کتاب الکترونیک

کتاب‌هاى الکترونيک را اساساً مى‌توان هر نوشته يا مطلبى در حجم معقول دانست که به‌صورت الکترونيک قابل ذخيره‌سازى يا عرضه باشد. با چنين تعريفي، مطالب ذخيره‌‌شده در قالب فايل‌هاى نرم‌افزارى پردازش متن که روى فلاپى ديسک معمولى قابل عرضه به کاربران هستند نيز کتاب الکترونيک به حساب مى‌آيند. البته اين تعريف در حال حاضر و با پيشرفت‌هاى فوق‌العاده‌اى که به‌دست آمده است چندان رسا به‌نظر نمى‌رسد و نمى‌تواند تمام تنوع فناوريکى را که وجود دارد پوشش دهد.

در حقيقت براى پاسخ به اين سؤال که 'کتاب الکترونيک چيست؟' دو راه پيش روى ما است. اول اينکه کتاب الکترونيک را فايلى رايانه‌اى بدانيم که داراى قالب‌بندى و آرايش کاملى از صفحات است و روى رايانه‌ها و با استفاده از نرم‌افزارهاى ويژه‌اى قابل خواندن است. به‌طور مثال فايل‌هاى PDF از اين نوع به حساب مى‌آيند.

دوم اينکه بگوئيم کتاب الکترونيک فقط فايل داده‌هاى قالب‌بندى و صفحه‌آرائى‌شده نيست، بلکه فايل داده‌ها و نرم‌افزار مستقل خواندن يا نمايش آن است. با اين تعريف لازم نيست که خوانندهٔ کتاب حتماً از قبل نرم‌افزار خاصى را براى خواندن کتاب روى رايانهٔ خود داشته باشد.

گاهى اوقات براى نمايش فايل‌هاى کتاب‌هاى الکترونيک از هر دو نوع بالا، از سخت‌افزارهاى غير از رايانه‌هاى شخصى استفاده مى‌شود که مى‌تواند اختصاصى يا داراى کاربرد عمومى باشد، مانند، رايانه‌هاى کوچک قابل حمل که در اندازه‌هاى مختلف با قابليت و توانمندى‌هاى متفاوت ساخته مى‌شوند. اين سخت‌افزارها را که کتاب الکترونيک نمى‌خوانيم. چرا که بدون فايل‌هاى اطلاعاتي، آنها ارتباطى با تعريف کتاب نخواهند داشت. به‌طور مثال نمونه‌اى از اين دستگاه‌ها که با باترى کار مى‌کند و تقريباً هم‌قد و قوارهٔ کتابى معمولى است، داراى صفحه نمايشى است که مى‌تواند متون و صفحات فايل‌هاى مختص آن را با وضوح بالا نمايش دهد و به‌راحتى قابل حمل و نقل است. با داشتن آنها مى‌توان متون موردنظر را از کتاب‌فروشى‌ها يا شبکه‌هاى رايانه‌اى دريافت کرد، و روى آن منتقل ساخت. هر دستگاه هزاران صفحهٔ گنجايش دارد که به‌‌ سادگى قابل حذف يا ذخيره‌سازى دوباره هستند.

کاغذ الکترونيک

کاغذهاى الکترونيک نوعى از ابداعات جديد در راستاى همين مجموعه از امکانات الکترونيک هستند که در حقيقت صفحات نمايشى کاغذى و قابل نشان‌دهى رايانه‌اى هستند و زير لايهٔ سازندهٔ آنها کاغذ معمولى است.

مرکب الکترونيک

از کاغذهاى الکترونيک ماده‌اى جديد که بخش‌ها و ظاهر رنگى آن به‌صورت الکترونيک قابل نشان‌دهى است، به کمک چاپگرهاى روميزى مشابه چاپگرهاى معمولى روى کاغذ انتقال داده مى‌شود. اين مادهٔ جديد که مرکب الکترونيک ناميده مى‌شود به مدارهاى فعالى از نوع مدارهاى منطقى تبديل مى‌شود که عناصر نمايشگر آن روى کاغذ و زير لايه‌هاى کاغذمانند، براى نمايش متن يا تصويرهاى موردنظر قابل کنترل هستند. تصوير دانه‌هاى مرکبى از اين نوع روى سطح کاغذ به‌صورت نشان داده شده در تصوير زير است.