یکشنبه, ۱۷ تیر, ۱۴۰۳ / 7 July, 2024
مجله ویستا
سینمای مستند در ایران
تاريخ سينماى مستند با تاريخ سينما و پيدايش آن، همزمان است. در واقع نخستين فيلمهاى توليد شده، در هر سرزمين مستند هستند. در مردادماه ۱۲۷۹، عکاسباشى نخستين فيلم مستند ايرانى را در روز جشن گل از مظفرالدينشاه تهيه کرد و بعد وى فيلمهاى ديگرى نيز از مظفرالدينشاه ساخت. عکاسباشى فيلمهايى را نيز از دستجات قمهزنها، قصردوشان تپه، بازار، تکيهدوست و ... تهيه کرد. |
فيلمبردار بعدى روسىخان است که در عاشوراى ۱۳۲۷ هـ . ق. از مراسم سوگوارى فيلمبردارى کرد. خان باباخان معتضدى نيز فيلمبردار فيلمهاى مستند و خبرى بود که پس از کسب تجربياتى در کمپانى گومون در بازگشت به ايران تجربيات فيلمبردارى خود را با ثبت مناظر باغها و گلخانه آغاز کرد و پس از دعوت شدن به دربار حدود چهارصد متر از وليعهد احمدشاه فيلمبردارى کرد. |
حميد نفيسى که تحقيقات گستردهاى در تاريخ سينماى مستند دارد تنوع ساخت اين فيلمها را در هفده گروه شناسايى کرده است: |
- مستند واقعهنگار (فيلمهايى درخصوص ابتداى پيدايش سينما و ضبط تصاويرى از واقعيات روزمره) |
- مستند سياحتگر (آثارى در زمينهٔ سفرهاى اکتشافي، آموزش جغرافى و تاريخ) |
- مستند گزارشگر (تدوين مجموعههاى 'گزارشهاى فيلمبردارى شده' که بعداً عنوانِ 'سينما حقيقت' پيدا کرد.) |
- مستند تصويرگرا (اين نوع فيلم ضمن نمايش دادن صحنههاى مستند، ابتکارات و ابداعات فنى و تکنيکى را نيز در برمىگيرد که پيش از ظهور فيلمهاى ناطق متداول بود.) |
- مستند اجتماعى (با هدف نمايش معمولى مسائل و روزمره و آگاه ساختن تماشاگران به آنچه در دنيا مىگذرد، مسائل اجتماعى و شرايط زمان، نظير مشکل تعليم و تربيت، آلودگى محيط زيست، کمبود مسکن و مواد غذايى در مناطق مختلف، جنگها، شورشها و بلاياى طبيعى است.) |
- مستند تبليغى (هدف بيشتر متقاعد کردن تماشاگران نسبت به موضوعى که صحت ندارد و وا داشتن آنان به عملى است که اگر همهٔ حقايق را در مقابل مىداشتند به آن عمل نمىکردند.) |
- مستند محاکمهکننده (سينماگر اعمال ناشايست و خلاف اخلاق و انسانيت را در جريان جنگها، منازعات و برخوردها متذکر مىشود.) |
- مستند علمي، واقعگرايى نو (اين نوع از فيلمها به وضع اجتماعى و اثرات ناشى از جنگ، توفان، فرسايش خاک، قحطى و ... مىپردازد.) |
- مستند شاعرانه (ديد شخص و فردى در آن نقش دارد و سعى دارند که احساسات شاعرانه فيلمساز را در ميان مشغله، جنب و جوش و ماشينى شدن اجتماعات نشان دهند.) |
- مستند تاريخنگار (مضمون اين فيلمها تاريخ اقوام، شهرها، نهضتها، حکومتها، مکتبها و ... است.) |
- مستند قوم نگار (بهجز فيلم، عکس، مجسمه، نقاشي، عوامل هنرى ديگرى مثل موسيقى محلى و يا رقصهاى محلي، سنتها، آداب و رسوم و ... دستمايه اين فيلمها هستند.) |
