چهارشنبه, ۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 24 April, 2024
مجله ویستا

واکسیناسیون برعلیه پنوموکوک


  واکسيناسيون برعليه پنوموکوک
در فرانسه مانند اغلب کشورهاى ديگر عفونت پنوموکوکى از بزرگترين مشکلات بهداشت عمومى به‌شمار مى‌رود و از آنجا که تشخيص باکتريولوژيک پنوموکوک در آزمايشگاه‌هاى روتين مشکل مى‌باشد، اهميت آن ناچيز شمرده مى‌شود.
گرچه ميزان وقوع بيمارى از هنگام معرفى آنتى‌بيوتيک‌ها کاهش يافته است اما هنوز هم بالا باقى مانده و جان تعداد زيادى از افراد بسيار جوان و بسيار پير را مى‌گيرد.
ميزان وقوع سالانه عفونت پنوموکوکى در فرانسه حدود ۱۲۵ هزار مورد تخمين زده مى‌شود. معتقد هستند که پنومونى باکتريال سبب حدود ۹۷۰۰ مرگ در هر سال مى‌شود که رقمى حدود ۶/۱۸ مورد مرگ در هر ۱۰۰،۰۰۰ سکنه و حدود ۷/۱۷% از کل مرگ‌هاى ثبت شده مى‌باشد. ۲۹ تا ۴۱% از اين مرگ‌ها به افراد ۵۰ تا ۶۹ ساله و ۵۴ تا ۶۱% در افراد بالاى ۷۰ سال رخ مى‌دهد همچنين پوموکوک سبب حدود ۶۰ تا ۷۰% تمام مننژيت‌هاى باکتريال در افراد مسن مى‌شود. که ميزان مرگ و مير آن حدود ۵۰% مى‌باشد.
فاکتورهاى زيادى سبب مى‌شوند اين بيمارى در افراد مسن جدى و خطرناک شود.
تغييراتى که با افزايش سن در ايمنى به‌وجود مى‌آيد، وجود بيمارى‌هاى مزمن، و مخصوصاً نارسائى قلبى يا تنفسى ديابت، بدخيمي، فقدان طحال فونکسيونل يا ارگاني، همه عواملى هستند که زمينه را براى ايجاد يک عفونت اضافى مساعد مى‌کنند. وجود عوامل ديگرى مانند وضع تغذيه‌اى بد، سيگارى بودن، الکليک بودن و ... شرايط زمينه‌اى را پيچيده‌تر مى‌سازد.
اگرچه اين جرم نسبت به اغلب آنتى‌بيوتيک‌ها حساس است اما پيدايش سوش‌هاى مقاوم، سبب هدايت تحقيقات به‌سمت پيشگيرى از طريق ايمن‌سازى شده است.
در جديدترين کارى که در اين زمينه ارائه شده، واکسن‌هاى پلى‌ساکاريدى مورد استفاده قرار گرفته‌اند. و اين پيشرفت مديون کار آستريان مى‌باشد.
گرچه تاکنون ۸۴ سروتيپ براى پنوموکوک شناخته شده، واکسنى که از سال ۱۹۸۰ در بازارهاى فرانسه وجود دارد تنها شامل ۱۴ سروتيپ مى‌باشد که خود مسئول حدود ۸۰ درصد تمامى عفونت‌هاى شديد پنوموکوکى مى‌باشند. واکسنى که شامل ۲۳ سروتيپ است تحت مطالعه مى‌باشد و به‌زودى قابل دسترسى خواهد بود.
در يک تحقيق کلنيکى که با واکسن تترادکاوالان حاوى ۵۰ ميکروگرم از ۱۴ نوع پلى‌ساکاريد انجام شد، نشان داده شد که اين نوع واکسن کاملاً بى‌خطر است. واکنش‌هاى موضعى شامل اريتم، اندوراسيون يا تب خفيف که بيش از ۳۷ درجه سانتى‌گراد نباشد (در ۱۰% موارد ديده مى‌شود) ممکن است به‌وجود آيد. مدت زمان متوسطى که اين واکنش‌ها طول مى‌کشند حدود ۱ تا ۲ روز است.
به‌دليل وفور واکنش‌هاى موضعى ناشى از فنومن آتروس و واکنش‌هاى سيستميکى که متعاقب تلقيح مجدد واکسن ديده مى‌شود بايستى يک فاصله زمانى حدود ۳ سال بين دفعات واکسيناسيون در نظر گرفته شود.
واکسن پنوموکوک ممکن است با واکسن آنفلوآنزا همراه باشد.
  ساير واکسيناسيون‌ها
با ظهور واکسن هپاتيت B در سال‌هاى اخير قدم بزرگى در پيشگيرى از اين بيمارى برداشته شده است.
