خطرات آلودگی هوا

اگر بخواهيم درست گفته باشيم هواى ناب هرگز وجود نداشته است و در هر زمان و در هر جا اجسام بيگانه در هوا بوده‌اند. بنابراين اصطلاح آلودگى هوا هنگامى کاربرد دارد که تراکم مواد خارجى در هواى آزاد آن اندازه زياد شود که براى انسان يا محيط زيست او زيان‌آور باشد. آلودگى هوا يک تهديد فزاينده در سراسر جهان است. دشوارى آلودگى هوا، هنگامى که همه‌گيرى‌هاى ناشى از آن در لوس‌آنجلس (سال ۱۹۴۸). دونورا (۱۹۴۸) و لندن (۱۹۵۲) روى داد به‌طور کامل چشمگير و واضح شد. در همه‌گيرى سال ۱۹۵۲ در شهر لندن بسيارى از مردم بيمار شدند و نزديک به چهار هزار نفر در مدت دوازده ساعت مردند. همه‌گيرى‌هاى آسم تنفسي در نيواورلئان و منطقهٔ توکوى - يوکوهاما هم به آلودگى هوا نسبت داده شده است. اين همه‌گيرى‌ها موجب جلب توجه عمومى شد و مسؤولين بهداشت را در برداشتن گام‌هائى براى هواى تميز تحريک کرد.

منابع آلودگى هوا

منابع آلودگى هوا را در چهار گروه گسترده به‌شرح ذيل مى‌توان جاى داد:

۱. فرآيندهاى صنعتى:

در سال‌هاى اخير انواع بسيارى از صنايع سر برآورده‌اند؛ صنايع شيميائي، صنايع کان‌کنى و ذوب فلزات، پالايشگاه‌هاى نفت، کارخانه‌هاى سازندهٔ کود شيميائى و ... همهٔ اين صنايع در آلودگى هوا سهيم هستند.

۲. احتراق:

احتراق خانگى و صنعتى مواد سوختى مانند؛ ذغال، نفت و ديگر سوخت‌ها يک منبع ديگر براى ايجاد دود، گرد و غبار و دى‌اکسيد سولفور است. فاجعهٔ سال ۱۹۵۲ در شهر لندن به‌علت سوختن ذغال‌سنگ براى مصارف خانگى بود.

۳. وسايل نقليهٔ موتورى:

وسايل نقليهٔ موتورى در همهٔ مناطق شهرى يکى از منابع اصلى آلودگى هوا مى‌باشند. به‌عنوان مثال تنها در شهر بمبئى در حدود دويست و بيست و پنج هزار وسيلهٔ نقليه در يک مساحت ششصد کيلومتر مربعى بوده است. (در سال ۱۹۷۷). وسايل موتوري، کاميون‌ها، راه‌آهن، هواپيما و ديگر و ساير آمد و شد موتورى در آلودگى هوا سهيم هستند، زيرا از خود هيدروکربن‌ها، منواکسيد کربن، سرب، اکسيدهاى ازت و مواد غبارى به بيرون مى‌فرستند. اگر نور خورشيد شديد باشد بعضى از اين هيدروکربن‌ها و اکسيدهاى ازتِ هوا ممکن است به مواد آلايندهٔ نورى - شيميائي Photochemical تبديل شوند ( در نتيجهٔ اثر اکسيد‌کننده‌هاى طبيعي). افزون بر اينها موتورهاى ديزلى که بد کار بکنند يا بد تنظيم شده باشند مى‌توانند دود سياه و بخارهاى بدبو ساطع کنند.

۴. منابع متفرقه:

سوزاندن زباله، فعاليت‌هاى کشاورزي، باد دادن غلات، مبارزه با آفت‌ها و برنامه‌هاى انرژى هسته‌اى هم در آلودگى هوا سهيم‌ هستند.

مواد آلاينده

بيش از يک‌صد مادهٔ آلايندهٔ هوا شناسائى شده‌اند که مهم‌ترين آنها عبارتند از:

دى‌اکسيد و مونواکسيد کربن، دى‌اکسيد گوگرد، سولفيد هيدروژن و سولفيدهاى آلي، ترکيب‌هاى فلوئور، اکسيدهاى ازت، آمونياک، آلدئيدها، بريليوم، عوامل سرطان‌زا (مانند بنزپيرن‌ها و مواد پرتوزا و ...).

خطرات آلودگى هوا

اثرات آلودگى هوا بر محيط

مواد آلاينده موجود در هوا باعث اثرات مخربى بر گياهان، آثار باستاني، ساختمان‌ها، و در جاى‌ جاى محيط زيست انسان و حيوانات و ساير موجودات زنده و بى‌جان مى‌شود.

اثرات آلودگى هوا بر سلامتى انسان

- اثرات فورى

بررسى‌هاى همه‌گيرى شناختى نشان داده که بيشتر اوقات افزايش ناگهانى آلودگى هوا با افزايش فورى ميزان ابتلاء و ميرائى ارتباط داشته است. نشانه‌هاى بيمارى از نوع تنفسى هستند حتى افزايش ناچيز در آلودگى هوا همراه با افزايش اندک ولى حتمى در ميزان‌هاى ابتلاء و ميرائى است.

- اثرات ديررس

در حال حاضر بيمارى‌هائى که علت آنها احتمالاً آلودگى هوا است شامل برونشيت مزمن و سرطان اوليهٔ ريه است.