- مستند حيثيتآور (موضوع فيلمها، تبليغ غيرمستقيم شرکتهاست. اين نوع فيلم نخستين بار توسط شرکت 'شل' ساخته شد و تنها در ابتدا و انتهاى فيلم نام شرکت آورده مىشد. اما موضوع فيلم مربوط به هواپيما، اتومبيل و ترن بود که بهطور مستقيم با نفت و فرآوردههاى آن مربوط مىشد. بعداً اين امر توسط سازمانهاى ديگر الگو قرار گرفت مثل صنايع پست، هواپيمايي، راهآهن، معدن و ... .) |
- مستند بىواسطه (در سينماى بىواسطه از هيچ بازيگرى استفاده نمىشود و سينماگر از مردم، حين انجام فعاليتهاى عادى آنها فيلمبردارى مىکند.) |
- مستند حقيقتجو (اين رشته فيلمها بازگوکنندهٔ اين مهم هستند که اين سينماگر پشت دوربين است که فيلمبردارى مىکند نه دوربين. نتيجه رابطه و واکنش متقابلى است که بين شخصيتهاى تحت فيلمبردارى و سينماگران بوجود مىآيد.) |
- مستند معترض (اين فيلمها به انتقاد از اوضاع اجتماعى مىپردازند.) |
- مستند ستيهنده (اين فيلمها توسط گروهها و اشخاص به صورت پنهانى و بدون نام، با وسايل بسيار ساده تهيه شدهاند و توزيعشان خارج از روال معمول صورت گرفته است. نمونهٔ آن ماجراى قيام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ و ۱۷ شهريور ۱۳۵۷ است.) |
- مستند ويديوئى (اين دسته از مستندها پيش از انقلاب مطرح نبودند.) |
همچنین مشاهده کنید
- سینمای مستند در ایران
- سینمای جهان
- مراکز و مؤسسات تولیدکننده انیمیشن در ایران(۲)
- عوامل و عناصر تولید فیلم
- سینمای کمدی در ایران
- پیشینه سانسور در ایران
- تاریخچه سینما در ایران
- سینمای کودک و نوجوان در ایران (۲)
- مراکز و مؤسسات تولیدکننده انیمیشن در ایران
- پیشینه دوبلاژ در ایران
- عوامل و عناصر تولید فیلم (۲)
- مراکز و مؤسسات تولیدکننده انیمیشن در ایران(۳)
- جشنوارهها
- متحرکسازی (انیمیشن)
- سینمای کودک و نوجوان در ایران
- پیشینهٔ دوبلاژ در ایران (۲)
مسعود پزشکیان انتخابات انتخابات ریاست جمهوری پزشکیان انتخابات ریاست جمهوری 1403 ایران سعید جلیلی انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم دولت چهاردهم انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ انتخابات 1403 ریاست جمهوری
تهران هواشناسی کنکور قتل آلودگی هوا شهرداری تهران سازمان هواشناسی پلیس راهور آموزش و پرورش سلامت پلیس قوه قضاییه
قیمت دلار خودرو قیمت خودرو بانک مرکزی قیمت طلا بازار خودرو بورس بازار سرمایه واردات خودرو حقوق بازنشستگان دلار ایران خودرو
عاشورا کربلا نقاشی تلویزیون سینمای ایران سینما امام حسین (ع) رامبد جوان کتاب هنرمندان سریال تئاتر
کنکور ۱۴۰۳ طب سنتی آزمون سراسری
رژیم صهیونیستی فلسطین جنگ غزه غزه روسیه آمریکا انگلیس اسرائیل جو بایدن دونالد ترامپ حزب الله لبنان حماس
پرسپولیس فوتبال استقلال یورو 2024 خوان کارلوس گاریدو باشگاه پرسپولیس تیم ملی آلمان تیم ملی اسپانیا علیرضا بیرانوند لیگ برتر کریستیانو رونالدو لیگ برتر ایران
هوش مصنوعی سامسونگ موبایل ناسا فناوری نخبگان گوگل استاندارد آیفون
رژیم غذایی ویتامین تب دانگ کاهش وزن آلزایمر پوکی استخوان سردرد پیاده روی