جدول استانداردهای طراحی در مورد ضریب یکنواختی قطره‌چکان‌ها در مناطق خشک

يکى از معيارهاى مهم در طراحى آبيارى قطره‌اى توازن بين دبى قطره‌چکان و نياز آبى گياه است. براى اينک چنين توازنى حصال شود مى‌بايست دبى خروجى از قطره‌چکان‌هايى که در طول يک لاترال قرار گرفته‌اند يکنواخت باشد. ضريب يکنواختى از فرمول زير محاسبه مى‌شود:

(معادله ۸):

Ue = 1000 [1.0 - ( (1.27 / √ n) Cv ) ] ( qmin / qavg )

که در آن:

U_e = ضريب يکنواختى خروج آب از قطره‌چکان‌ها

n= تعداد قطره‌چکان‌هايى که براى هرگياخ به‌کار مى‌رود (در مورد قطره‌چکان‌هاى نقطه‌اى و گياهان دائم). براى قطره‌چکان‌هاى خطى در گياهان رديفى يک ساله مى‌بايست به‌شرح زير هر کدام از مقادير الف يا ب که بزرگ‌تر بود به‌کار برده مى‌شود.

     الف- فاصله بين گياهان تقسيم بر همان طولى از لاترال که توسط کارخانه سازنده براى محاسبه Cv توصيه شده است.

     ب- يک

C_v = ضريب تغييرات دبى قطره‌چکان‌ها که توسط کارخانه سازنده مشخص مى‌شود

q_min = حداقل دبى در قطره‌چکان‌ها (L/h)

q_avg = ميانگين دبى در قطره‌چکان‌ها (L/h)

در سيستم توزيع قطره‌چکان‌ها حداقل دبى مربوط به نقطه‌اى خواهد بود که حداقل فشار را دارا است. ضريب يکنواختى که توس کارخانه تعيين مى‌شود بستگى به نوع قطره‌چکان و کنترل کيفيت ساخت آنها دارد. در جدول (ضريب تغييرات و نماى مورد استفاده درفرمول محاسبه دبى قطره‌چکان براى انواع قطره‌چکان‌ها) مقادير ضريب تغييرات براى تعدادى از انواع قطره‌چکان‌ها داده شده است. در اين جدول نماى مربوط به فرمول محاسبه دبى قطره‌چکان که بعداً در مورد آن بحث خواهد شد نيز داده شده است. انجمن مهندسان کشاورزى آمريکا (ASAE) بر اساس ضريب تغييرات در قطره‌چکان‌ها استانداردى را براى طبقه‌بندى آنها مشخص کرده است که در جدول (طبقه‌بندى قطره‌چکان‌ها بر اساس ضريب تغييرات ساخت که توسط کارخانه سازنده ارائه مى‌شود) نشان داده شده است. اين انجمن همچنين استانداردى را به‌منظور توصيه دامنه تغييرات ضريب يکنواختى قطره‌چکان‌ها نسبت به نوع قطره‌چکان، فاصله گياهان از يکديگر و پستى و بلندى زمين ارائه داده است که در جدول (استانداردهاى طراحى در مورد ضريب يکنواختى قطره‌چکان‌ها در مناطق خشک) نشان داده شده است.

جدول ضريب تغييرات و نماى مورد استفاده درفرمول محاسبه دبى قطره‌چکان براى انواع قطره‌چکان‌ها

	نوع وسيله قطره‌چکان			ضريب تغييرات			توان مربوط به فرمول دبي
	Single vortex			۰/۰۷			۰/۴۲
	Multiple-flexible orifice			۰/۰۵			۰/۷۰
	Multiple-flexible orifice			۰/۰۷			۰/۷۰
	Ball and slotted seat non-compensating			۰/۲۷			۰/۵۰
	Ball and slotted seat pressure compensating			۰/۳۵			۰/۱۵
	Ball and slotted seat pressure compensating			۰/۰۹			۰/۲۵
	Small tube			۰/۰۵			۰/۷۰
	Small tube			۰/۰۵			۰/۸۰
	Sprial long-parth-nonflushing			۰/۰۲			۰/۶۵
	Sprial long-parth-nonflushing			۰/۰۶			۰/۷۵
	Long-parth-pressure compensating			۰/۰۵			۰/۴۰
	Long-parth-pressure compensating			۰/۰۶			۰/۲۰
	Groove and flap, short-parth			۰/۰۲			۰/۶۵
	Slot and disk, short-parth			۰/۱۰			۰/۱۱
	Slot and disk, short-parth			۰/۰۸			۰/۱۱
	Porous pipe			۰/۴۰			۱/۰۰
	Twin-wall latcral			۰/۱۷			۰/۶۱

جدول طبقه‌بندى قطره‌چکان‌ها بر اساس ضريب تغييرات ساخت که توسط کارخانه سازنده ارائه مى‌شود

	نوع قطره‌چکان			ضريب تغييرات			طبقه بندي
	نقطه‌اى			۰/۰۵>			خوب
				۰/۱۰-۰/۰۵			متوسط
				۰/۱۵-۰/۱۰			نسبتاً بد
				۰/۱۵<			غيرقابل قبول
	خطي			۰/۱۰>			خوب
				۰/۲۰-۰/۱۰			متوسط
				۰/۲۰<			نسبتاً بد

جدول استانداردهاى طراحى در مورد ضريب يکنواختى قطره‌چکان‌ها در مناطق خشک

	نوع قطره‌چکان			فاصلهٔ گياهان			توپوگرافى زمين			يکنواختى حروج آب (درصد)
	نقطه‌اي			عريضa			يکنواخت c			۹۵-۹۰
							ناهموار d و شيب‌دار			۹۰-۸۵
				کم h			يکنواخت			۹۰-۸۵
							ناهموار و شيب‌دار			۹۰-۸۰
	خطي			کم			يکنواخت			۹۰-۸۰
							ناهموار و شيب‌دار			۸۵-۷۵