گرچه اين واکسن بيشتر براى افراد جوان يا بالغين اهميت و انديکاسيون دارد اما در افراد مسنى که مخصوصاً نارسائى کليوى دارند يا نيازمند ترانسفوزيون‌هاى متعدد و مکرر هستند يا تحت درمان با داروهاى ساپرس‌کننده ايمنى يا همودياليز مى‌باشند، توصيه مى‌گردد. براى واکسيناسيون ۳ تلقيح به فاصله زمان ۱ ماه انجام مى‌شود. از آنجائى‌که در افراد مسن ممکن است عدم موفقيت در کار (۱۵ تا ۲۰% مواردى که واکسينه شده‌اند) رخ دهد. تجويز يک دوز اضافي، ۲ ماه پس از تزريق سوم، ترجيح داده مى‌شود. لازم به‌ذکر است که انجام اين نوبت اضافى با مدنظر قرار گرفتن پاسخ‌هاى سرولوژيکى در فرد، صورت مى‌گيرد. در افرادى‌که در معرض خطر بالائى قرار دارند، ايمونوگلوبولين اختصاصى همراه با نوبت اول و اکسيناسيون تزريق مى‌گردد.
برخى از واکسن‌ها تنها در موارد مسافرت‌هاى بين‌المللى اجبارى هستند. افراد مسن هم از چنين مواردى مستثنى نمى‌باشند.
برطبق مقررات بهداشت جهانى واکسن تب‌زرد تنها در کشورهائى که تب‌زرد در آنها اندميک مى‌باشد تزريق مى‌گردد و هر ۱۰ سال يک‌بار مى‌بايست يادآور آن زده شود.
هنوز هم در برخى کشورها، وجود گواهى واکسيناسيون برعليه وبا لازم مى‌باشد. مدت اعتبار اين واکسن، ۶ ماه است.
پس از آنکه در سال ۱۹۶۴، برنامه ايمن‌سازى و واکسيناسيون در فرانسه اجبارى اعلام شد، پوليوميليت تحت کنترل درآمد. با اين وجود هنوز اين بيمارى به‌طوز کامل ريشه‌کن نشده است و مواردى‌که در حقيقت ناشى از ورود بيمارى از کشورهائى مى‌باشد که در آنجا پوليوميليت به‌شدت اندميک است، با گسترش مسافرت‌هاى بين‌المللى در حال افزايش است.
در يک مطالعه گذشته‌نگر که در فرانسه روى تمام موارد بيمارى در ۱۰ سال گذشته انجام شده، از حدود ۱۴۵ مورد، پوليوميليت گزازش شده، ۲۲% آن در افراد بالغ و افراد مسن بوده است. اين ميزان در سه سال گذشته بارزتر بوده چنانچه ۶ مورد از ۲۰ مورد گزارش شده، افرادى بودند که اخيراً تعطيلاتى را در يکى از کشورهائى که اين بيمارى در آنجا، به‌شدت اندميک مى‌باشد، گذرانده بودند. بنابراين سودمند است که در افراد بالاى ۴۵ سال که برنامه واکسيناسيون اجبارى در مورد آنها انجام نشده است، قبل از مسافرت به خارج واکسيناسيون برعليه پوليوميليت انجام گيرد.
تاکنون برنامه ايمن‌سازي، تنها به هدف مصون کردن اطفال انجام مى‌شده است، اما وجود تغييراتى که در هرم سنى وجود مى‌آيد و با بهبود برنامه مراقبت‌هاى بهداشتى براى افراد مسن، ايجاد يک برنامه ايمن‌سازى معقول و متناسب براى اين گروه سني، حائز اهميت مى‌باشد.
اين يک حقيقت است که رخداد بيمارى و مرگ و مير ناشى از عفونت با افزايش سن، به‌طور قابل توجهي، افزوده مى‌گردد. مصونيت در مقابل برخى از اين عفونت‌ها، تنها با يک پيشگيرى ايمونولوژيکى به‌وجود مى‌آيد.
در مورد تغييراتى که در برخى جنبه‌هاى سيستم ايمنى ايجاد مى‌شود و نيز ارتباط اين تغييرات با خطر ناشى از عفونت‌هاى خاص، لازم است اطلاعات بيشترى کسب گردد و دانش افزون‌ترى حاصل شود. همچنين تحقيقات بيشترى نياز است تا روى تغييرات فيزيولوژيک درگير در پروسه پيرى و استعداد افراد مسن به عوارض بيمارى‌هاى عفونى بررسى به‌عمل آورد.
على‌رغم توصيه‌هائى که براى ايمن‌سازى افراد مسن برعليه کزاز، آنفلوآنزا، و بيمارى ناشى از پنوموکوک وجود دارد، هنوز هم هزاران نفر از اين گروه سنى هر ساله قربانى اين بيمارى‌ها مى‌گردند.


همچنین مشاهده کنید