درمان تغذیه‌ای

گاستريت حاد و مزمن (Gastritis)

التهاب حاد يا مزمن موکوس آسترکنندهٔ معده. گاسترين حاد ممکن است به‌خاطر انواعى از علل از جمله آلرژي، خوردن سَم يا مواد محرک و افراط‌هاى رژيمى (براى مثال خوردن سريع، پُرخورى يا مصرف مقدار فراوان الکل و غذاهاى فيبرى يا به‌شدت ادويه زده شده) روى دهد. اين حالت هم‌چنين ممکن است با حالات سوختگي، تروما، راديوتراپى و جراحى‌هاى عمده، استفاده از آسپرين و ساير داروهاى ضدالتهابى غيراستروئيدى همراهى کند. گاستريت مزمن معمولاً نشانه‌اى از بيمارى زمينه‌ساز، نظير سرطان معده، زخم پپتيک و کم‌خونى کشنده مى‌باشد. گاستريت مزمن ممکن است به آتروفى موکوس معدي، آکلرهيدرى و فقدان فاکتور داخلى منجر شده و باعث سوء جذب آهن و ويتامين B۱۲ شود.

درمان تغذيه‌اى

رفتارهاى نادرست خورانش را تصحيح نمائيد و وعده‌هاى خوراکى را که نظر تغذيه‌اى کافى مى‌باشند تدارک ببينيد. براى گاستريتت مزمن، بسته به تحمل بيمار به غذاهاى جامد، يک رژيم نرم در شش وعده کوچک به همراه با مکمل‌هاى ويتامين و مواد معدنى به‌ويژه آهن و ويتامين B۱۲ داده مى‌شود. لازم است از غذاهائى که باعث ناراحتى مى‌شوند، پرهيز گردد. در گاستريت حاد، دست نگهداشتن از خوردن غذا به مدت ۲۴ ساعت براى استراحت دادن به معده مفيد است که بايد روز بعد (قبل از اينکه يک رژيم مايع کامل تا رژيم نرم شروع شود) با مايعات صاف پِى گرفته شود. لازم است از غذاهائى که به‌شدت ادويه زده شده‌اند و هم‌چنين غذاهائى که باعث افزايش اسيديته مى‌شوند، پرهيز شود.

زخم پپتيک (Peptic ulcer disease - PUD)

زخم روى غشاءهاى مخاطى مري، معده يا دئودنوم در اثر اسيديته بيش از حد، کاهش مقاومت سلولي، ترشح ناکافى موکوس، تروماى موضعى و فاکتورهاى زمينه‌ساز. اتيولوژى دقيق زخم پپتيک شناخته نشده است؛ هرچند افرادى که سابقهٔ فاميلى حمله‌هاى عودکننده دارند، افرادى که به شدت عاطفى يا استرسى مى‌باشند، کسانى که دچار زخم‌هاى مزمن ناشى از الکل و برخى داروها، نظير آسپرين و کورتيکواستروئيدها مى‌باشند و احتمالاً کسانى که به باکترى هليکوباکتر پيلورى حساسيت دارند؛ در معرض خطر بيشترى براى ابتلاء به زخم پپتيک مى‌باشند. نشانگان عمدهٔ زخم پپتيک عبارت از درد اپى‌گاستر ۱ تا ۳ ساعت پس از صرف غذا مى‌باشد که علامت مشخصه آن، سوزش، احساس مالش شکم يا درد شديد مى‌باشد. اين درد در اثر خوردن و يا استفاده از مواد قليائى يا آنتى‌اسيد، تسکين مى‌يابد. علائم کلينيکى آن شامل کاهش وزن، کاهش پروتئين پلاسما، آنمى و خونريزى مى‌باشد.

درمان تغذيه‌اى

با کمک داروهاى جديد که در حال حاضر درمان انتخابى محسوب مى‌شوند، محدوديت‌هاى رژيمى به حداقل رسيده است. رژيم سنتى بلاند ديگر استفاده نمى‌شوند، محدوديت‌هاى رژيمى به حداقل رسيده است. رژيم سنتى بلاند ديگر استفاده نمى‌شود و علت آن نوسانات گسترده در پاسخ افراد به آن مى‌باشد. هم‌اکنون تأکيد متوجه تکرر و حجم غذا به ازاء هر وعده يا ميان‌وعده مى‌باشد. به‌جز الکل، قهوه (معمولى يا دکافئينه)، نوشيدنى‌هاى کربوناته و ادويه‌جات 'تند' نظير فلفل قرمز و فلفل سياه؛ تنها غذاهائى که بايد پرهيز شوند آنهائى هستند که تحمل نمى‌شوند.

استفاده از فيبرهاى نرم و محلول براى ممانعت از يبوست، که عارضه جانبى استفاده از آنتاسيد مى‌باشد، تشويق مى‌شود. سايميتدين ممکن است جذب ويتامين B۱۲ را کاهش دهد، بنابراين لازم است وضعيت اين ويتامين تحت نظر قرار گيرد. تغييرات رژيمى عمدتاً شامل حذف غذاهائى است که نشانگان بيمارى را بدتر کرده و تحمل نمى‌شوند. حجم رژيم و وعده غذائى به‌صورت فردى تعيين مى‌شود. به معمولى بودن وعده‌هاى خوراکى تأکيد بورزيد.