شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024
مجله ویستا

حال و هوا


روش جديدتر مطالعه و يادگيرى روش مردر (Murder) نام دارد (دانسرو - Danserau - سال ۱۹۸۵). مردر از حروف اول شش مرحلهٔ آن تشکيل يافته است.
  حال و هوا
منظور اين است که پيش از شروع به‌ مطالعه و يادگيرى حال و هواى آن را پيدا کنيد؛ يعنى سرحال و آمادهٔ ياد گرفتن باشيد و تا پايان مطالعه آن حالت را حفظ کنيد. براى اين منظور، سعى کنيد با ايجاد حالت آرميدگى عضلانى (relaxation) بر اضطراب خود غلبه نمائيد. هم‌چنين افکار مثبت را جانشين افکار منفى و شک و گمان‌هاى بيهوده سازيد. از تخيلات مثبت سود ببريد. به‌طور کلي، در مرحلهٔ حال و هوا بايد زمينه را براى مطالعهٔ مؤثر آماده کنيد.
  درک و فهم
در اين مرحله بکوشيد تا آنجا که ممکن است مطالبى را که مى‌خوانيد به‌طور عميق درک کنيد. از کم و کيف درک و فهم خود آگاه شويد و بخش‌هائى را که خوب نمى‌فهميد با علامت گذاشتن مشخص کنيد تا در مراحل بعدى مجدداً به‌ سراغ آنها برويد.
  يادآورى
آنچه را که در مرحلهٔ قبل خوانده و فهميده‌ايد به ياد آوريد. در اين مرحله از راهبردهاى تفسير، تخيل، و تحليل مفاهيم استفاده کنيد. گوئتز، الکساندر و آش (۱۹۹۲)، در رابطه با اين مرحله از روش مردر گفته‌اند، يادگيرنده نه تنها آنچه را که خوانده است به‌ ياد مى‌آورد بلکه آن را از طريق تفسير، تخيل، و تحليل به مفاهيم کليدى تغيير شکل مى‌دهد.
  کشف و هضم
در اين مرحله به ‌قسمت‌هائى که در مرحلهٔ ۱ خوانديد و نفهميديد مراجعه کنيد و به يادگيرى آنها بپردازيد. به ‌اين منظور، آنچه را که جا گذاشتيد يا غلط فهميديد کشف کنيد و نيز به کشف سازمان مطالب بپردازيد. اين‌ بار از راهبردهاى ديگرى به‌‌جز آنچه قبلاً به‌کار بستيد استفاده کنيد. مطالب پيچيده را به اجزاء ساده‌تر تجزيه کنيد و از منابع معتبر، مانند فرهنگ لغات، کتاب‌هاى ديگر، و معلمان کمک بگيريد.
  بسط و گسترش
مطالبى را که مى‌خوانيد بسط و گسترش دهيد؛ يعنى به ‌آنها شاخ و برگ بدهيد و آنها را به ‌مطالبى که قبلاً آموخته‌ايد ربط دهيد. سؤال‌هائى نظير سؤال‌هاى زير را از خود بپرسيد:
- اگر به ‌نويسندگان دسترسى داشتيد چه سؤال‌هائى از او مى‌پرسيديد؟
- چگونه مى‌توانيد از اطلاعاتى که کسب مى‌کنيد در عمل استفاده نمائيد؟
- چگونه مى‌توانيد مطالبى را که مى‌خوانيد براى کسانى ديگر قابل فهم‌تر و قابل توجه‌تر سازيد؟
  مرور و پاسخ دادن
مرور و پاسخ دادن آخرين مرحلهٔ روش مردر است. مرور کردن مطالب خوانده شده به‌ قصد تعيين کم و کسرهاى احتمالى يادگيرى و کوشش در جهت رفع نواقص از مراحل مهم همهٔ روش‌هاى يادگيرى از جمله روش حاضر است. فعاليت اصلى مرور کردن به ياد آوردن آموخته‌ها، توجه به نکات مهم، و سعى در پاسخ دادن به سؤال‌هاى قبلاً طرح شده، و تمرکز کردن بر هدف‌هاى يادگيرى است.
مرحلهٔ مرور کردن معمولاً پس از آنکه دانش‌آموزان يا دانشجويان در امتحان يا آزمون مطلبى که خوانده‌اند شرکت کردند انجام مى‌شود. نتايج آزمون بايد به‌صورت بازخورد در مورد اثربخشى مراحل قبلى مورد استفاده قرار گيرد. هدف عمدهٔ اين مرحله از يادگيرى بايد رفع نواقص راهبردهاى مطالعه براى کاربردهاى آتى باشد.
پژوهش‌هاى انجام شده در رابطه با روش مردر تأثير مثبت آن را بر بهبود يادگيرى نشان داده‌اند. از جمله دانسرو (۱۹۸۵) چند تحقيق را ذکر کرده است که اثربخشى برنامه‌هاى آموزشى مبتنى بر روش مردر را بر افزايش توانائى کسب و استفاده از دانش در افراد نشان مى‌دهد.


همچنین مشاهده کنید