آرتریت روماتوئید (Rheumatoid arthritis)

آرتريت دفورمانس و آرتريت آتروفيک هم ناميده مى‌شود و عبارت از بيمارى خودايمنى دردناک و مزمنى است که در زنان بالاى ۳۰ سال شايع بوده و علامت مشخصه آن، تورم، سفتى و نهايتاً بدشکلى مفاصل مى‌باشد. شدت تظاهرات متفاوت بوده و در هر سنى مى‌تواند شروع شود. برخى از بيماران، تب و ساير تظاهرات سيستميک دارند که سرانجام به آنورکسيا و کاهش وزن منتهى مى‌شود. بيماران مبتلا به آرتريت روماتوئيد عموماً دچار کاهش وزن مى‌باشند. مفاصل کوچک دست مکرراً تحت تأثير قرار مى‌گيرند و اين امر باعث دشوارى در امر خوردن و احياناً وابستگى به ديگران مى‌شود. گرفتار شدن مفاصل گيجگاهى آرواره‌اي، باز و بسته شدن دهان را محدود مى‌نمايد. ممکن است ديس‌فاژى و کاهش ترشح بزاق وجود داشته باشد. داروهاى ضرورى ممکن است باعث گاستريت و آسيب مخاطى شده و باعث سوء حذب مواد مغذى بشود. هم‌چنين دفع ادرارى ويتامين C افزايش مى‌يابد.

درمان تغذيه‌اى

هدف اصلى عبارت است از جلوگيرى از سوء‌تغذيه و تشويق فرد براى خوردن کافي. براى کمک به خود خورانش، ابزارهاى تطبيقى خورانش را فراهم نمائيد. براى بيماران با فعاليت محدود که تحت درمان فيزيکى مى‌باشند، مقدار کالرى معادل BEE ۱/۳ - ۱/۴ و براى بيمارانى که هر روزه درمان فيزيکى شديد و زياد دريافت مى‌کنند کالرى معادل ۶/۱ - ۵/۱ x BEEفراهم نمائيد. پروتئين در حد RDA مى‌باشد. در صورتى‌که بيمار دچار سوء‌تغذيه باشد و هم‌چنين در خلال فاز حاد التهابي، پروتئين را به g/kg ۱/۵ افزايش دهيد. در صورتى‌که به‌خاطر بى‌تحرکى يا علت ثانويه (ناشى از مصرف دارو)، احتباس مايعات وجود داشته باشد، سديم را به ۲ تا ۳ گرم در روز محدود نمائيد. از دريافت کافى ويتامين‌ها و مواد معدني، به‌ويژه ويتامين C، پيريدوکسين، ويتامين D، پتاسيم، کلسيم، سلنيوم و روى اطمينان حاصل نمائيد. آنمى هيپوکروميک که کراراً با آرتريت مرتبط و همراه مى‌باشد، با کمبود آهن رژيمى مربوط نبوده و به درمان با آهن پاسخ نمى‌دهد. مکمل يارى با آهن تجويز نمى‌شود و ممکن است حتى آرتريت را تشديد نمايد. در صورتى‌‌که درد مفاصل، تظاهرى از آلرژى غذائى است، غذاى آزاردهنده را از رژيم غذائى حذف کنيد. در حدود ۱۰ تا ۱۵% بيماران به رژيم عارى از شير پاسخ مى‌دهند. افزايش مصرف غذاهاى دريائى و روغن ماهى غنى از اسيدهاى چرب امگا - ۳ ممکن است به کاهش التهاب مفاصل و سفتى صبحگاهى کمک کند. عوارض جانبى داروها را تحت نظر داشته و از طريق دادن شير يا غذا همراه با دارو، از عوارض جانبى معدى روده‌اى اجتناب نمائيد.