مزایای ایمونولوژیکی شیر مادر

ماکروفاژها

ياخته‌هاى درشتى هستند که جذب نمى‌شوند، و از دو راه به ايمنى کمک مى‌کنند: اول اينکه باکترى را محاصره و هضم مى‌کنند و بعد اين ياخته‌ها کامپلمان (پروتئينى که در برقرارى ايمنى در مقابل ارگانيسم‌هاى عفونت‌زا دخالت دارد) نيز سنتز مى‌کنند. اين باکترى و ويروس‌هاى عفونت‌زا مسؤول بيمارى‌هائى از قبيل پوليوميليت (فلج اطفال)، آنفلوانزا و ديفترى مى‌باشند.

لاکتوباسيلوس بيفيدوس

عامل لاکتوباسيلوس بيفيدوس کربوئيدرات حاوى ازت در شير انسان است. اين عامل محيطى را در مجراى گوارش به‌وجود مى‌آورد که مشوق رشد ميکروارگانيسم لاکتوباسيلوس بيفيدوس است. اين ميکروارگانيسم با توليد اسيد استيک يا اسيد لاکتيک از لاکتوز، رشد ارگانيسم‌هاى پاتوژن يا ايجاد کننده بيمارى را کاهش مى‌دهند، و در نتيجه از در معرض مخاطره بودن شيرخوار به عفونت مى‌کاهد. هم‌چنين مانع رشد اى‌کولاى نيز مى‌گردد. لاکتولوس Lactolose نيز عاملى است مشتق شده از لاکتوز که به‌مقدار زياد در شير انسان وجود دارد.

رشد L - بيفيدوس در محيط حاوى لاکتوز زياد و پروتئين کم افزايش مى‌يابد. در شير انسان هر دو شرائط وجود دارد و نسبت لاکتوز به پروتئين هفت يکم است، در حالى‌که در شير گاو اين نسبت چهار يکم مى‌باشد.

لاکتوفرين

لاکتوفرين پروتئين حاوى آهن موجود در کلستروم و شير رسيده انسان از طريق برداشت آهن که ارگانيسم‌ها براى رشد به آن نياز دارند، مانع رشد ارگانيسم‌هاى استافيلوکوک واى‌کولاى مى‌گردند. اگر آهن اضافى به رژيم غذائى اضافه شود، لاکتوفرين با آهن اشباع شده و در نتيجه مقدارى آهن اضافى آزاد براى رشد اين ميکروارگانيسم‌هاى عفونت‌زا در دسترس خواهد بود. بنابراين دادن مکمل آهن به شيرخوار مى‌بايد با دقت انجام شود، چه در غير اين‌صورت افزايش مخاطره عفونت را به‌دنبال خواهد داشت.

ايميونوگلوبولين‌ها

ايميونوگلوبولين‌ها که گروهى از پروتئين‌ها در شير انسان هستند نيز نقش اساسى در دفاع در مقابل عفونت‌ها را دارند. يکى از اين ايميونوگلوبولين‌ها به‌نام IgA که در غلظت بسيار زيادى در کلستروم وجود دارد، داراى مقدار زيادى آنتى‌بادى در مقابل ويروس‌ها، باکتري، و ديگر ارگانيسم‌هاى پاتوژن است. IgA در معده و به‌ويژه برعليه پاتوژن‌هائى که مادر در معرض آن قرار گرفته از قبيل ويروس پوليواسترپتوکوک و پنومونى عمل مى‌کند. ايميونوگلوبولين‌ها در مقابل آنزيم‌هاى هضمى و محيط اسيدى بالاى معده مقاوم هستند. پس از ۳ تا ۶ هفته اين IgA با IgA مترشحه (که در ترشحات داخلى است و سپس در خون ظاهر مى‌شود) جايگزين مى‌شود.

برخى از اسيدهاى چرب و مونوگليسريدهاى موجود در شير انسان نيز قادر به نفوذ داخل مامبران ويروس و باکترى و از بين بردن آنها هستند. تمام اين عوامل به مصونيت اکتسابى شيرخوار کمک مى‌کند. بنابراين به شيرخوارى که شير مادر داده مى‌شود حفاظت طبيعى مورد لزوم، بدون دريافت هيچ دارو و يا واکسني، به‌دست مى‌آيد و شير مادر چتر نجاتى است که شيرخوار را در مقابل بسيارى از عوامل محيطى پس از دوران جنينى مصون مى‌دارد.