اثر غذا بر داروها

داروها معمولاً به‌صورت خوراکى مصرف مى‌شوند و انتظار آن است که قرص‌ها باز شده، حل شوند و در زمان مناسب از معده عبور کنند، هضم شده و در جاى لازم جذب شوند سپس از کبد و ريه‌ها عبور کرده و وارد سيستم گردش خون شده تا از طريق جريان خون به بافت هدف برسند.

تجويز دارو با غذا يکى از مهم‌ترين راه‌هاى ياد‌آورى مصرف منظم آن مى‌باشد، ولى در مورد داروهائى که بايد مقدار آنها در خون ثابت باشد (مثل آنتى‌بيوتيک‌ها) فاصله زمانى زياد بين شام و صبحانه مشکل‌ساز خواهد بود.

بعضى داروها به‌دليل آنکه غذا يا اسيد معده مى‌توانند جذب آنها را مختل کنند، بايد نيم تا يک ساعت قبل از وعده غذائى مصرف شوند، اين داروها عبارتند از: ampicilin ،oral penicilins - VK,V و Flucloxacilin و erythromycin - base و erythromycin و stearate و tetracycline و oxytetracycline و هم‌چنين rifampicin و isoniazid و penicilins به اسيد حساس هستند. tetracycline به کلسيم موجود در شير و غذاهاى لبنى متصل مى‌شود. Sulphonylurea antidiabetics glibenclamide glipizide و بهتر است قبل از صبحانه مصرف شوند که البته اشتها را براى مدت کوتاهى کم مى‌کنند.

بهترين زمان مصرف بيشتر داروها به‌دليل راحتى خود مصرف‌کننده و خاصيت دارو در تحريک معده هم‌زمان يا بلافاصله بعد از غذا مى‌باشد. اينها شامل phenylbutazine, indomethacin. aspirin داروهاى ضد التهاب غيراستروئيدى (NSAIDS) و Prednisine و Phenformin و chlorpropamide و nicotinc acid و metronidazole و phenothiazines و haloperidol و thiazides و theophylline و ترکيبات آهن و triamterine و مکمل‌هاى پتاسيم و غيره مى‌باشند. جذب تعدادى از داروها ممکن است همراه با غذا کاهش يافته و يا به تأخير افتد. اما افزايش احتمالى تحريک معده بر کاهش و تأخير جذب، برترى دارد.

وقتى digoxin همراه غذا دريافت مى‌شود سطح خونى آن کمتر افزايش مى‌يابد اما اثر آن براى مدت طولانى باقى خواهد ماند. گليکوزيدهاى قبلى به‌دليل همين اثرات تعديل‌کننده همراه غذا تجويز مى‌شوند، زيرا مقدار آنها در خون موجب ايجاد بى‌نظمى در ضربان قلب مى‌شود.

جذب تعداد کمى از داروها همراه با غذا بهتر است. جذب griseofulvin و etretinate با غذاهاى چرب افزايش مى‌يابد. فراهم زيستى برخى داروها که تحت اثر پرى‌سيستماتيک متابوليسم قرار مى‌گيرند مثل alprenolol و metoprolol و labetolol و nitrofurantion همراه با غذا افزايش مى‌يابد. cyclosporin و dicoumarol هم به همراه غذا بهتر جذب مى‌شوند. جذب قرص‌هاى آهن با مصرف آب ميوه افزايش مى‌يابد. اما اسيد تانيک موجود در چاى مانع از جذب آهن مى‌گردد.

به‌منظور جلوگيرى از رسوبات کليوي، هنگام مصرف داروهاى تسريع‌کننده دفع اسيد اوريک از ادرار بايد مقادير قابل‌توجهى آب نوشيده شود. هم‌چنين نوشيدن آب همراه cholestryamine و داروهاى حجيم‌شونده (bulk - former) مثل methyl cellulose لازم است.