| استانداردهاى مسکن در کشورهاى گوناگون و مناطق مختلف به‌خاطر وضع اقليمي، رسوم اجتماعى و آداب و سنن آنها، تفاوت‌هاى اساسى دارد. طبيعت در دسترس بودن مواد ساختماني، قدرت توليد و اقتصادى هم در اين گوناگونى سهيم است. مثلاً در هندوستان کميتهٔ بهداشت محيط زيست (۱۹۴۹) چنين تعريف کرده است: منظور از خانهٔ محل اقامت جائى است آپارتمانى يا مستغلاتى که براى زندگى خانواده طرح‌ريزى شده و استانداردهاى زير را بهعنوان اصول قانون کشورى مسکن در هندوستان توصيه کرده است:
|
|
|
|
|
|
| بايد محل خانه از پيرامون آن بالاتر باشد به‌طورى که هنگام باران، سيل به آن داخل نشود، و دسترسى مستقل به خيابان يا فضاى عبور کافى داشته باشد و از جاى تخم‌ريزى پشه و مگس و از مزاحمت‌هائى مانند گرد و غبار، دود، بو، سر و صداى شديد و آمد و شد به‌‌دور باشد. محل ساختمان بايد پيرامون دلپسند داشته و خاک آن خشک و از نظر پى‌کنى و ساختمان مطمئن و خوب زهکشى شده باشد. خاک‌ريزى دستى (يعنى جائى که زمين با ريختن زباله و فضولات پر و هموار شده) حداقل به مدت ۲۰ تا ۲۵ سال براى ساختمان‌سازى بسيار نامناسب است. آب در زير خاک بايد در عمق ده‌پا و بيشتر باشد.
|
|
|
|
| براى آنکه تهويه و نور ساختمان خوب باشد بايد پيرامون ساختمان فضائى باز وجود داشته باشد. اين کار را عقب‌نشيني ساختمان مى‌نامند. در مناطق روستائى توصيه مى‌شود که زيربنا از يک‌سوم مساحت کل ساختمان بيشتر نباشد ولى در مناطق شهرى که زمين گران است زيربنا مى‌تواند تا دوسوم سطح کل زمين باشد. عقب‌نشينى ساختمان بايد به‌طورى باشد که هيچ مانعى در برابر نور و تهويه به‌وجود نياورد.
|
|
|
|
| کف ساختمان بايد محکم و داراى معيارهائى باشد: در مقابل آب نفوذناپذير باشد به‌طورى که بهآسانى بتوان آن را شست و خشک و تميز کرد. چون کف‌هاى خاکى مستعدِ ترَک خوردن و برخاستن گرد و خاک هستند توصيه نمى‌شود، بايد کف‌ها صاف و بدون ترک و شکاف باشند تا از تخم‌ريزى حشرات و جايگيرى گرد و خاک در آنها جلوگيرى شود و بايد در برابر رطوبت مقاوم باشند و ارتفاع پى ديوارها دو تا سه پا باشد.
|
|
|
|
| ديوارها بايد به اندازهٔ کافى محکم باشند، نبايد گرما را جذب، و يا آن را از داخل به بيرون هدايت کنند، در برابر تغييرات آب و هوا مقاوم باشند، براى لانه‌گزينى موش‌ها و جانوران موذى نامناسب باشند، بهآسانى خراب نشوند و هموار باشند. براى دست يافتن به اين استانداردها مى‌توان از ديوار چينى آجرى سى سانتى‌مترى که با گچ‌کارى صاف و به‌رنگ سفيد يا کرم شده باشند استفاده کرد.
|
|
|
|
| بلندى سقف در جاهائى که تسهيلات تهويهٔ مطبوع نداشته باشند نبايد از ده‌پا کمتر باشد. بايد ضريب انتقال گرمائى سقف کم باشد.
|
|
|
|
| شمار اتاق‌هاى مسکونى نبايد کمتر از دو باشد که دست‌کم يکى از آنها را بتوان بهعنوان خصوصى بَست و اتاق ديگر را از طرفى که پرده داشته باشد باز گذاشت. شمار اتاق‌ها و اندازهٔ آنها را مى‌توان متناسب با تعداد افراد خانواده افزايش داده به‌طورى که مقدار کف - فضاى توصيه شده براى هر نفر را به توان تأمين کرد.
|
|
|
|
| مساحت کف اتاق مسکونى بايد حداقل يازده متر مربع براى سکونت بيش از يک نفر و نه متر مربع براى سکونت يک شخص مجرد باشد. مساحت کف اتاق به‌طور سرانه کمتر از ۵/۵ متر مربع نبايد باشد. بهترين مقدار نه متر مربع است.
|
|
|
|
| جز در مواردى که وسايلى براى تهويهٔ مکانيکى هوا وجود داشته باشد بايد بلندى اتاق آن‌قدر باشد که حداقل چهارده متر مکعب هوا (و بهتر است که تا ۲۸ متر مکعب) براى هر نفر داشته باشد.
|
|
|
|
| جز در مواردى که تهويهٔ مکانيکى و نور مصنوعى تأمين شده، هر اتاق مسکونى بايد حداقل دو پنجره داشته باشد که يکى از آنها به‌طور مستقيم به فضاى آزاد باز شود، و بايد پنجره‌ها در بلندى بيش از يک متر از کف اتاق مسکونى کار گذاشته شوند. مساحت پنجره‌ها بايد يک پنجم مساحت کف اتاق باشد و مجموع مساحت درها و پنجره‌ها بايد دوپنجم مساحت کف اتاق باشند.
|
|
|
|
| ضريب روشنائى روز بايد يک درصد بيش از نصف مساحت کف اتاق باشد.
|
|
|
|
| هر خانهٔ مسکونى بايد يک آشپزخانهٔ جداگانه داشته باشد که در برابر گرد و غبار و دود محافظت شده، نور کافى داشته و جاى لازم براى نگاهدارى غذا، سوخت و تدارکات داشته باشد، داراى آب لازم و ظرف‌شوئى براى شستن ظرف‌هاى آشپزخانه و مجهز به ترتيب لازم براى خروج آب شستوشو باشد. کف آشپزخانه بايد نفوذناپذير باشد.
|
|
|
|
| يکى از ضروريات هر خانه يک مستراح بهداشتى است که منحصراً به ساکنين همان خانه تعلق داشته و بهآسانى در دسترس باشد. در مناطق پيشرفتهٔ جهان بخش بزرگى از واحدهاى مسکونى شبکهٔ جمع‌آورى گنداب دارند.
|
|
|
|
| بايد قابل حمل و تخليهٔ روزانه به‌روش بهداشتى باشد.
|
|
|
|
| بايد خانه داراى تسهيلات لازم براى شستوشو و استحمام باشد که منحصراً به آن تعلق داشته و مورد استفادهٔ خصوصى باشد.
|
|
|
|
| بايد هر خانه آب سالم و کافى در همهٔ ساعات شبانه‌روز داشته باشد.
|
