جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳ / 19 April, 2024
مجله ویستا

اصل بقاء اندازهٔ حرکت


طبق قانون سوم نيوتن در رابطه با حرکت، موقعى که توپ بولينگ به هدف (دوک‌هاى مخصوص) ضربه وارد کرده، و آنها را سرنگون مى‌سازد متقابلاً از طرف آن دوک‌ها نيرويى به توپ وارد مى‌شود که مقدار آن مساوى با نيروى اوليه و در جهت مخالف آن مى‌باشد. مدت زمانى که اين دو نيرو عمل مى‌کنند نيز کاملاً از نظر زمان مساوى مى‌باشد، حال مى‌خواهد اين دو جسم در تماس باقى بمانند و يا از هم جدا شوند. ليکن هريک از اين دو جسم موقعى مى‌تواند بر ديگرى نيرو وارد کند که با آن در تماس و برخورد باشد. از آنجا که مقدار نيروى محرکه حاصل نيرو در زمان معين مى‌باشد از اين رو مقدار نيروى محرکه که به هريک از دو جسم وارد مى‌شود از نظر مقدار کاملاً مساوى و از نظر جهت کاملاً متفاوت مى‌باشند.
از آن گذشته بر طبق رابطه مقدار نيروى محرک و اندازهٔ حرکت، تغييرات مربوطه در اندازهٔ حرکت هريک از دو جسم نيز بايد مساوى و در جهات مختلف باشند و لذا اندازهٔ حرکت از دست رفته توسط توپ مساوى با جهت‌هاى مختلف‌ با اندازهٔ حرکت به‌دست آمده در ميله‌هاى هدف مى‌باشد. تمامى اندازهٔ حرکت در اين نظام (توپ - دوک‌هاى هدف) به‌وسيلهٔ ضربه‌ زدن و يا ضربه خوردن تغييرناپذير و ثابت است. اين باور در تعريف اصل بقاء و نگهدارى اندازهٔ حرکت به شرح زير خلاصه شده است:
در يک نظام يا سيستم چنانچه اجسام بر روى هم نيرو و فشار وارد کنند، تمامى اندازهٔ حرکت در هر جهت همواره ثابت باقى مى‌ماند، مگر اينکه نيروى خارجى روى آن نظام در جهت خاصى اثر گذارد.
در مثال توپ و دوک‌هاى هدف در بازى بولينگ، مانند اکثر موارد ديگر در ورزش‌هاى مختلف تمامى اندازهٔ حرکت صرفاً به‌طور تقريب ثابت است زيرا نيروهاى خارجى مانند اصطکاک، مقاومت هوا در حال عملکرد مى‌باشند. ليکن چون همواره مقدار اين نيروها جزئى و کوچک است منطقى مى‌باشد که انتظار داشته باشيم اين تقريب در ثبات نيز همواره مورد تائيد واقع شود.


همچنین مشاهده کنید