جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳ / 19 April, 2024
مجله ویستا

سدیم


در سال اول زندگى بايد به آهن توجه خاص شود. نوزادان رسيده با ذخاير آهن کافى براى چهار تا ۶ ماه اول به دنيا مى‌آيند. آهن شير انسان کم است اما فراهم‌زيستى بالائى دارد و حدود ۵۰ درصد جذب مى‌شود.
کودکان سالم تغذيه شده با شير مادر به‌ندرت به کم‌خونى فقر آهن مبتلا مى‌شوند. پس از ۴ تا ۶ ماهگي، نياز روزانه به آهن از طريق شيرخشک غنى شده با آهن يا غلات غنى شده با آهن قابل تأمين است. کودکانى که از زمان تولد با شير مادر تغذيه نشده‌اند بايد روزانه حدود يک ميلى‌گرم براى هر کيلوگرم وزن بدن آهن دريافت کنند. مقدار آهن تجويزى بستگى به قابليت دسترسى حياتى آهن در شيرخشکى دارد که کودک با آن تغذيه مى‌شود. شير مادر و شيرخشک‌ها ميزان توصيه‌شدهٔ کلسيم، فسفر، منيزيم و ساير مواد معدنى را فراهم مى‌کنند. بعضى از متخصصين اطفال و دندان‌پزشکان کودک، در مناطقى که آب فلورايد کافى ندارد، مصرف مکمل فلورايد توسط کودکان (شير مادرخوار و شير غيرمادرخوار) را توصيه مى‌کنند.
  کلسيم و فسفر
به‌علت رشد سريع اسکلت و معدنى شدن استخوان‌ها در اين دوران نياز به کلسيم زياد مى‌باشد. شير بهترين منبع کلسيم و اصلى‌ترين ماده غذائى رژيم نوزادان است. شير مادر حدود ۳۰۰ ميلى‌گرم کلسيم در هر ليتر دارا است که به آسانى جذب مى‌گردد شيرهاى مصنوعى با آنکه حاوى مقدار کلسيم بيشتر است و ليکن جذب کمترى دارد.
مقدار کلسيم توصيه شده (RDA) در اين دوران ۴۰۰ ميلى‌گرم در روز تا ۶ ماهگى و ۶۰۰ ميلى‌گرم در روز از ۶ ماهگى تا يک سالگى مى‌باشد.
نسبت کلسيم به فسفر نيز در رژيم غذائى نوزادان حائز اهميت است. اين نسبت در شير مادر ۵/۱ بوده در حالى‌که در شيرهاى مصنوعى ممکن است نسبت مناسبى وجود نداشته باشد.
  آهن
در خلال بارداري، مقادير زيادى آهن در جنين ذخيره مى‌شود آهن شير مادر (۵/۰ ميلى‌گرم در هر ليتر) کم بوده و ليکن زيست فراهمى بالائى (۵۰ درصد) دارد. شيرهاى مصنوعى آهن بيشترى (۱۲ ميلى‌گرم در هر ليتر) داشته ولى زيست فراهمى پائينى دارند (حدود ۴ درصد).
وجود لاکتوفرين در شير مادر و محتوى پائين‌تر فسفات آن سبب افزايش جذب آهن از شير مادر مى‌گردد. مقدار آهن مجاز توصيه شده (RDA) تا ۶ ماهگي، ۶ ميلى‌گرم در روز و تا يک سالگى ۱۰ ميلى‌گرم در روز مى‌باشد.
  روى
کمبود اين ماده مغذى سبب آسيب به رشد مى‌گردد. تا ماه اول شيردهي، ۴ ميلى‌گرم روى در شير مادر وجود دارد. تا ماه سوم به ۵/۱ ميلى‌گرم در هر ليتر و تا ماه دوازدهم به ۵/۰ ميلى‌گرم در هر ليتر مى‌رسد. لذا ميزان روى شير مادر به‌تدريج کاهش مى‌يابد. با اين‌حال فراهمى زيستى و ميزان جذب روى شير مادر بيشتر از شيرهاى مصنوعى مى‌باشد.
مقدار روى مجاز توصيه شده RDA) ۵) ميلى‌گرم در روز در اين دوران مى‌باشد.
  پتاسيم
الکتروليت اصلى درون سلولى مى‌باشد. نوزادان جهت رشد، بيشتر به پتاسيم نياز دارند تا سديم. نسبت سديم به پتاسيم در شير مادر ــ مى‌باشد. اگر پتاسيم خون ۳ تا ۴ برابر ميزان طبيعى افزايش يابد، قلب مى‌ايستد. در سال‌هاى قبل مواردى از مرگ شيرخواران در اثر مصرف مکمل پتاسيم مشاهده شده است.
  سديم
عمده‌ترين الکتروليت مايع خارج سلولى است و جهت حفظ تعادل مايعات، تعادل اسيدى بازي، انتقال پيام‌هاى عصبى و انقباض ماهيچه مورد نياز است. شير مادر حاوى ۷ ميلى اکى‌والان سديم در هر ليتر مى‌باشد در حالى‌که شيرهاى مصنوعى ۷ تا ۱۰ ميلى اکى‌والان سديم در هر ليتر دارا است.
مقادير مناسب امن و کافى دريافتى روزانه سديم ۱۲۰ ميلى‌گرم در روز تا ۶ ماهگى و ۲۰۰ ميلى‌گرم در روز از ۶ ماهگى تا يک سالگى مى‌باشد.


همچنین مشاهده کنید