شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024
مجله ویستا

عوامل زیست محیطی


بيمارى‌هاى روانى هم، مانند بيمارى‌هاى جسمى به‌علل متعدد به‌وجود مى‌آيند. عوامل ناشناختهٔ بسيارى به‌عنوان عامل بيمارى‌زا، ميزبان و محيط زيست در سير طبيعى بيمارى‌هاى روانى دخالت دارند. از جمله عوامل شناخته‌شدهٔ بيمارى‌هاى روانى عبارتند از:
  وراثت
در بعضى موارد وراثت يک عامل مهم به‌شمار مى‌آيد مثلاً کودکى که پدر و مادرش هر دو روان‌گسيخته (اسکيزوفرن) باشند چهل برابر بيشتر از کودک پدر و مادر سالم احتمال ابتلاء به روان‌گسيختگى دارد.
  بيمارى‌هاى عضوى
بيمارى‌هاى عضوي، منشاء بيمارى‌هاى روانى ممکن است بيمارى‌هاى بدنى مانند آرتريواسکلروز عروق مغزي، سرطان‌ها، بيمارى‌هاى متابوليک، بيمارى‌هاى عصب‌شناختي، بيمارى غدد درون‌ريز و بعضى بيمارى‌هاى مزمن مانند سل، جذام، صرع و ... باشد،
  آسيب اجتماعى
علل ناشى از آسيب اجتماعي: در ايجاد هر بيمارى مخلوطى از عوامل زاگ‌شناختى (ژنتيک) و زيست محيطى بايد وجود داشته باشد. عوامل اجتماعى و زيست محيطى مرتبط با بيمارى‌هاى روانى عبارتند از: نگرانى‌ها، دلواپسى‌ها، تنش عاطفي، فشار، ازدواج اجباري، گسستگى خانواده، فقر، صنعتى شدن، شهرنشيني، تغيير ساختار خانواده، حرکات جمعيت، عدم امنيت اقتصادي، طردشدن، ستم، از ياد رفتن و ... محيط اجتماعى نه تنها تعيين‌کنندهٔ طرز بينش افراد است بلکه چارچوب لازم براى تنظيم سلامت روانى را فراهم مى‌کند.
  عوامل زيست محيطى
عوامل زيست محيطى به جز از طريق روان‌شناختى هم مى‌توانند موجب رفتار نا‌هنجار انسان شوند، از جمله:
۱. مواد سمي؛ مانند: جيوه، دى‌اکسيد‌کربن، منگنز، قلع، ترکيبات سرب و ... ؛
۲. داروهاى روان‌گرا؛ مانند: باربيتورات‌ها، الکل، گريزفولوين؛
۳. عوامل تغذيه‌اي؛ مانند تيامين و پيريدوکسين؛
۴. کمبود موادمعدني؛ مانند: کمبود يد؛
۵. عوامل عفونى دوران باردارى (مانند سرخک و سرخجه)، حول زايمانى و پس از زايمانى هم مى‌توانند اثر نامطلوب بر تکامل مغزى و تلفيق اعمال روانى داشته باشند؛
۶. عوامل ضربه‌اي؛ مانند: حوادث شغلى و تصادف جاده‌اي؛
۷. پرتوتابي: دستگاه عصبى در برابر پرتوتابى به هنگام تکامل عصبى حساس است.


همچنین مشاهده کنید