۵۰۰ ق.م. کتابخانه قمران_کتابخانه قوم آسینی طومارهای دریای مرده (بحرالمیت)

کهن‌ترين داده‌ها پيرامون کتاب و کتابخانه در ميان يهوديان، اسفار مقدس ايشان است. اين متون که بر اوراق پاپيروس نگارش يافته تاکنون حفظ شده است. مقدارى از آنها در آغاز قرن بيستم در فانتينا در نزديکى شهر اسوان در مصر کشف شدند. تاريخ اين متون به قرن پنجم قبل از ميلاد باز مى‌گردد و حاوى اسنادى به زبان آرامى است. مهم‌ترين کشف ادبى عصر باستان در سال ۱۹۴۷ در قمران نزديکى درياى مرده انجام يافت. کشف کوزه‌هائى از سفال که طومارهاى پوستى درون آنها نهفته بود. اين نوشته‌ها از اسفار مقدس در آن روزگار ممنوع بود. اين نوشته‌ها به سال‌هاى ۱۳۶ تا ۶۸ پيش از ميلاد برمى‌گشت و مخصوص کتابخانه‌اى بوده که در معبرى متعلق به گروه يهوديان قوم آسينى قرار داشت. مسيح عضو اين فرقه دينى بوده است. بزرگ‌ترين اسفار مقدسه به زبان عربى و روى پوست نگارش يافته و نگارش‌هاى غيردينى روى سفال، لوح مومي، پاپيروس و لوح مسى انجام مى‌گرفت. بخشى از طومارهاى درياى مرده از سوى دانشگاه آکسفورد انتشار يافته است.