جفت نیرو

فرض مى‌کنيم دو ژيمناست بخواهند خرک حلقه‌اى را از وضعيت موجود در شکل زير به اندازهٔ ۹۰ درجه تغيير جهت دهند. براى انجام اين کار لازم است، به‌طورى که در شکل نشان داده شده است، هريک نيرويى مساوى با ديگرى و مختلف‌الجهت بر خرک وارد سازند. حال چنانچه هر يک از دو ژيمناست نيروى برون مرکز خود را (F1 و F2) در نقطهٔ تعيين شده وارد کنند اين دو نيروى متضاد حرکت در خط مستقيم خود را خنثى نموده، نيروهاى چرخشى آنها مضاعف مى‌شوند و لذا خرک را در همان نقطه‌اى که قرار دارد به اندازهٔ ۹۰ درجه درجا و زير پوشش حرکت زاويه‌اى خود تغيير مى‌دهند. اين وضعيت را که در آن دو نيرو برابر، موازى و مختلف‌الجهت باشند نيروى مضاعف زاويه‌اى يا جفت نيرو مى‌خوانند.

براى خلاصه کردن مطلب بايد گفت در دو بخش آخر اين مبحث به نتايج زير رسيده‌ايم:

۱. نيرويى که در جهت مرکز ثقل شيء به آن وارد مى‌شود باعث حرکت انتقالى آن جسم خواهد شد.

۲. نيروى مضاعف زاويه‌اى يا جفت نيرو باعث توليد حرکت چرخشى خواهد شد.

۳. نيروى برون مرکز مى‌کوشد تا هم‌زمان حرکت چرخشى و انتقالى در شيء به‌وجود آورد.

اينها علل اصلى سه نوع مختلف حرکت هستند که معمولاً ما آنها را مشاهده مى‌کنيم.