ویتامین‌ها

ويتامين‌ها

ويتامين B2 (ريبوفلاوين)

شير عمده‌ترين منبع B₂ است، شير مادر نيز اين ويتامين را در اختيار شيرخوار قرار مى‌دهد. در شير ميزان B₂ حدود ۰۴/۰ ميلى‌گرم درصد سى‌سى است و منعکس‌کننده مصرف غذائى مادر است. فقط ۷۰ درصد B₂ اضافى در توليد شير مورد استفاده قرار مى‌گيرد، بنابراين مادر شيرده مى‌بايد مصرف روزانه را به ۵/۰ ميلى‌گرم بيشتر از طبيعى افزايش دهد، و به‌همين جهت مصرف ۴ ليوان شير در روز کافى مى‌باشد.

ويتامين C (اسيد اسکوربيک)

اين ويتامين در شير انسان بيش از شير گاو موجود است. در فرآيند حرارت‌دهى شير گاو ويتامين C را از دست مى‌دهد. ميزان توصيه ‌شده اين ويتامين را مادر مى‌تواند از ۲ جايگزين مرکبات يا آب‌ميوه و يا گوجه‌فرنگى به‌دست آورد.

ويتامين B6 (يبريدوکسين)

مقدار ويتامين B₆ در شير انسان به‌سرعت به تغييرات مصرف مادر پاسخ مى‌دهد. از مقدار مصرفي، حدود ۴ درصد به شير منتقل مى‌شود. مصرف روزانه ويتامين B₆، حدود ۵/۲ تا ۵ ميلى‌گرم، را به سختى مى‌توان فقط از راه منابع غذائى تأمين کرد. زنانى که به‌مدت طولانى از قرص‌هاى ضد باردارى استفاده کرده‌اند، نياز به مکمل دارند تا بتوانند ۳۵ ميکروگرم ويتامين B₆ موجود در هر ۱۰۰ کيلوکالرى شير را تأمين نمايند.

فولاسين

وقوع زياد کم‌خونى مگالوبلاستيک مربوط به کمبود فولاسين در زنان شيرده، دلالت بر اين دارد که شيردهى رزرو مادر را تخليه مى‌کند. با در نظر گرفتن اينکه کمبود فولاسين شايع‌ترين مسئله تغذيه‌اى در دوران باردارى و بسيارى از زنان ممکن است بدون داشتن رزرو فولاسين وارد دوران شيردهى شوند لذا توجه به مصرف کافى فولاسين ضرورى مى‌باشد.

ويتامين B12

مصرف ويتامين B₁₂ سبب افزايش اين ويتامين در شير مادر پس از گذشت ۱ تا ۶ روز مى‌شود.

ويتامين A

شير انسان حاوى ويتامين A و کارتنوئيدهاى مربوط است و نوزاد نيز با مقدارى ذخيره کبدى متولد مى‌شود. مصرف مداوم سبزيجات سبز و زرد مى‌تواند ميزان سپارش شده ويتامين يعنى (IU ۶۰۰۰ ( RE ۱۲۰۰) (Retinol Equivalent را به بدن مادر برساند و شير او نيز با چنين مقدار مصرفى داراى RE ۷۰، يعنى مقدار لازم جهت شيرخوار خواهد بود.

ويتامين D

ويتامين D شيرخوار را در مقابل راشيتيسم حفظ مى‌کند. ولى مقدار کمى از آن به شير مادر منتقل مى‌شود (IU در ۱۰۰ ميلى‌ليتر شير)، بنابراين شيرخوار مى‌بايد از طريق مکمل و يا در معرض نور مستقيم خورشيد (و نه از پشت شيشه) قرار گرفتن تأمين شود.

ويتامين K

ويتامين K موجود در شير مادر براى شيرخوار کافى نيست، و با افزودن ويتامين به رژيم غذائى مادر مى‌توان آن‌را افزايش داد. ولى دادن ويتامين K به مادران سبب انتقال فورى آن به شير نمى‌شود زيرا اين مقدار ۴ روز پس از زايمان به شير مى‌رسد که براى محافظت شيرخوار از خونريزى در روزهاى اوليه تولد دير است. بنابراين به نوزادى که شير مادر داده مى‌شود، مى‌بايد بلافاصله پس از تولد مکمل ويتامين K طبيعى را يا از دهان و يا به‌وسيله تزريق تجويز کرد.