ساختار تشکیلاتی گمرک ایران

سازمان گمرک ايران، از يک ستاد مرکزى و ۱۰ حوزه نظارت تشکيل گرديده است. رئيس کل گمرک که سمت معاونت وزير امور اقتصادى و دارائى را دارا مى‌باشد، بالاترين مقام گمرک ايران است. ستاد مرکزى که بر مناطق ده‌گانه و گمرکات اجرائى مستقر در تهران سرپرستى و نظارت دارد از حوزه رياست کل و چهار معاونت، تشکيل گرديده است . حوزه‌هاى نظارت ده‌گانه در مناطق مختلف کشور، بر گمرکات اجرائى نظارت دارند. در تهران گمرکات مهرآباد، شهريار، غرب، جنوب تهران، امانات پستى و نمايشگاه زير نظر ستاد مرکزى فعاليت مى‌کنند.

تعداد گمرکات اجرائى کشور که در تهران و شهرستان‌ها و اقصى نقاط مرزى و بعضى از جزاير خليج فارس و بازارچه‌هاى مرزى کشور مستقر هستند، مشتمل بر ۱۲۹ واحد است.

ستاد مرکزى گمرک ايران متشکل از واحدهائى است که نقش هدايت‌کننده و هماهنگ سازى حوزه‌هاى نظارت و گمرکات کشور را بر عهده دارند و حسب مورد، به ابلاغ مقررات دستورالعمل‌ها و مصوبات و ساير اقداماتى که جهت اجراء لازم است اعلام شود، اقدام مى‌نمايد و يا به رسيدگى و اعلام نظر نهائى در مورد سؤالات يا اختلافاتى مى‌پردازد که از طرف گمرکات کشور، استعلام شده‌اند . بدين منظور اداره کل حراست، اداره کل هماهنگى امور مناطق، دفتر روابط عمومى و بين‌الملل، اداره کل بازرسى و کميسيون رسيدگى به حل اختلافات گمرکى تحت نظارت رئيس کل انجام وظيفه مى‌نمايد.

معاونت‌هاى چهارگانه گمرک ايران مشتمل بر ادارات کل و دفاترى به شرح زير مى‌باشند.

معاونت امور گمرکى مشتمل است بر دفاتر امور واردات - امور صادرات - اداره کل تعيين ارزش و تعرفه.

معاونت حقوقى مشتمل بر ادراه کل نظارت بر ترانزيت - اداره کل بازبينى و دفتر حقوقى و قضائى مى‌باشد.

معاونت ادارى و مالى شامل ادارات کل خدمات و تدارکات - امور مالى و دفاتر ساختمان و طرح‌هاى عمرانى - تشکيلات و بودجه است.

معاونت طرح و برنامه متشکل است از دفتر برنامه‌ريزى و بهبود سيستم‌هاى گمرکى - دفتر آمار و خدمات ماشيني، دفتر آموزش و تحقيقات و نيز پروژه ملى اتوماسيون گمرکى 'نگار' (نظام گمرکى آسان رايانه‌اي) است.