منابع

ويژگى

نياسين واژه عمومى است که بر دو شکل ويتامين: نيکوتيناميد و نيکوتينيک اسيد اطلاق مى‌شود. نياسين جزئى از کوانزيم‌هاى نيکوتيناميد آدنين‌‌دى‌نوکلئوتيد (NAD) و نيکوتيناميد آدنين‌دى‌نوکلئوتيد فسفات (NADP) مى‌باشد.

مقياس اندازه‌گيرى نياسين در مواد غذائى ميلى‌گرم است. بدن مى‌تواند اسيد آمينه اساسى تريپتوفان را به نياسين تبديل کند. ويتامين‌هاى B۲ و B۶ براى اين عمل لازم هستند. مقدار کل نياسين معادل نياسين (NH) ناميده مى‌شود.

اعمال

نياسين مانند تيامين و ريبوفلاوين در رهاسازى انرژى از مواد مغذى زياد مقدار شرکت دارد، هم‌چنين براى سنتز آنها لازم است.

فرآيندهاى متابوليکى

نياسين طى عمل هضم آزاد شده، به‌صورت غيرفعال جذب و در خون حمل مى‌شود. در تمام سلول‌ها وجود دارد و محل خاصى براى ذخيره ندارد. نياسين و محصولات زائد متابوليکى آن از طريق ادرار دفع مى‌شوند.

ميزان مورد نياز

به‌دليل اينکه بدن از تريپتوفان به‌عنوان پيش‌ماده نياسين استفاده مى‌کند. تعيين مقدار مورد نياز آن دشوار است در ميزان توصيه شده غذائى اين تبديل در نظر گرفته مى‌شود. به‌طور کلى از هر ۶۰ ميلى‌گرم تريپتوفان، يک ميلى‌گرم نياسين توليد مى‌شود. ميزان توصيه شده غذائى نياسين به ميزان انرژى دريافتى بستگى دارد. و براساس RDA به ازاء هر ۱۰۰۰ کيلوکالرى دريافتى ۶/۶ ميلى‌گرم نياسين توصيه مى‌شود.

منابع

گوشت، ماهى و مرغ منابع اصلى نياسين هستند. مقدارى نيز در سبزى‌ها وجود دارد. نياسين موجود در دانه‌هاى کامل به‌صورت باندشده مى‌باشد که سبب مى‌گردد بيشتر آن (تا ۷۰ درصد) از نظر بيولوژيکى غير قابل دسترس گردد. اما در محيط قليائى از حالت باندشده خارج مى‌شود.

نياسين در مواد غذائى به‌خوبى حفظ مى‌شود. در مقابل حرارت، اسيد، نور و اکسيژن (هوا) پايدار مى‌باشد. تحقيقات اوليه در مورد محتواى نياسين مواد غذائى نشان داد که شير منبع خوب نياسين نيست. اما شير مادهٔ غذائى مؤثرى در رژيم غذائى افرادى بود که نياسين کافى دريافت نمى‌کردند. علت چيست؟ شير منبع عالى تريپتوفان است که به نياسين تبديل مى‌شود. بعضى از افراد که غذاى اصلى آنها را ذرت تشکيل مى‌داد به کمبود نياسين مبتلا مى‌شدند، در حالى‌که برخى ديگر از اشخاص کمبود را نشان نمى‌دادند. چرا؟ اول - ذرت منبع خوب تريپتوفان نمى‌باشد، بنابراين پيش‌مادهٔ نياسين به بدن نمى‌رسد. دوم - نياسين توسط قليا آزاد مى‌شود. بنابراين کسانى که غذاى اصلى آنها تورتيلاى ذرت تصفيه نشده است (که با مواد داراى pH قليائى تهيه مى‌شود، بنابراين سبب مى‌شود نياسين قابليت دسترسى حياتى پيدا کند) به کمبود نياسين مبتلا نمى‌شوند. اما افرادى که غذاى اصلى آنها Grits (ذرت تصفيه شدهٔ پخته که نياسين خود را در فرآيند سبوس‌گيرى از دست داده است) بود، کمبود نياسين را نشان دادند.

کمبود (عدم دريافت کافي)

پلاگر بيمارى کلاسيک کمبود نياسين است. اين بيمارى به نام 4Ds نيز خوانده مى‌شود. اسهال، اختلالات پوستي، زوال عقل و مرگ دليل اين نام‌گذارى مى‌باشد. اولين نشانهٔ بيمارى در دستگاه گوارش ظاهر مى‌شود، زيرا سلول‌هاى لوله گوارش سريع‌تر منهدم و دوباره‌سازى مى‌شوند. زبان شديداً دردناک و متورم غذاخوردن را مشکل مى‌سازد و اسهال نيز شايع است. سپس تغييرات پوستى ظاهر مى‌شود. درماتيت قرنيه است و در هر دو دست، دو ساعد و دو پا به‌وجود مى‌آيد. اختلالات پوستى در بخش‌هائى از بدن که در معرض نور خورشيد قرار دارند ظاهر مى‌شود و منجر به حساسيت به آفتاب مى‌گردد. با پيشرفت بيماري، تغييرات ذهنى مثل افسردگي، عدم تمرکز، هذيان و زوال عقل به‌وجود مى‌آيد. مرگ نتيجهٔ عدم درمان بيمارى است.

در اوايل دههٔ ۱۹۹۰ وقتى درمان پلاگر کشف شد، تعدادى از بيماران مبتلاء به بيمارى ذهنى درمان شدند. در حال حاضر سعى مى‌شود با تغذيه کودکان و بزرگسالانى را که به اختلالات گوناگون مؤثر بر مغز مبتلاء هستند، معالجه کنند. لذا گاهى اوقات مقادير بسيار زياد ويتامين مثل نياسين به‌کار مى‌رود. اما تاکنون هيچ بهبودى از تجويز مقادير زياد ويتامين ديده نشده است، مگر در افرادى که واقعاً به کمبود ويتامين مبتلاء بوده‌اند.

بالا بودن کلسترول خون يکى از مشکلات طبى است که به درمان با نيکوتينيک اسيد (ونه نيکوتيناميد) پاسخ داده است. درمان مستلزم استفاده از مقادير زياد، بيشتر از ۳ گرم، در روز مى‌باشد. کلسترول تام خون و LDL کاهش و HDL افزايش مى‌يابد.

مسموميت (دريافت بيش از اندازه)

آثار جانبى آشکار دريافت بيش از نياز نياسين نادر است. اما اسيد نيکوتينيک آثار سوء دارد. آثار سوء مسموميت در طى درمان بيمارى قلبى مشاهده مى‌شود. سريع‌ترين نشانه‌هاى قابل مشاهده، برافروختگى پوست، همراه با قرمزى مى‌باشد. آثار جدى‌تر شامل سوزش سردل، زخم معده و افزايش سطح خونى گلوکز است.