تجزیهٔ صوت

همهٔ ما به اين نکته توجه کرده‌ايم که بعضى از صداها هيجان‌انگيز و شاد هستند در حالى‌که بعضى ديگر غم‌آور و حزن‌آلود هستند. آيا اين موضوع کاملاً اتفاقى است يا اين‌که قاعده‌اى براى انتخاب چنين صداهائى وجود دارد؟ تجربه نشان داده است که چنين اصولى وجود دارند.

اگر صداهائى که تأثير احساسى خاصى ايجاد مى‌کنند را تجزيه کنيد، در خواهيد يافت که داراى خصوصيات مشترک بسيارى هستند. جدول زير خصوصيت صدا و واکنش‌هاى رايج را نشان مى‌دهد. بدون شک اين آثار مى‌توانند به طرق مختلفى با يکديگر همراه شوند. به‌طور مثال، در مى‌يابيم، صدائى که داراى خصوصيات شمارهٔ ۱،۴، ۹، ۱۰، ۱۳، ۱۵، ۱۹، ۲۰، ۲۳، ۲۴، ۲۶، ۲۷، ۳۱، ۳۳ الف، ۳۵، ۳۹ و ۴۲ است لزوماً بايد تأثير هيجان‌انگيز و خشنى داشته باشد. از طرف ديگر، صدائى که شامل ويژگى‌هاى شمارهٔ ۲، ۵، ۸، ۱۱، ۱۴، ۱۶، ۱۸، ۲۱، ۲۲، ۲۸، ۳۲، ۳۴ ب، ۳۶ و ۴۱ است بايد صداى غمناک و آرامى باشد.

