگی - برای آموزش به بیماران برای افزایش یا کاهش فشار خون خود به‌کار رفته است. برخی داده‌های پی‌گیری نشان می‌دهند که تغییرات ممکن است سال‌ها باقی بمانند و اغلب این امکان را فراه ممی‌کنند که داروهای ضد فشار خون کاهش داده یا قطع شوند.
میگرن شایع‌ترین راهکار بیوفیدبک در سردردهای کلاسیک یا عروقی شایع، بیوفیدبک حرارتی از یک انگشت همراه با عبارت‌های خود تلقین‌کننده اتوژنیک (autogenic) می‌باشد که گرم شدن دست و سرد شدن سر را ترغیب می‌‌کنند. به‌نظر می‌رسد که این مکانیسم به جلوگیری از انقباض بیش از حد شریان مغز کمک می‌کند. این انقباض همراه با یک علامت پیش‌درآمدی ایسکمیک مانند اسکوتوم‌های جرقه‌زننده می‌باشد و سپس اتساع ریباند شریان‌ها و کشیده شدن گیرنده‌های درد دیواره عروق رخ می‌دهد.
درد عضلانی صوت و مفصل صورت و مفصل تامپوروماندیبولار سطوح بالای فعالیت EMG (الکترومیوگرام) بر روی عضلات قوی مربوط به مفاصل دوطرفه تامپوروماندیبولار، در بیمارانی که فک‌های خود را محکم به‌هم فشار می‌دهند یا دندان‌قروچه دارند، به‌وسیله بیوفیدبک کاهش یافته است.
بازتوانی عصبی - عضلانی وسایل مکانیکی یا اندازه‌گیری فعالیت عضلانی با EMG (الکترومیوگرام) که به بیمار نشان داده شود، کارآئی درمان‌های سنتی را افزایش می‌دهد؛ این مسئله در سوابق بالینی نسبتاً طولانی آسیب عصب محیطی - عضله، تورتیکولی اسپاسمودیک، موارد انتخابی از دیسکینزی دیررس، فلج مغزی، و همی‌پلژی‌های نورون حرکتی فوقانی نشان داده شده است.
سندرم رینو
(Raynaud)
دست‌ها و پاهای سرد در اضطراب شایع هستند و همچنین در سندرم رینو که به‌علت انقباض عضله صاف شریان به‌وجود می‌آید، دیده می‌شوند. تعدادی از مطالعات گزارش می‌کنند که باز خورد گرمائی از دست که در مقایسه با سمپاتکتومی با جراحی روش ارزان و بی‌خطری می‌باشد، حدوداً در ۷۰% از موارد سندرم رینو مؤثر است.
tension
headaches
سردردها ناشی از انقباض عضلانی با قرار دادن دو الکترود بزرگ فعال بر روی پیشانی جهت کسب اطلاعاتی در مورد بینائی یا شنوائی به بهترین نحو درمان می‌شوند.
   درمان متناقض
در این رویکرد درمانگر پیشنهاد می‌کند که بیمار عمداً یک رفتار ناخواسته یا ناخوشایند را انجام دهد ( 'دستور متناقض' نامیده می‌شود)؛ برای مثال اجتناب از چیزی که نسبت به آن فوبی ایجاد شده است، یا انجام عامدانه آئین‌مندی وسواسی. این رویکرد می‌تواند برای برخی بیماران بینش‌های جدیدی به‌وجود آورد.
  درمان امور جنسی (sex therapy)
در درمان امور جنسی، درمانگر با جزئیات زیادی درباره جنبه‌های روان‌شناختی و فیزیولوژیک عملکرد جنسی بحث می‌نماید. درمانگر حالت آموزش‌دهنده به خود می‌گیرد و ممکن است از وسایل کمکی مانند مدل‌های اندام‌های جنسی و نوارهای ویدئوئی استفاده کند. تمرین‌های اختصاصی بسته به اختلالی که درمان می‌شود، تجویز می‌گردند (برای مثال گشادکننده‌های تدریجی برای واژینیسموس). معمولاً زوج درمان می‌شود، اما درمان فردی نیز مؤثر است.


همچنین مشاهده کنید