پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

کوددهی سیب زمینی


  آبيارى سيب زمينى
بسيارى از کشاورزان از زمان کاشت تا زمان سبز شدن غده‌هاى سيب‌زمينى مزرعه را آبيارى نمى‌کنند.
اين دسته از کشاورزان به اتکاء رطوبت موجود در خاک و ذخيره آب غده سيب‌زميني، اين‌گونه عمل مى‌کنند. در چنين حالتى خاک خشک، آب غده‌ها را مى‌کشد و در نتيجه ريشه کوتاه و قدرت غده‌دهى‌ کم مى‌شود. برخى از کشاورزان نيز پس از کاشت و بلافاصله مزرعه را آبيارى مى‌کنند.
آب مورد نظر گياه بسته به شرايط آب و هوائى منطقه، فصل کاشت و نوع خاک تفاوت مى‌کند. معمولاً تا زمان سبز شدن و يا بلافاصله پس از آن يک نوبت آب مى‌دهند. از اين پس آبيارى به‌طور منظم انجام مى‌شود. نوبت‌هاى اول تا سوم آبياى که گياه کوچک‌تر و هوا خنک‌تر است هر ۹ تا ۱۰ روز يک بار است. فاصله آبيارى در نوبت‌هاى چهارم و پنجم به حدود ۸ تا ۹ روز مى‌رسد. به‌تدريج که گياه پرشاخ و برگ مى‌شود و هوا نيز رو به گرمى مى‌رود، تعريق و تبخير افزايش مى‌يابد در نتيجه فاصله دوره آبيارى کوتاه‌تر مى‌شود و در آبيارى‌هاى ششم و هفتم به هفته‌اى يک‌بار مى‌رسد. در ماه مرداد که معمولاً هوا گرم‌تر است و گياه در دوره گل‌دهى و تشکيل غده به‌سر مى‌برد نياز آبى بالاتر رفته و فاصله نوبت‌هاى آبيارى به ۵ تا ۶ روز مى‌رسد. از شهريور ماه دوباره مصرف آب کاهش مى‌يابد و فاصله‌ها زيادتر مى‌شود و بسته به‌نوع بذر از حدود ۱۰ روز قبل از برداشت آبيارى قطع مى‌شود.
در مناطق سردسير که در تابستان باران مى‌بارد با توجه به‌مقدار و تعداد دفعات بارندگى از نوبت و ميزان آبيارى کم مى‌شود. به‌طور کلى در مناطق مختلف با توجه به‌نوع محصول و شرايط آب و هوائي، در طول دوره داشت به هر هکتار مزرعه سيب‌زمينى حدود ۱۲ تا ۱۶ هزار متر مکعب آب مى‌دهند.
  کوددهى سيب زمينى
کود دامى و بخش عمده کود شيميائى را پيش از کاشت و به‌هنگام آخرين ديسک با خاک مخلوط مى‌کنند. البته کود حيوانى را در زمستان به‌زمين مى‌دهند ولى کودهاى شيميائى را بلافاصله قبل از ديسک زدن. بخشى از کود ازته را که به‌صورت اوره يا فسفات آمونيوم است به‌صورت سرک و به ‌هنگامى که گياه سبز است به زمين مى‌دهند.
مقدارکود مصرفى از حيوانى يا شيميائى در نواحى مختلف متفاوت است. براساس آمار دريافتى از وزرات کشاورزي، ميانگين مصرف کودهاى فسفره در هر هکتار در سطح کشور ۶/۴۱۵ کيلوگرم مى‌باشد.
پرمصرف‌ترين استان از نظر کود فسفره استان خراسان با ۱۲۷۶ کيلوگرم در هکتار و کم‌مصرف‌ترين، استان زنجان با ۷/۱۶۴ کيلوگرم است. ميانگين مصرف اوره در کل کشور ۲۹۴ کيلوگرم در هکتار است.
بيشترين ميزان مصرف مربوط به استان اصفهان با ۸/۴۲۴ کيلوگرم و کم‌ترين مقدار با ۶/۱۴۹ کيلوگرم در هر هکتار مربوط به اردبيل است.
متوسط مصرف نيترات آمونيوم ۷ کيلوگرم در هکتار در کل کشور است. استان خراسان ۱/۸۳ کيلوگرم، اصفهان ۳/۲۱ کيلوگرم، تهران ۸/۹ و کرمان ۱/۲ کيلوگرم در هکتار مصرف کرده‌اند و بقيه استان‌ها از اين کود مصرف نکرده‌اند.
ميانگين مصرف ساير کودهاى شيميائى در سطح کشور ۱/۱۴ کيلوگرم در هکتار است. ميانگين مصرف کل کودهاى شيميائى در کل کشور در هکتار ۱/۷۳۱ کيلوگرم است. خراسان با ۹/۱۷۳۹ کيلوگرم بيشترين مصرف و زنجان با ۵/۳۴۹ کيلوگرم در هکتار کمترين مصرف را داشته‌اند.-(هزينه توليد محصولات کشاورزى سال زراعى ۷۴-۱۳۷۳، جلد اول. وزارت کشاورزي، معاونت برنامه‌ريزى و پشتيباني، اداره کل آمار و اطلاعات، شهريور ۱۳۷۵).
مصرف کود حيوانى تقريباً در تمام کشور رواج دارد ولى تفاوت استان‌ها از نظر ميزان مصرف قابل توجه است. بيشترين ميزان مصرف کود حيوانى مربوط به استان تهران است با ۱/۱۵ تن در هکتار و کمترين آن مربوط به استان‌هاى اردبيل، گرگان و گنبد با حدود ۱۰۰ کيلوگرم در هکتار است.
براى پخش کود حيوانى به‌طور متوسط ۳۱/۴ نفر روز در هکتار و براى پخش کود شيميائى ۷۸/۱ نفر روز در هکتار نيروى انسانى به‌کار گرفته شده است.
در ۲۸/۰ درصد سطح زير کشت سيب‌زمينى آبى که مربوط به ۰۶/۰ درصد بهره‌برداران است، کودپاشى با ماشين انجام شده است.
  وجين کردن و خاک دادن سيب زمينى
منظور از خاک دادن اطراف بوته سيب‌زميني، ايجاد فضاى هر چه بيشتر براى تشکيل تعداد بيشترين غده و در نتيجه افزايش محصول است. به‌اين منظور در مراحل اوليه رشد گياه و پيش از گل دادن به‌وسيله ماشين يا دام و با استفاده از خاک داخل جويچه‌هاى آبيارى به ارتفاع ۸ تا ۱۵ سانتى‌متر اطراف بوته را خاک مى‌دهند. معمولاً خاک دادن پاى بوته‌ها پيش از اولين آبيارى و در حاليکه هنوز خاک مزرعه سفت نشده است انجام مى‌گردد. برخى از کشاورزان خاک دادن را با استفاده از نيروى انسانى و به وسيله ابزارى مانند تيشه و عمدتاً توسط زنان انجام مى‌دهند.
خاک دادن به‌هر شکل که انجام شود منجر به از بين‌ بردن علف‌ها هرز نيز مى‌گردد. بنابراين خاک دادن و يک نوبت وجين ناخواسته همراه با هم انجام مى‌شوند.
برخى از سيب‌زمينى‌کاران همراه و پيش از خاک دادن اقدام به وجين و سله‌شکنى مى‌کنند. در برخى مناطق به‌‌هنگام خاک دادن کوخ‌هاى بزرگ موجود در مزرعه را به‌وسيله نيروى انسانى و با استفاده از تيشه خرد مى‌کنند.


همچنین مشاهده کنید