تهیه بسته بذر جو

تهيه بسته بذر جو

شرايط عمومى بستر بذر جو، روش‌ها، وسائل و ادوات و تاريخ انجام عمليات مربوط کاملاً مشابه گندم است. يادآورى اين نکته ضرورى است که در مناطق خشک و نيمه‌خشک تاريخ انجام عمليات زراعى طورى بايد تنظيم شود که به‌هنگام آبيارى يا بارندگى بيشترين مقدار آب در خاک نفوذ کند و به سخنى ديگر با افزايش قدرت نگهدارى آب به‌وسيلهٔ خاک از هدر رفتن آب جلوگيرى شود. البته در مورد هرگياه زراعى که در نواحى خشک و نيمه‌خشک به‌صورت ديم کشت مى‌شود اين اصول بايد دقيقاً مراعات شود.

تاريخ بذرکارى جو

بهترين تاريخ کشت براى تيپ‌هاى بهاره و پائيزه جو و گندم کاملاً يکسان است؛ در نقاطى که زمستان‌ها به‌قدر کافى ملايم باشد، بذرکارى جو بهاره در پائيز صورت مى‌گيرد. در اين حالت اگر بذر جوانه زند به‌دليل طولانى‌تر بودن فصل رشد، بوته‌اى قوى‌تر تشکيل مى‌شود و در نتيجه عملکرد افزايش مى‌يابد. يادآورى مى‌شود که تيپ پائيزه جو در فصل سرد يک دوره خواب چندين ماهه را طى مى‌کند.

بذرکارى جو پائيزه دربسيارى از نواحى نيمه‌خشک جهان که بارندگى درآنها غالباً در فصول گرم (بهار و تابستان) است معمولاً ۱۰ تا ۱۴ روز زودتر از گندم پائيزه انجام مى‌شود. بذرکارى جو پائيزه در ايران هم‌زمان يا زودتر ازگندم پائيزه انجام مى‌گيرد؛ جو بهاره را نيز تا آنجا که امکان‌پذير است بايد زودتر کاشت؛ البته، جو نسبت به سرماى بهاره (دماى زير صفر) از گندم حساس‌تر است. بذرکارى زودتر جو سبب مى‌شود که محصول قبل از فرا رسيدن ايام بسيار گرم و خشک برسد تأخير در کاشت جو موجب لاغرى دانه‌ها، کمى عملکرد و کاهش وزن هکتوليتر مى‌شود.

در ديم‌زارها تاريخ کاشت بر ميزان پروتئين دانه تأثر مى‌گذارد بذرکارى زودتر جو در زمين‌هائى که آيش بوده‌اند موجب کاهش درصد پروتئين مى‌شود زيرا با استفاده بيشتر از امکانات در دسترس (آب و مواد غذائي) و نيز طولانى‌تر بودن فصل رويش، دانه‌هاى چاق‌تر توليد مى‌کند و همان‌طور که قبلاً نيز گفته شد درصد پروتئين اين‌گونه دانه‌ها کمتر از دانه‌هاى لاغر است؛ دانهٔ چاق براى تغذيهٔ دام نامرغوب ولى براى صنايع تخميرى مناسب است.

عمق بذرکارى جو

عمق کاشت بذر درمناطق مرطوب کم و درمناطق ديم تا اندازه‌اى زياد است. عمق بذرکارى در مناطق مرطوب ۳، در مناطق مرطوب نواحى نيمه‌خشک ۵ و در مناطق خشک‌تر نواحى نيمه‌خشک بين ۶ تا ۸ سانتى‌متر است.

مقدار بذر جو

مقدار بذر در واحد سطح با توجه به‌مقدار رطوبت زمين، بهاره يا پائيزه بودن جو، تاريخ کاشت، و اندازهٔ بذر متفاوت است. در جدول (اثر مقدار بذر و تاريخ کاشت بر عملکرد واريتهٔ آريوات جو در ايالات آريزونا، آمريکا، سال ۱۹۷۰)، اثر مقدار بذر و تاريخ کاشت بر عملکرد جو ديده مى‌شود؛ توجه کنيد که ميزان عملکرد با تأخير در تاريخ کاشت کاهش مى‌يابد و حداکثر ميزان محصول از تاريخ کاشت زودتر با مقادير بذر کمتر توليد شده است.

جدول اثر مقدار بذر و تاريخ کاشت بر عملکرد واريتهٔ آريوات جو در ايالات آريزونا، آمريکا، سال ۱۹۷۰

	تاريخ کاشت			مقدار بذر (کيلوگرم در هکتار)			عملکرد (کيلوگرم در هکتار)
	آبان (اکتبر-نوامبر)			۱۱			۵۱۸۶
				۲۲			۵۰۸۵
				۴۵			۴۹۸۳
				۶۷			۴۸۸۱
				۹۰			۴۹۳۱
				۱۲۳			۴۴۷۴
	آذر (نوامبر-دسامبر)			۱۱			۳۵۰۸
				۲۲			۳۸۶۴
				۴۵			۴۱۱۸
				۶۷			۴۲۷۱
				۹۰			۴۳۷۳
				۱۲۳			۴۶۲۷
	دى (دسامبر-ژانويه)			۱۱			۲۷۴۵
				۲۲			۳۱۵۲
				۴۵			۳۶۶۰
				۶۷			۳۸۱۴
				۹۰			۴۰۶۸
				۱۲۳			۳۸۶۴

مقدار بذر جو بهاره در مناطق آبي، ۱۰۰ تا ۱۵۰ کيلوگرم و درمناطق ديم با بارندگى کم بين ۴۰ تا ۵۰ کيلوگرم در هکتار است. در شرايطى که آب عامل اصلى محدودکنندهٔ ريشه باشد مقدار بذر حتى ممکن است تا ۳۵ کيلوگرم در هکتار نيز کاهش يابد تا رطوبت قابل مصرف ذخيره شده در خاک بتواند نيازهاى آبى بوته‌ها را در سراسر فصل زراعى تأمين کند. در صورتيکه ميزان رطوبت ذخيره شده در خاک زياد باشد يا ميزان بارندگى سالانه ۴۵۰ تا ۵۰۰ ميلى‌متر باشد مى‌توان مقدار بذر را به ۶۵ تا ۸۰ کيلوگرم در هکتار افزايش داد.

مقدار بذر جو پائيزه، تقريباً ۲۰ درصد بيشتر از بذر جو بهاره است. در صورتى‌ که تاريخ کاشت در پائيزه به تأخير افتد مى‌توان مقدار بذر را باز هم افزايش داد. مقدار بذر را اگر بيش از اندازه‌اى در نظر بگيرند که نور، مواد غذائى و رطوبت موجود در خاک بتوانند نيازمندى‌هاى بوته‌ها را تأمين کنند سبب ضعف رشد عمومى بوته‌ها، نازک و دراز شدن ساقه‌ها و در نتيجه خوابيدگى آنها مى‌شود.