جدول تحليل صداها و آثار آنها

				مشخصات صدا				آثار ذهني
	بلندي
				۱.صداى بلند				شديد، قوي، پرانرژي، برانگيزنده، محکم، جسور، با حرارت.
				۲.صداى کوتاه در مقابل زمينهٔ آرام				آرام‌بخش، نرم، ظريف، کم‌انرژي، تسکين‌‌دهنده. قانع‌کننده، هشدار دهنده
	ارتفاع
				۳.ارتفاع				غالباً ارتفاع فيزيکى را القاء مى‌کند
				۴.صداهاى کاملاً زير				بى‌دوام، هيجان‌انگيز، جذاب، مشخص، ضعيف، شکننده
				۵.صداهاى کاملاً بم				ناميمون، قدرتمند، سنگين، عميق، نزول، افسردگي، عمل پنهاني
	گام
				۶.بزرگ				نيرومندي، روشنائي
				۷.کوچک				غمگين، مشتاق، نگران
	کيفيت صوتي
				۸.خالص، نازک				خلوص، ضعف، سادگي، شادابي، معنوي، ذوق لطيف، صريح
				۹.غليظ				غلظت، شکوه، کامل، پيچيدگي، سر درگمي، توفاني، زنده، قدرت
				۱۰.تيز				سرد، تيز، تلخ، خشمگين، بدطينت، قدرتمند، سخت
				۱۱.پُر و کامل				گرم، غليظ، جا افتاده
				۱۲.نى‌مانند				مطبوع، دلتنگي، ظريف، غمگين، اشتياق
				۱۳.صداهاى گذرا
				الف- کاملاً زير				تپنده، هيجان‌انگيز، ترسناک
				ب- کاملاً بم				نمايشي، قدرتمند، مهم
	سرعت و ريتم
				۱۴.کُند				جدي، مهم، موقر، وزين، مجلل، محزون، عزادار
				۱۵.تند				هيجان‌انگيز، شاد، اميدوار، ترسناک، کم‌مايه، چابک
				۱۶.ساده				ساده، عمدي، منظم، مؤقر
				۱۷.پيچيده				پيچيدگي، هيجان، داراى جزئيات
				۱۸.مداوم				پيوستگي، قدرت، يکنواختي، افسردگي
				۱۹.متغير				نيرومند، نامنظم، عدم اطمينان، شادي، وحشي
				۲۰.افزايش يابنده				نيروى صعودي، هيجان، انرژي، توسعه و گسترش
				۲۱.کاهش يابنده				نيروى نزولي، هيجان، انرژي، نتيجه‌گيري
	جمله‌بندي
				تکرار مجموعهٔ صداها:
				۲۲.تکرار منظم				شناخت قابل قبول، پافشاري، يکنواختي، نظم، هماهنگي
				۲۳.تکرار نامنظم				متمايز، شخصيت، هرج و مرج
				۲۴.هجاهاى مشخص				قوي، نيرومند، ريتميک
				۲۵.صداهاى تأکيد نشده				تداوم، فقدان حيات
				۲۶.ريتم منقطع (مکث)				شخصيت، نيرومندي، عدم اطمينان، غيرقابل انتظار
	زمان
				۲۷.مختصر، تکه‌تکه				توجه افزاينده، هيجان، نيرومند، عدم رضايت
				۲۸.مداوم				پافشاري، يکنواختي، ثبات، خستگي
				۲۹.منقطع				حيات عصبي، هيجان
	حرکت
				۳۰.الگوى حرکت				الگوى حرکت صدا با حرکت فيزيک تطابق ذهنى دارد - بالا - پائين - بالا
				۳۱.رو به بالا				شادي، اهميت فزاينده، انتظار، توجه افزاينده، پيش‌بيني، شک، قدرت، توانائي
				۳۲.رو به پائين				سقوط، نزول توجه، تصميم، نتيجه، قريب‌الوقوع، حرکت اوجي
	تغييرات ارتفاع
				۳۳.تغييرات ناگهاني				توجه افزاينده، هيجان، نيرو، توانائي، تصميم، عدم توازن.
				الف- صعود				لحظه‌اي
				ب- نزول				-
				۳۴.تغييرات تدريجي
				الف- صعود				تنش افزاينده، عروج، حرکت رو به بالا
				ب- نزول				افسردگي، حرکت رو به پائين، تنش کاهشي
				۳۵.تغييرات مشخص ارتفاع				تصميم، کوشش، روشنائي، زندگي
				۳۶.تغييرات نامشخص ارتفاع				فقدان انرژي، عدم ثبات، غمناکي
				۳۷.ارتعاش				فقدان ثبات، ناآرامي، تزئين
	تغييرات بلندي
				۳۸.لرزش صدا				عدم ثبات، جُبن، رويداد قريب‌الوقوع
				۳۹.قوى شدن صدا				نيروى فزاينده، قدرت، نزديکي
				۴۰.ضعيف شدن صدا				نيروى کاهشي، قدرت، نزديکي
	پس‌آوائي
				۴۱.آکوستيک مرده				محدوديت، خودماني، محصور بودن، زندان، فشردگي
				۴۲.آکوستيک زنده				زنده‌بودن، جادار بودن، فاصله، عدم‌اطمينان، نامحدود بودن

- اثر ترکيب صداها : هنگامى که دو يا چند صدا را با هم مى‌شنويم، غالباً در مى‌يابيم که آنها براى ايجاد يک اثر احساسى خاص با يکديگر همراه شده‌اند و اين اثر احساسى بر اساس بلندي، سرعت و پيچيده‌گى نسبى صداها تغيير مى‌کند.

- هماهنگى: کامل بودن، زيبائي، وجود نظم و سازگارى را القاء مى‌کند.

- عدم هماهنگى: عدم توازن، بى‌ثباتي، ناتمامي، بى‌قراري، زشتى و بى‌نظمى را القاء مى‌کند.

- تفاوت‌هاى مشخص در شدت و ريتم نسبى صداها، باعث تنوع، پيچيدگى و تأکيدهاى انفرادى مى‌شود.

- شباهت‌هاى مشخص به همساني، همگوني، تجمع و قدرت تأثير مى‌‌انجامد.