جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳ / 19 April, 2024
مجله ویستا

اصل همکاری و مشارکت


اصل همکارى و مشارکت مربوط به اجراء و عمل برنامه‌ريزى است و در خورد توجه خاص مى‌باشد. آيا برنامه‌ريزى آموزشى را بايد فقط چند نفر متخصص انجام دهند؟ چون آموزش و پرورش امرى است حياتي، و در زندگى فرد فرد همه مردم و حيات اجتماعى مستقيماً اثر مى‌گذارد، آيا چنين مهمى را مى‌توان به‌عهدهٔ چند نفر محدود واگذار کرد؟ متخصصان برنامه‌ريزي، هر قدر هم در کار خود مسلط باشند، آيا آن چنان بصيرتى دارند که بتوانند همه نيازهاى آموزشى افراد و بخش‌هاى مختلف اجتماع را دريابند و پشت درب‌هاى بسته، خط مشى‌ آموزش کشور را تعيين کنند، و در حقيقت آينده را در دست گيرند و احياناً با آن بازى کنند؟
برنامه‌ريزى آموزش و پرورش به همکارى و مشارکت و تبادل نظر مؤثر نيازمند است. در اينجا با دو سؤال روبه‌رو مى‌شويم:
- مشارکت در کدام‌يک از مراحل و موضوع‌هاى برنامه‌ريزى ضرورى است؟
- چه کسانى و مؤسساتى بايد در برنامه‌ريزى آموزشى شرکت داشته باشند؟
مراحل برنامه‌ريزى آموزش و پرورش که در فصول بعد به تفصيل شرح داده خواهند شد، به ترتيب فعاليت‌هاى زير را در بر مى‌گيرند:
- تعيين هدف‌هاى ملى آموزش و پرورش و انتظارات و خواست‌هاى عمومى از آن.
- تعيين منابع و امکانات و هم‌چنين موانع و محدوديت‌ها.
- انتخاب اولويت‌ها، هدف‌هاى مشخص آموزشي، و راهبردها.
- تدوين برنامه و تنظيم طرح‌ها و نقشه‌هاى اجرائي.
- اجراء.
- ارزيابى مداوم و تجديد نظر.
مهم‌ترين موضوعى که در برنامه‌ريزى به همکارى و تبادل‌نظر مؤثر نيازمند است، مسئلهٔ تعيين نيازهاى ملي، انتظارات و خواست‌هاى عمومي، اولويت‌ها و هدف‌ها، و راهبردها است.
در اين موضوع‌ها بايد علاوه بر اولياء امر و مقامات مسؤول، نمايندگان بخش‌هاى عمدهٔ کشوري، متفکران اجتماعي، روحانيون، هنرمندان، کارگران و اصناف، معلمان، اولياء اطفال، و شاگردان مشارکت داده شوند. مرحلهٔ تدوين برنامه و تنظيم طرح‌ها و نقشه‌ها، در حقيقت جنبهٔ فنى برنامه‌ريزى است و کار عمده متخصصان و مسؤولان برنامه‌ريزى مى‌باشد ولى در اين مرحله نيز مشارکت نمايندگان مجريان برنامه‌هاى آموزش و پرورش، به‌خصوص معلمان و مديران، بسيار مفيد خواهد بود.
مرحلهٔ ارزيابى و تجديد نظر نيز احتياج به همکارى و مشارکت وسيع دارد و بهتر است از همه گروه‌هايى که در بالا ياد شدند، نمايندگان مطلع و بصير و صالحى شرکت داده شوند.
به‌طور کلي، در برنامه‌ريزى آموزش و پرورش علاوه بر مقاماتى که مسؤوليت ساختن اجتماع آينده را بر دوش گرفته‌اند و متخصصان و مسؤولان برنامه‌ريزي، بايد نمايندگان گروه‌هايى که مستقيماً مجرى برنامه‌هاى آموزشى خواهند بود، از قبيل معلمان و مديران، و نمايندگان گروه‌هايى که اجراء برنامه‌هاى آموزشى در زندگى آنها اثر مستقيم دارد، از قبيل شاگردان، نيز شرکت کنند.


همچنین مشاهده کنید