۱۳۲۰ م. دایرةالمعارف فارسی

۱۳۲۰ م. دايرةالمعارف فارسى

در سال ۱۳۴۰ 'نفائس الفنون فى عرائس العيون' توسط شمس‌الدين محمدبن محمود آملى نگاشته شد. آملى به بسيارى از رشته‌هاى علمى زمان خود تسلط داشت. بارى نگارش اين اثر او بيش از صد رشته علمى را بررسى کرد و آنها را در دو گروه 'علوم اواخر' اسلامى و 'علوم اوايل' فلسفى قرار داد. اين دايرةالمعارف شايد کامل‌ترين و مدون‌ترين کتاب عصر خود باشد و به همين جهت در طول قرون، سرمشق بسيارى از نويسندگان قرار گرفته است.

۱۳۴۲ م. اتاق تاريک و جعبه سوراخ‌دار (عکاسي) اولين دوربين عکاسى

قبل از ميلاد مسيح به خاصيت سوراخ کوچک و انتقال تصوير خارج به‌ طور وارونه بر سطح ديوار مقابل در يک اتاق تاريک پى برده بودند. روزنه کوچک حالت يک عدسى را ايجاد مى‌کرد. ارسطو (۳۲۲ - ۳۸۴ق.م.) صحبت‌هائى از امکان ثبت شکل خورشيد را از خلال سوراخ کوچک اشاره مى‌کند. الحسن (۱۰۳۸ - ۹۶۵) دانشمند عرب شرحى از اتاق تاريک مى‌دهد که با آن کسوف‌هاى خورشيد را مى‌ديدند. در سال ۱۳۴۲ آلکساندرين (Alexandrin) موفق به ابتکار و اختراعى شد و آن جعبه‌اى بود با يک سوراخ کوچک که تصوير بيرون را از روزنه به ضلع مقابل منتقل مى‌کرد. نام آن را آبسکورا (Obscura) گذاشت.

لئوناردو داوينچى نقاش معروف (۱۴۲۵ - ۱۵۱۹) به دقت در يادداشت‌هاى خود جزئيات و خاصيت اتاق تاريک را شرح مى‌دهد. ژروم کاردان (J. Cardan) در سال ۱۵۵۰ يک عدسى ساده بر روى سوراخ کوچک آبسکورا اضافه مى‌کند. وجود عدسى باعث مى‌شد تا تصوير به ‌صورت واضح و دقيق‌ترى بر روى ضلع مقابل بيافتد. دانيل باربارو (D. Barbaro) اهل ايتاليا و استاد دانشگاه پادوا در سال ۱۵۶۸ ديافراگم را به سوراخ آبسکورا اضافه مى‌کند و بدين‌سان نور وارده تحت کنترل درآمد. جيوانى باتيستا دلاپورتا (G. Porta) در سال ۱۵۵۸ فايده عدسى را در سوراخ اتاق تاريک براى هنرمندان تشريح مى‌کند.

به تدريج جعبه‌هاى آبسکوراى بزرگى ساخته شد که با يک آئينه ۴۵ْ درجه تصوير بيرون را بر روى شيشه مات منتقل مى‌کرد و هر کسى مى‌توانست از مناظر و اشياء به خارج طرح کاملى به‌ دست آورد. همچنين اتاق‌هاى تاريک بزرگى به اندازه‌هاى مختلف ساخته شد. در سده هيجدهم آئينه ۴۵ درجه هم به اتاق‌هاى بزرگ تاريک اضافه شد و تصوير بر روى زمين نقش بست. اين دستگاه‌ها ابزارى دقيق براى طراحى کار نقاشان شده بود چنانچه ورمير (Vermeer) در هلند و گاردى (Gardi) در ايتاليا از اين وسيله براى طراحى استفاده کردند. جعبه سوراخ‌دار اولين ساختار دوربين عکاسى بود که به ‌وجود آمد و آرام‌ آرام تکميل شد.

۱۳۹۰ م. کارخانه کاغذسازى در آلمان

تاجران ايتاليائى کاغذ را به کشورهاى اروپائى مى‌فروختند و با در نظر گرفتن تقاضاى فزاينده، کارخانه‌هاى جديد تأسيس شد. نخستين کارخانه کاغذسازى در آلمان به سال ۱۳۹۰ در نورنبرگ که مهم‌ترين مرکز توليد کتاب با قالب‌هاى چوبى بود تأسيس شد.

۱۴۰۰ م. کارخانه کاغذسازى در سوئد

در قرن شانزدهم کاغذسازى به کشورهاى اسکانديناوى راه يافت و نخستين کارخانه در شهر استکهلم ايجاد شد. منجم مشهور دانمارکى تيکوبراهه (Tycko Brahe) آسيابى را که ويژه کاغذسازى بود، در جزيره وين (Ven) راه‌اندازى کرد و در همان زمان رصدخانه فلکى او نيز به ‌کار خود ادامه مى‌داد.